Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ROZDZIAŁ1
Wprowadzenie
23
nerwowe(neurony)sąwyspecjalizowanewtworzeniuizmienianiureprezentacjiza-
leżnieodotoczenia.Owaspecjalizacjaidzietakdaleko,iżposzczególnegrupykomó-
reknerwowychodpowiadajązakonkretneaspektyśrodowiska,zakątyilinieproste,
zapachyidźwięki,matkę,ojca,twarzeczyznajomemiejsca,zasłowaiznaczenia,za
plany,marzeniaiwartości.
Reprezentacjeniesąwżadnymwypadkujedynieobrazamiprzekazanyminamprzez
zmysły.Posiadamytakżereprezentacjeczynności(wiązaniabuta),zależności(ciemne
chmuryzapowiadajądeszcz),wartości(współdziałaniepopłaca),celów(posiadaćdzie-
ci)orazjęzyka.Nawetto,żejesteśmytrójwymiarowi,żemamyciało,jestreprezento-
wanewnaszychmózgach:to,codziejesięnanaszymciele,aletakżewnim,żebywa-
mynapięci,zrelaksowani,odczuwamyobrzydzenielubwściekłość(abywymienić
tylkoniektóreemocje),mamypotrzeby,jakgłódczypragnienie.Wszystkotosąrepre-
zentacjestanówciaławmózgu.Częstoniemamydotychreprezentacjitakbezpośred-
niegodojścia,jakdowyobrażeń.Wręczprzeciwnie:naszymzachowaniemczęstokie-
rująuczucia,czegoniezawszejesteśmyświadomi.Ktowtoniewierzy,niechkiedyś
zwróciuwagęnailośćkupowanychproduktówżywnościowychzależnieodtego,czy
wybierasięnazakupyprzedobfitymposiłkiem,czyponim.Czasamizdarzasięna-
wet,żeemocjerządząnamicałkowicie.Miłośćodbierarozum,mówiprzysłowielu-
dowe,comożemyczasamiobserwowaćnawetuosóbpublicznych.
Podkreślmy:jedenneuronmożebyćczemuśprzypisanytak,jakwyrazmożebyć
przypisanydookreślonegoznaczenia.Mówisię,żeneuroncośreprezentuje,gdysięakty-
wizujewmomencieprzetwarzaniategoczegośwmózgu.Doniedawnanaśmiewanosię
wniektórychtekstachpsychologicznychztakzwanegoDneuronubabci”,jednakdziś
wiadomo,żeistniejąneurony,czyliDmałeszarekomórki”,któreuaktywniająsięwłaśnie
wtedy,gdywidzimynasząbabcięlubwtedy(oczymtakżedziśjużwiemy),kiedyjąsobie
wyobrażamy.Jakdokładnietorozumieć,wyjaśnimywkolejnychrozdziałach.
Mózg
Mózgczłowiekaważyokoło1,4kilograma,costanowimniejwięcejdwaprocent
masyciała.Jednakorgantenzużywaponad20procentdostępnejcałemuciałuener-
gii.Jednapiątakażdegoposiłku,któryspożyjemy,zostaniewykorzystanaprzezmózg.
Kiedynastająchudeczasy,mózgstajesięwięcwielkimluksusem.Ponieważwtrakcie
ewolucjinaszegogatunkuczasyprawiezawszebyłychude,posiadaniemózgumusia-
łodawaćnamogromnąprzewagęnadinnymigatunkami.Tylkotaprzewaga,kompen-
sującatakdużezapotrzebowanietegonarządunaenergię,uzasadniajegoistnienie.
Ten,ktopragnączaspokoićgłód,niemożepoprostuotworzyćdrzwilodówki,tylko
musiposzukiwaćkorzonkówibukwi7,byłbypozorniewlepszejsytuacji,gdybymó-
zguniemiał–dziękitemuzawszewystarczyłobyznajdowaćo20procentmniej.
Ajednakmamymózg,itoniebezdobregopowodu:namózgskładająsięmiliar-
dykomóreknerwowych,któresączemuśprzypisane.Toumożliwiaczłowiekowi
robienierzeczy,któreniesądostępneinnymistotomżywym.Dziękiswoimmózgom
ludziesąogromnieelastyczni,zaludnilicałąkulęziemską,anawetstawialikrokina
7Owocedrzewabuku(przyp.tłum.).
