Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
R
ozdział
1.Lingwistyczneuwarunkowaniabadańnadstosowaniemprawaprywatnegowsektorzepublicznym
niejestwzasadzieniewyobrażalne.Wszczególnościnaprzeszkodzierezygnacji
ztegopodziałustoiobecnyetaprozwojunaukioprawieipaństwie,awięctra-
dycjasięgającajeszczeczasówrzymskich,klasyfikacjadyscyplinprawniczych
iwłaśniepanującaaparaturapojęciowa.JakzauważyłJózefNowacki,jesttonie
tylkopodziałsystemuprawnego,aleinaukiprawa
91
.Wostatnichdziesięcioleciach
możnanawetmówićojegorenesansie,wykazujesiębowiemdużążywotnością.
Nietylkoodrodziłsięwbyłychpaństwachsocjalistycznych,wtymwPolsce,ale
takżedoszedłdogłosuwpaństwachanglosaskich,takichjakWielkaBrytaniaczy
Australia,któretradycyjniegonieeksponowały,atom.in.odróżniałojeodsyste-
mówprawnychpaństwEuropykontynentalnej92.Wkonsekwencji,zdaniemnie-
którychteoretyków,podziałtenwypływaniejakozsamejnaturyprawa93.
Wewspółczesnejnauceprawadostrzegasiępewnezaletytegopodziału.Po-
działtenmawyrażaćiurzeczywistniaćzarazemmyśl,zgodniezktórąistnieje
przyrodzonawręczsferawolnościczłowieka(członkówspołeczeństwa).Sfera
tapozostajewopozycjidosferyaktywnościpaństwaiinnychpodmiotówpub-
licznych.Funkcjonowaniespołeczeństwajakozbioruwolnychiautonomicznych
jednostekmabyćregulowanewtakisposób,bywolnośćiautonomicznośćre-
alizować.Regulacjata,zwanaprawemprywatnym,macharakterkooperatywny-
-otwarty
94
.TakpojęteprawoprywatnetoinaczejΠnormyobsługującesferęau-
tonomicznejprywatnejaktywnościspołeczeństwa”
95
.Stanowionoprzeciwwagę
wstosunkudoprawapublicznegoregulującegofunkcjonowaniepaństwaijego
pochodnych,ajednocześniejestzaporąprzeciwkowszechwładzy,wtymtota-
litaryzmowipaństwa
96
.Wkonsekwencjipodziałnaprawopubliczneiprywat-
newspółgrazkonstytucyjnąaksjologiąeuropejskichdemokratycznychpaństw
prawa.Maonwręczwzmacniaćsferęwolnościjednostekprzeznieuzasadnio-
ingerencjąwładzypublicznej.Będzietoszerokoanalizowanewnastępnym
rozdziale.
Niezamierzamkwestionowaćtychtwierdzeń,niemniejzgadzamsięzestwier-
dzeniemMarkaSafjana,żetoniekwestiasamegopodziałuprawanaprawopub-
liczneiprywatnejestnajważniejsza
97
.Jaktrafniezauważatenautor,wnauce
91J.Nowacki,Prawopubliczne,s.12.
92Zob.natentematG.Jurgens,F
.vanOmmeren,ThePublic-PrivateDivide,s.172in.
93Zob.O.Gierke,DeutschesPrivatrecht,t.1:AllgemeineTeilundPersonenrecht,Leipzig1895,
s.29;A.Ross,OnLawandJustice,London1958,s.203.
94Zob.F.Bydlinski,KriterienundSinn,s.342.
95S.Włodyka,Problemstruktury,s.9.
96
F
.Bydlinski,KriterienundSinn,s.342;zob.takżeZ.Radwański,Prawocywilne-częśćogólna,
Warszawa2009,s.2-4.
97Zob.M.Safjan,Pojęcieisystematykaprawaprywatnego[w:]Systemprawaprywatnego,red.
Z.Radwański,t.1,Warszawa2007,s.33-34.
49
WydawnictwoNaukoweUAMwszelkieprawazastrzeżone