Kliniczna psychologia sądowa

Danuta Rode, Karolina Dukała, Joanna Kabzińska, Karolina Zalewska-Łunkiewicz

Uzyskaj dostęp

Zakup książkę

ISBN/ISSN:

978-83-01-21497-5

DOI:

Wydawnictwo:

Wydawnictwo Naukowe PWN

Rok wydania:

2020

Liczba stron:

1055

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Bibliografia:

Rode, Danuta; Dukała, Karolina; Kabzińska, Joanna; Zalewska-Łunkiewicz, Karolina. Kliniczna psychologia sądowa. Red. . Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2020, 1055 s. ISBN 978-83-01-21497-5

Bibliografia refWorks:

RT Book, Whole

SR Electronic(1)

A1 Rode, D.

A1 Dukała, K.

A1 Kabzińska, J.

A1 Zalewska-Łunkiewicz, K.

T1 Kliniczna psychologia sądowa

PB Wydawnictwo Naukowe PWN

PP Warszawa

YR 2020

SN 978-83-01-21497-5

Bibliografia BibTex:

@Book{ 234226, author = "Rode, Danuta and Dukała, Karolina and Kabzińska, Joanna and Zalewska-Łunkiewicz, Karolina", editor = "", title = "Kliniczna psychologia sądowa", publisher = "Wydawnictwo Naukowe PWN", year = "2020", address = "Warszawa", isbn = "978-83-01-21497-5" }

Bibliografia endNote:

TY - BOOK

AU - Rode, Danuta

AU - Dukała, Karolina

AU - Kabzińska, Joanna

AU - Zalewska-Łunkiewicz, Karolina

ED -

TI - Kliniczna psychologia sądowa

PB - Wydawnictwo Naukowe PWN

CY - Warszawa

PY - 2020

SN - 978-83-01-21497-5

ER -

Netografia (standard APA):

Rode, Danuta; Dukała, Karolina; Kabzińska, Joanna; Zalewska-Łunkiewicz, Karolina. Kliniczna psychologia sądowa [baza danych online] Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2020 [dostęp: 15 06 2024]. Dostęp w Ibuk Libra: https://libra.ibuk.pl/reader/kliniczna-psychologia-sadowa-danuta-rode-karolina-dukala-234226.

psychologia sądowa, zeznania świadków, biegły sądowy, psychologia i prawo, psychologia i wymiar sprawiedliwości, opiniowanie sądowo-psychologiczne, psychologia a prawo karne, psychologia a prawo cywilne, psychologia a sprawy nieletnich, psychologia a prawo rodzinne, sprawcy przestępstw, interwencje psychologiczne w sprawach sądowych

Oddajemy do rąk Czytelników pierwszy tak kompleksowy podręcznik klinicznej psychologii sądowej, rozumianej jako aplikacyjna subdyscyplina psychologii zajmująca się zagadnieniami klinicznymi występującymi w kontekstach prawnych. Publikacja stanowi ...

Więcej

ISBN/ISSN:

978-83-01-21497-5

DOI:

Wydawnictwo:

Wydawnictwo Naukowe PWN

Rok wydania:

2020

Liczba stron:

1055

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Wprowadzenie10
Psychologia a prawo 16
Rozdział 1 16
1.1. Związki psychologii i prawa16
1.2. Funkcje i zadania psychologa w polskim systemie prawa20
1.2.1. Obszary współpracy psychologa z organami wymiaru sprawiedliwości w postępowaniu karnym i cywilnym20
1.2.2. Funkcje psychologa w postępowaniu karnym i cywilnym22
1.2.3 Wymagania stawiane psychologom w procesie stosowania prawa25
1.3. Tradycyjne i nowe obszary wykorzystania psychologii w procesie stosowania prawa28
1.3.1. Psychologia a prawo karne28
1.3.2. Psychologia a sprawy nieletnich42
1.3.3. Psychologia a sprawy rodzinne i opiekuńcze45
1.3.4. Psychologia a sprawy cywilne54
Mechanizmy zachowania. Przyczyny i czynniki ryzyka zaburzeń zachowania68
Rozdział 268
2.1. Zachowanie człowieka68
2.2. Mechanizmy regulujące zachowanie człowieka72
2.2.1. Wychodząc od korzeni – biologia zachowania73
2.2.2. Środowiskowe czynniki kształtowania zachowania – kultura i społeczeństwo79
2.2.3. Psychologiczne mechanizmy zachowania84
2.3. Zaburzenia zachowania102
2.4. Trójwymiarowa perspektywa uwarunkowań zachowań agresywnych118
2.4.1. Perspektywa neurobiologiczna uwarunkowań zachowań agresywnych119
2.4.2. Perspektywa społeczno-kulturowa uwarunkowań zachowań agresywnych132
2.4.3. Perspektywa psychologiczna uwarunkowań zachowań agresywnych138
Diagnoza psychologiczna 149
Rozdział 3 149
3.1. Przedmiot i modele diagnozy149
3.2. Standardy procesu diagnozy klinicznej w psychologii sądowej152
3.2.1. Ustalenie zagadnień prawnych160
3.3. Diagnoza psychologiczna w obszarze stosowania prawa163
3.3.1. Konteksty diagnozowania i diagnozy w sprawach nieletnich163
3.3.2. Diagnoza psychologiczna i jej aspekty w przestępstwach z użyciem przemocy174
3.3.3. Obszary diagnozowania i diagnozy w sprawach rodzinnych i opiekuńczych184
3.4. Kompetencje psychologa − biegłego sądowego192
3.4.1. Kompetencje w zakresie etyki194
Kliniczna psychologia sądowa w prawie karnym − dorośli sprawcy przestępstw 201
Rozdział 4 201
4.1. Diagnoza procesów motywacyjnych i struktur psychicznych w opiniowaniu o stanie zdrowia psychicznego201
4.1.1. Poczytalność, poczytalność ograniczona i niepoczytalność201
4.1.2. Tryb powoływania biegłych psychologów i zasady budowania opinii w sprawach dotyczących stanu zdrowia podejrzanego (oskarżonego)204
4.1.3. Kryteria oceny poczytalności w perspektywie psychologicznej206
4.1.4. Poczytalność i motywacja do popełnienia przestępstwa210
4.1.5. Zaburzenia psychiczne i stany kliniczne jako przesłanki rozeznania zniesionej poczytalności i poczytalności ograniczonej212
4.1.6. Kilka uwag o wyborze metod diagnozy psychologicznej w procesie opiniowania na temat zdrowia psychicznego226
4.2. Analiza procesów i mechanizmów regulacyjnych sprawców przestępstw seksualnych231
4.2.1. Przemoc seksualna wobec osób dorosłych i dzieci231
4.2.2. Sprawcy przestępstw seksualnych wobec osób dorosłych i dzieci − próby typologii238
4.2.3. Regulacja zachowania sprawców przestępstw seksualnych248
4.3. Funkcjonowanie sprawców psychopatycznych269
4.4. Zabójstwa i przestępstwa agresywne a schizofrenia278
4.4.1. Społeczne przekonania i naukowe doniesienia na temat schizofrenii i skłonności do przestępstw278
4.4.2. Motyw zabójstwa a zaburzenie psychiczne280
4.4.3. Agresja u osób ze schizofrenią281
4.4.4. Schizofrenia a psychopatia291
4.4.5. Spektrum schizofrenii: zaburzenia urojeniowe a zachowania agresywne293
4.5. Psychologiczne mechanizmy zachowania sprawców i ofiar przemocy w rodzinie295
4.5.1. Mężczyzna-sprawca przemocy. Osobowościowa kategoryzacja (typologia) sprawców295
4.5.2. Specyfika i motywy przemocy stosowanej przez kobiety. Charakterystyka sprawczyń309
4.5.3. Relacje przemocy. Model uzależnienia319
Kliniczne wymiary funkcjonowania świadków w procesie składania zeznań337
Rozdział 5 337
5.1. Przyczyny powstawania zniekształceń w zeznaniach świadków337
5.2. Faza kodowania informacji342
5.2.1. Stres i afekt343
5.2.2. Alkohol348
5.3. Faza przypominania informacji350
5.3.1. Rozpoznawanie/identyfikacja350
5.3.2. Odtwarzanie/reprodukcja355
5.3.3. Zaburzenia funkcjonowania pamięci355
5.3.4. Odtwarzanie: metody przesłuchania358
5.3.5. Odtwarzanie: portret pamięciowy364
5.4. Mechanizmy powstawania zniekształceń w zeznaniach świadków373
5.4.1. Sugestia i sugestialność373
5.4.2. Efekt dezinformacji380
5.4.3. Fałszywe wspomnienia i fałszywe przyznania do winy385
5.5. Kliniczne aspekty składania zeznań przez świadków szczególnych392
5.5.1. Świadkowie w wieku senioralnym393
5.5.2. Świadkowie małoletni399
5.5.3. Świadkowie z diagnozą zaburzeń ze spektrum autyzmu423
5.6. Kliniczna diagnoza szczerości zeznań świadka425
5.6.1. Ocena prawdziwości zeznań (SVA)429
Kliniczny wymiar dysfunkcji w zachowaniu osób nieletnich452
Rozdział 6 452
6.1. Psychologiczne, społeczne i neurofizjologiczne uwarunkowania kryminogenezy i przestępczości nieletnich452
6.1.1. Czynniki indywidualne: neurofizjologia456
6.1.2. Czynniki indywidualne: regulacja emocjonalna467
6.1.3. Czynniki społeczne: środowisko rodzinne i status socjoekonomiczny483
6.1.4. Czynniki społeczne: środowisko szkolne i osiągnięcia szkolne492
6.1.5. Czynniki społeczne: rówieśnicy495
6.1.6. Czynniki społeczne: gry komputerowe502
6.2. Przestępczość nieletnich w świecie wirtualnym507
6.2.1. Mowa nienawiści i hejt509
6.2.2. Bullying i cyberbullying w środowisku rówieśniczym511
6.2.3. Seksting520
Kliniczna psychologia sądowa w prawie rodzinnym i cywilnym 524
Rozdział 7 524
7.1. Problemy w rodzinie a opieka nad dzieckiem524
7.1.1. Choroba przewlekła w rodzinie526
7.1.2. Ubóstwo, marginalizacja, wykluczenie społeczne529
7.1.3. Przemoc wobec dziecka w rodzinie533
7.1.4. Alkohol w rodzinie535
7.1.5. Relacje między rodzicami a dziećmi540
7.1.6. Konflikty między rodzicami a agresja dzieci541
7.2. Zaburzenia osobowości i zaburzenia psychiczne rodziców/opiekunów a ich kompetencje wychowawcze542
7.1.7. Status socjoekonomiczny rodziny542
7.2.1. Systemowe i psychodynamiczne ujęcie diagnozy zaburzeń osobowości w opiniodawstwie w sprawach rodzinnych i opiekuńczych556
7.3. Rozwód jako sytuacja traumatyczna565
7.3.1. Małżeństwo w konflikcie565
7.3.2. Fazy rozpadu relacji małżeńskiej569
7.3.3. Problemy psychologiczne dorosłych w sytuacji rozwodu. Skutki rozwodu dla obojga partnerów572
7.3.4. Sytuacja psychologiczna dziecka doświadczającego rozstania rodziców − aspekty kliniczne578
7.4. Kliniczne aspekty opiniodawstwa sądowo-psychologicznego na gruncie prawa cywilnego589
7.4.1. Ocena kliniczna przesłanek ubezwłasnowolnienia589
7.4.2. Wybrane wady oświadczeń woli z perspektywy psychologicznej600
7.4.3. Diagnoza stanu psychicznego osoby sporządzającej testament604
7.4.4. Diagnoza psychologiczna w sprawach o zadośćuczynienie i odszkodowanie607
7.4.5. Przyczyny i konsekwencje mobbingu − diagnoza psychologiczna w sprawach z zakresu prawa pracy613
Podstawy interwencji psychologicznej i terapii w sprawach sądowych 630
Rozdział 8 630
8.1. Psychokorekcja zaburzeń zachowania sprawców przemocy630
8.1.1. Przemoc i krótka historia systemowych sposobów jej przeciwdziałania630
8.1.2. Motywacja i możliwości zmiany zachowania osób stosujących przemoc634
8.1.3. Skuteczność kary jako środka do zmiany zachowań przemocowych640
8.1.4. Programy korekcyjno-edukacyjne i psychologiczno-terapeutyczne dla osób stosujących przemoc w rodzinie643
8.1.5. Ewaluacje oddziaływań korekcyjnych i terapeutycznych dla osób stosujących przemoc w rodzinie650
8.2. Rehabilitacja psychologiczna dla sprawców przestępstw doświadczających zaburzeń psychicznych657
8.2.1. Podmioty, w których są realizowane izolacyjne środki zabezpieczające, oraz organizacja procesu leczenia657
8.2.2. Rehabilitacja psychiatryczna a warunki izolacji659
8.2.3. Sytuacja społeczno-psychologiczna oddziału psychiatrii sądowej662
8.2.4. Sposoby rehabilitacji psychologicznej w warunkach oddziałów psychiatrii sądowej663
8.2.5. Okresowe opinie o stanie zdrowia i szacowanie ryzyka powrotu do przestępstw671
8.3. Pomoc psychologiczna ofiarom przestępstw681
8.3.1. Koncepcja zaburzeń traumatycznych. Motywowanie do zmian681
8.3.2. Formy pomocy psychologicznej dorosłym ofiarom przemocy692
8.3.3. Psychoterapia dorosłych ofiar przemocy699
8.3.4. Oddziaływania terapeutyczne wobec dzieci711
8.4. Terapia w sytuacji okołorozwodowej727
Literatura cytowana764
Indeks nazwisk960
Indeks rzeczowy1012
O Autorkach1052

2.2.Mechanizmyregulującezachowanieczłowieka

por.Clausen,1968;Skorny,1968;Höppner,2017).Nagrunciepsychologiiuzna-

jesię,żesocjalizacjatoproceszmianzachodzącywtokurozwojuspołecznego,

czyliwłaściwieprocesciągływcyklużyciajednostki.Jednakpojęciesocjalizacji

wwiększościbadańdotyczywcześniejszychokresówrozwojowych-dzieciństwa,

adolescencji,wczesnejdorosłości(por.SchaferiKipp,2014).Dziękidoświadcze-

niomspołecznym(kontaktzrodzicami,opiekunami,dalsząrodziną,rówieśnika-

mi)człowieknabywawiedzyoświecieizachowaniach,regułachpoznawczego

ujmowaniadoświadczeniaindywidualnego,sposobiepożądanegoiniepożąda-

negoprzeżywaniaemocjonalnego,uczysięwartościowania,coułatwiamuprzy-

stosowywaniesiędofunkcjonowaniawspołeczeństwie.Nakolejnychetapach

rozwojowychgłównymźródłemoddziaływańsocjalizacyjnychstająsięróżne

środowiska-wnajwcześniejszymkluczowąrolęodgrywająrodziceinajbliższa

rodzina(dziadkowie,rodzeństwo),późniejznaczenianabieragruparówieśni-

cza(dziękiniejstymulowanyjestrozwójtowarzyskości,poczuciaprzynależno-

ścigrupowej,płciowej,umiejętnościnawiązywaniakontaktówiichrozwijania),

agłównąinstytucjąsocjalizacyjnąstajesięszkoła,którapowinnastymulować

dalszyrozwójdziecka-nietylkopoznawczy,lecztakżemoralny(SchaferiKipp,

2014).Mechanizmynabywaniatejwiedzysązróżnicowaneimożnajerozpatry-

waćprzezpryzmatwiodącychparadygmatówpsychologicznych.

Wartomiećnawzględzie,żenasocjalizacjęskładająsiętakżewpływyiod-

działywaniaotoczenia,któresąniezamierzoneinieplanowane(Zduniak,2013).

Jednymznarzędzidopsychologicznegopomiarusocjalizacjijestskalasocjalizacji

(SO)KalifornijskiegoInwentarzaPsychologicznegoCPI(GoughiBradley,1996),

którabazujenakoncepcjiprzyjmowaniaróllubprzyjmowaniaperspektywy.

Rodzinaispołecznośćszkolnatodwaważneśrodowiskasocjalizacyjne.Zna-

czeniesystemówrodzinnych,ichdysfunkcjonalnościorazsystemówszkolnych

wkontekścieprawidłowejinieprawidłowejsocjalizacjibędziewtejksiążcejesz-

czeszerokoomawianewinnychrozdziałach.

Socjalizacjapłci

Konstruktemsilnieintegrującympodłożebiologicznezuwarunkowaniamikul-

turowymi(socjalizacyjnymi)jestpłeć.Płećstanowiośporównańwielucechiza-

chowańludzkich,dotycząonerównieżzachowańzaburzonych.Odkilkudekad

badacze-wieludyscyplin,nietylkopsychologii-poświęcająuwagęróżnicom

ipodobieństwomzachowańkobietimężczyzn(Eagly,1997;Mandal,2008;Woj-

ciszke,2012;Denson,O’Dean,BlakeiBeames,2018).Znaczącąrolęwpostrzega-

niutypowościzachowańprzypisywanychpłciompełniąstereotypyrodzaju,czyli

stereotypypłci(Brannon,2002;Mandal,2004),zktórymijednostkaspotykasię

jużodwczesnychetapówdzieciństwa,uczącsiętego,cojestspołeczniezwiązane

zpłciąijakjestwzwiązkuztymwartościowane(Carver,YungeriPerry,2003).

Istotnywtychrozważaniachjesttakżekonstruktpłcipsychologicznej(gender

Brak wyników

Kliniczna psychologia sądowa

Treść książki

Znajdź bibliotekę blisko siebie, i uzyskaj dostęp do ebooka w systemie IBUK Libra