Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
CzęśćI.CZYMJESTEKONOMIA?
Interakcje:jakdziałaekonomia
Gospodarkajestsystememkoordynacjidziałalnościprodukcyjnejwieluludzi.Wgo-
spodarcerynkowej,wktórejżyjemy,koordynacjaodbywasiębezudziałukoordynatora:
każdajednostkadokonujewłasnychwyborów.
Jednaknieoznaczato,żetewyborysąodsiebieniezależne:możliwości–awięc
takżewybory–którymidysponujekażdajednostka,zależąwdużejmierzeodwyborów
dokonywanychprzezinnychludzi.Abyzrozumieć,jakzachowujesięgospodarkaryn-
kowa,musimyzbadaćtęinterakcję,wktórejmojewyborywpływająnatwojewybory
–iviceversa.
Badającinterakcjeekonomiczne,szybkozorientujemysię,żewynikkońcowyserii
indywidualnychwyborówmożebyćzupełnieróżnyodtego,coplanowaładanaosoba.
Wciąguostatniegostulecianaprzykładamerykańscyrolnicychętniewdrażalinowe
technikirolniczeisięgalipotakieodmianyroślin,którezmniejszałyichkosztyizwięk-
szałyplony.Wydajesięjasne,żewinteresiekażdegorolnikabyłoto,abybyćnabieżąco
znajnowszymitechnikamiinaukowąwiedząnatematuprawy.
Jednakkońcowymefektemstarańkażdegorolnikaozwiększeniewłasnychdocho-
dówbyłowpraktycewyparciewieluznichzrynku.Ponieważamerykańskimrolnikom
udawałosięuzyskiwaćznaczącowiększeplony,cenyproduktówrolnychstalespada-
ły.Tespadającecenyzmniejszyłydochodywielurolników,przezcocorazmniejosób
uznawało,żewartoprowadzićdziałalnośćrolniczą.Azatemindywidualnyrolnik,któ-
rysadzilepsząodmianękukurydzy,jestwlepszejsytuacji–alekiedywielurolników
sadzilepsząodmianękukurydzy,rezultatemmożebyćpogorszeniesytuacjirolników
jakogrupy.
Rolnik,którysadzinową,bardziejwydajnąodmianękukurydzy,uprawiawięcejku-
kurydzy–alenietylko.Takirolnikmarównieżwpływnacałyrynekkukurydzyprzez
zwiększenieosiąganychplonów,czegokonsekwencjebędąodczuwalnedlainnychrolni-
ków,konsumentówicałegorynku.
Tak,jakistniejączteryzasadyekonomiczne,któreleżąupodstawindywidu-
alnychwyborów,podobniemamypięćzasadleżącychupodstawekonomiiinterak-
cji.Zasadytezostaływymienionewtabeli1.2–terazprzeanalizujemykażdąznich
dokładniej.
Tabela1.2.Zasadyinterakcjiindywidualnychwyborów
5.Handelprzynosizyski.
6.Ponieważludziereagująnabodźce,rynkidążądorównowagi.
7.Abyosiągnąćcelespołeczeństwa,zasobypowinnybyćwykorzystywanewsposóbefektywny.
8.Ponieważludziezazwyczajwykorzystujązyskizhandlu,rynkizazwyczajprowadządoefektywności.
9.Kiedyrynkinieosiągająefektywności,interwencjawładzmożepoprawićdobrobytspołeczeństwa.
22
