Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.2.Funkcjeizadaniapsychologawpolskimsystemieprawa
21
węzłowychkwestiirozstrzyganychwprocesie,dorozstrzygnięciaktórychsąd
potrzebujewiadomościspecjalnych.Ztegowzględupsychologowiesporządzają
opiniedotyczącem.in.spełnieniaprzesłanekuzasadniającychubezwłasnowol-
nienieosoby,wypowiadająsięwkwestiikompetencjiwychowawczychrodziców
wobecichdzieci,oceniajązwiązekmiędzymanifestowanymiobjawamirozstroju
zdrowiaadziałaniamimobbingowymi.Niejednokrotnierównieżpełniąfunkcję
mediatorówmiędzystronamipostępowania.
Ztegopobieżnegoiprzykładowegoprzegląduzagadnień,którepodejmu-
jepsychologwpostępowaniukarnymicywilnymwynika,żemożeonpełnić
wprocesiestosowaniaprawafunkcjębiegłego,konsultanta,mediatoralubosoby
zajmującejsięresocjalizacjąiterapią(Gierowskiiin.,2010).
1.2.2.Funkcjepsychologawpostępowaniukarnymicywilnym
Najczęściejpsychologwobrębiesystemuprawnegobędziewystępowałwrolibie-
głego,powołanegoprzezorganprocesowydowydaniaopiniiwpostępowaniu.
Wpostępowaniukarnymopiniibiegłego(lubbiegłych)zasięgasię,jeżelistwier-
dzenieokolicznościmającychistotneznaczeniedlarozstrzygnięciasprawywyma-
gawiadomościspecjalnych(art.193§1k.p.k.).Wprocesiecywilnymwwypadkach
wymagającychwiadomościspecjalnychsądmożewezwaćbiegłego(lubbiegłych)
wceluzasięgnięciaopinii(art.278§1ustawyzdnia17listopada1964roku-ko-
dekspostępowaniacywilnego;Dz.U.1964,nr43,poz.296zpóźn.zm.;dalej:k.p.c.).
Wobuprzypadkachprzesłankamipowołaniabiegłegojestnzapotrzebowanie”na
wiadomościspecjalneorazinicjatywaupoważnionegopodmiotu(organproce-
sowy)wewłaściwejformie(postanowienie).Wprzypadkupostępowaniakarne-
gopowołaniebiegłegomożedotyczyćtylkotychokoliczności,któremająistotne
znaczeniedlarozstrzygnięciasprawy.Regulacjeprawneniejednokrotnieexplicite
wymagająodorganówprocesowychzasięgnięciaopiniibiegłegopsychologa(np.
wsprawachoubezwłasnowolnienieczywprzypadkuprzesłuchaniamałoletniego
pokrzywdzonegoponiżej15.rokużycia).Niemniejjednakzawsze,gdyspełnio-
nezostanąwspomnianeprzesłanki,organprocesowypowinienzasięgnąćopinii
biegłego.Wprzypadkupostępowaniakarnegoużyciesformułowanianzasięgasię
opiniibiegłego”(art.193§1k.p.k.)wprzypadkuspełnieniawskazanychprze-
słanekprzesądzaotym,żetenśrodekdowodowymawtakichokolicznościach
charakterobligatoryjnyiniemożnazniegozrezygnować,zastąpićgoinnymdo-
wodemlubwłasnąwiedząsądu.Organprocesowypodejmujedecyzjęnietylko
codofaktupowołaniabiegłego,lecztakżecodowyborujegospecjalności(zpo-
minięciemprzypadków,kiedyprzepisywprostprzesądzają,jakiejspecjalnościbie-
głychnależypowołaćdorozstrzygnięciaokreślonejkwestii,np.biegłychlekarzy
psychiatrówdoocenystanuzdrowiapsychicznegooskarżonego).
