Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
Psychologiaaprawo
Wpostępowaniukarnympsychologmożewspółpracowaćzpolicją,prokura-
turąlubsądemnakażdymetapiepostępowania.Naetapiepostępowaniaprzygoto-
wawczego(dochodzenialubśledztwa)psychologmożedokonaćpsychologicznej
analizyzgromadzonychśladówidowodówwceluokreśleniapsychofizycznej
charakterystykinieznanegosprawcyprzestępstwa(tzw.profilowaniekryminal-
ne;GierowskiiJaśkiewicz-Obydzińska,2003;Gołębiowski,2017;HicksiSales,
2019).Niejednokrotniebędziewystępowałwcharakterzekonsultantaplanowa-
nychczynnościprocesowych(np.przesłuchań,okazań,eksperymentówproce-
sowychczywizjilokalnych),atakżeoperacyjno-rozpoznawczych.Natymetapie
możerównieżbraćudziałwczynnościachprocesowychwtedy,gdyprzepisyjego
obecnośćwyraźnieprzewidują(np.przesłuchaniemałoletniegopokrzywdzone-
goprzedukończeniem15.rokużycianapodstawieart.185ak.p.k.),aletakże
wówczas,gdyorganprocesowyuznatakąpotrzebę(np.przesłuchaniezudzia-
łempsychologawobecwątpliwościcodostanupsychicznegoświadkanapod-
stawieart.192§2k.p.k.).Naetapiepostępowaniaprzygotowawczegoisądowego
możepojawićsiękoniecznośćocenystanuzdrowiapsychicznegopodejrzanego
(oskarżonego)temporecriminis,czyliwchwilipopełnieniaczynuzabronionego
(art.31§1ustawyzdnia6czerwca1997roku-kodekskarny;Dz.U.1997,nr88,
poz.553zpóźn.zm.;dalej:k.k.).Nakażdymetapiepostępowaniapsychologmoże
pełnićfunkcjęmediatorawmediacjachmiędzyodpowiednio:podejrzanymapo-
krzywdzonym,albooskarżonymaoskarżycielemposiłkowymlświadkiem(wza-
leżnościodroliprocesowejpokrzywdzonegonaetapiepostępowaniasądowego).
Wielezewskazanychzadańpsychologbędzierealizowałtakżenaetapiepostępo-
waniasądowego-udziałwczynnościachprocesowych(przedewszystkimprze-
słuchaniachpokrzywdzonych,świadkówioskarżonych),ocenastanuzdrowia
psychicznegooskarżonego(zarównowchwilipopełnieniaczynu,jakinaaktual-
nymetapiepostępowania,coprzybieraformęocenykompetencjioskarżonegodo
uczestnictwawprocesiesądowym)czymediacje.Naetapiepostępowaniawyko-
nawczegopsychologmożerealizowaćszeregzadańwobecskazanego,naprzykład
bierzeudziałwoddziaływaniachresocjalizacyjnychiterapeutycznych,uczestni-
czywprzygotowaniuprognozyspołeczno-kryminologicznejobejmującejoce-
nęryzykarecydywyskazanegoczywspółpracujeprzyopiniowaniudotyczącym
zmianylubzaniechaniastosowaniaśrodkówzabezpieczających.
Postępowaniecywilne(dotyczącestrictesprawcywilnych,aleteżrodzin-
no-opiekuńczychizzakresuprawapracy),wszczynanewdrodzepozwu(lub
wniosku)wnoszonegobezpośredniodowłaściwegosądu,rozpoczynasiępostępo-
waniemsądowym-zadaniapsychologakoncentrująsięnatejfaziepostępowania.
Wpostępowaniusądowymwprocesiecywilnympsychologowieprzygotowują
opiniesądowo-psychologiczne,stanowiąceodpowiedźnapytaniasądu(pytania
zawartesąwteziedowodowejpostanowieniaopowołaniubiegłego),dotyczące
