Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
nikówniebyłydoprecyzowaneiniejednokrotniesiękrzyżowały.Dwu-
znacznabyłasytuacjasenatorówrezydentów,którzyprzekształcilisię
wXVIIw.znadzorcówkrólazramieniasejmuwczłonkówradsenatu,
podejmującychcorazczęściejpozaparlamentemdecyzjewsprawach
należącychdojegokompetencji.
PonadtowskładdworuwchodziliwXVIiXVIIw.dworzaniehonorowi
ipłatni:gwardiaprzyboczna,posłańcyorazoficjaliści:doktorzy,szafarze,
kapelani;służba:muzycy,myśliwcy,odźwierni,balwierze,łaziebnicy,
kucharze,masztalerze,stajenni,pokojowi.Uzupełniliichod2.poł.XVIIw.
wKoroniepodkoniuszowiei(odschyłkuXVIIIw.)łowczowienadworni
–urzędypowstającewrazzrozwojemliczebnymifunkcjamireprezen-
tacyjnymidworówmonarszychwokresiebaroku.
Dopublicznychfunkcjidworukrólewskiegonależałareprezentacja.
WXVI–XVIIw.byłnarzędziemtworzeniaautorytetuofficiumwładcyjako
funkcjepubliczne
naczelnegourzęduRzeczypospolitej,towarzysząckrólowiwobrzędach
władzymonarszej.Opróczprzysięgielektaikoronacjiwkatedrzewawel-
skiej(związanejintegralniezpogrzebempoprzednikaipielgrzymką
pokutnąnaSkałkę)byłynimizaślubinyikoronacjamałżonkikrólewskiej,
wjazdykrólewskiedomiastiaktyhomagium,obrzędyhołdulennego
elektorówpruskich,hołdizbyposelskiejpodczasotwarciasejmuoraz
towarzyszącetymwydarzeniommedale,rycinyiobrazy,architektura
okazjonalna–akcesoriatheatrumdworskiego.Właśniewtakichsytuacjach
monarchawystępowałwotoczeniutzw.wielkiegodworu–składającego
sięwistociezdworówdostojnikówpaństwowychorazregalistówspośród
innychmagnatówświeckichiduchownych.
Wepocebaroku,wrazzewzrostemtendencjiabsolutystycznych,
obiefunkcjedworu,publicznaiprywatna,corazściślejłączyłysię
zmiejscem,gdzieprzebywakról;jedyniewAnglii–monarchiipar-
lamentarnej–siedzibąwładzystałsięLondyn.WRzeczypospolitej
dwórkrólewskizaHenrykaWalezegowędrowałwrazzwładcą,zaSte-
fanaBatoregorezydowałnajczęściejwGrodnie.ZaWazów,odcza-
sówprzeprowadzkidworuzKrakowadoWarszawypopożarze
Waweluw1595r.,oficjalnąrezydencjąkrólewskąstałsięZamek
Królewski,którypełniłtakżefunkcjepublicznejakosiedzibasejmu.
Niedziwiwięc,żewładcywoleliprzebywaćwrezydencjachpodmiej-
skich–podkrakowskimŁobzowie,podwarszawskich:UjazdowieiNie-
poręciezaWazów,wWilanowiezaSobieskiego.Wczasachsaskich
dwórkrólewskirezydowałgłówniewDreźnie,Warszawastraciłaswe
funkcjerezydencjonalne,awpraktycetakżestołeczne.Odrodzeniesię
instytucjidworukrólewskiegoorazstołecznościWarszawywepoce
stanisławowskiejnastąpiłowodmiennychwarunkach–monarchiikon-
stytucyjnej.
81
