Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
64
CzęśćI.Wprowadzenie
InnymplemieniemarabskimznanymautoromżydowskimbyłoMa‘un(arabskie
Ma‘in)262.TerminIzmaelicipojawiłsięteżwdzieleJózefaFlawiuszazIw.,apóź-
niejbyłużywanyprzezpisarzytakichjakEuzebiusz.
NazwaIzmaelici,znanaztekstówbiblijnych,pojawiasięponowniepocząw-
szyodIVw.wźródłachżydowskich,chrześcijańskich,atakżearabskichzokresu
wczesnoislamskiego263.ŁączyłaonaArabówzhistoriąigenealogiąAbrahama
ibyławykorzystywana,bywyjaśnićichbarbarzyństwo.PojawiasięwŻywocie
św.MalchusanapisanymprzezHieronima.Winnychtekstach,takichjakŻywot
Eutymiusza,jestużywanawrazzwyraźnympowiązaniemzSarą,abyzaoferować
alternatywnepochodzenie,zgodniezktórymjakospadkobiercyobietnicybar-
barzyńscySaracenimogązostaćodkupieniprzezchrzest264.
Wpóźnejstarożytnościniektórzyautorzyużywająterminu„Izmaelici”
,aby
zasugerować,żenomadzinawrócilisięnachrześcijaństwolubprzyjęlipewne
zwyczajeżydowskie,aleinniużywajągowobraźliwymsensie265.Naprzykład
AmoniuszopisujeFaranitówjakoIzmaelitówzPharanwzwiązkuzichchry-
stianizacją.PrzeznazywanieichIzmaelitami,Amoniuszodróżniachrześcijań-
skąosiadłąludnośćwPharanodSaracenówibarbarzyńców,którzyzaatakowali
mnichówzSynaju266.
Podobnycharaktermiałanazwa„Agareni”(ἈγIρnVoί),wywodzącasięod
imieniaHagar,wymienianaprzezEuzebiuszaiHieronimajakoalternatywadla
„Saracen”lub„Izmaelita”267.Autorzybizantyńscystosowaliokreślenia(H)Aga-
reniiIzmaelicirównoleglezterminemSaraceni.JerzySynkelloswywodziłod
262S.Muzaffar-ud-Din,GeographicalHistory...,s.37.
263I.Eph’al,„Ishmael”and„Arab(s)”...,s.227.
264T.Hainthaler,ChristianArabs...,s.31.Wyrażenie„spadkobiercyobietnicy”znajdu-
jesięwopowieścioAspebecieCyrylazeScytopola.
265Sozomen,VI,38:ΤoUTIγdρTòφῦλoVἀπòἸσvIὴλToῦἈβρIdvπIIδòGTὴVἀρχὴVλIβòV
KIITὴVπρoσnγoρ(IVEἶχE,KIIἸσvInλ(TIGIὐToὺGoἱἀρχIῖoIἀπòToῦπρoπάToρoGὠVόvIZoV.
.
.
.
ToIoῦToVδὲTòγέVoGἕλKoVTEGἅπIVTEGvὲVὁvo(ωGἙβρI(oIGπEρITέvVoVTIIKIIὑE(ωVKρEῶVἀπέχoVTII
KIIἄλIπoλdTῶVπIρ’IὐToῖGἐ;ῶVφUλάTToUσI.
.
.ἐξἐKE(VoUTEπIρ’IὐToῖGEἰσέTIVῦVπoλoI
ἸoUδIϊKῶGZῶσIV.Cf.EpifaniuszI,180:KIIKT(ZEITὴVΦIρdVKIλoUvέVnVἐVTῇἐρήvῳ.ToύTῳ
πIῖδEGγ(VoVTIIδEKIδύoTòVἀρI;vόV,ἐξὧVIἱφUλIITῶVἈγIρnVῶVTῶVKIIἸσvInλITῶV,ΣIρIKnVῶV
δὲTIVῦVKIλoUvέVωV.
266Ammoniusz[grecki],33:ἔρχoVTIIπλή;nἀVδρῶVἸσvInλITῶVἀπòTῆGΦIράV.Wre-
dakcjiaramejskiej(ed.Müller-Kessler,Sokoloff,fols.13,28)mieszkańcyFarannazy-
wanisąFaranitami(prnaii),podczasgdypoganiesąokreślanijakoSaraceni(srqaii).
267IsmaelitasetAgarenos—quinuncSaraceniappellantur,assumentessibifalsonomenSarae
(Hieronim,KomentarzdoKsięgiEzechiela,XIV,8.25.1-7,s.335);AbrahamexancillaAgar
generatIsmahel,aquoIsmahelitarumgenus,quiposteaAgarenietadpostremumSaracenidicti
(Euzebiusz,Kronika(kontynuacjaHieronima),ed.Helm,24a);T.Hainthaler,Christ-
licheAraber...,s.20.
