Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2.MODELEEKONOMICZNE:KOMPROMISYIHANDEL
Wykorzystaniemodeli
Ekonomia,jakjużwiemy,togłówniekwestiatworzeniamodeli,któreopierająsięna
zestawiepodstawowychzasad,aledodająkilkabardziejszczegółowychzałożeń,które
pozwalajątwórcymodeluzastosowaćtezasadydokonkretnejsytuacji.Alecotakna-
prawdęekonomiścirobiązeswoimimodelami?
Ekonomiapozytywnavs.ekonomianormatywna
Wyobraźsobie,żejesteśdoradcąekonomicznymgubernatoraswojegostanu.Jakiepyta-
niamożecizadaćgubernator?
Ototrzyprzykładytakichpytań:
1.Jakiebędąprzyszłorocznewpływyzestanowychopłatdrogowych?
2.Oilezwiększyłybysiętewpływy,gdybyśmypodnieśliopłatęz1do1,50dolara?
3.
Czynależypodnieśćopłatyzaprzejazd,mającnauwadze,żepodwyżkaopłatzmniej-
szyruchizanieczyszczeniepowietrzawpobliżudrogi,alestworzypewnetrudności
finansowedlaosóbdojeżdżającychdopracy?
Istniejezasadniczaróżnicamiędzydwomapierwszymipytaniamiatrzecim.Pierwsze
dwatopytaniaofakty.To,czytwojaprognozadotyczącaprzyszłorocznegopoboruopłat
drogowychjestsłusznaczybłędna,będziemożnawykazać,kiedypojawiąsięrzeczywiste
daneliczbowe.Prognozadotyczącawpływuzmianywysokościopłatdrogowychnazwięk-
szeniewpływówdobudżetujestniecotrudniejsza–przychodyzależąodwieluczynników,
anietylkoodwysokościopłatdrogowych,iwyodrębnienieprzyczynykażdejzachodzącej
wnichzmianymożebyćtrudne.Mimoto–wzasadziejesttylkojednawłaściwaodpowiedź.
Natomiastpytanieoto,czyopłatyzaprzejazdpowinnybyćpodnoszone,możenie
miećHwłaściwej”odpowiedzi–dwieosoby,którezgadzająsięcodoskutkówwyższej
opłatyzaprzejazd,mogąnadalniezgadzaćsięcodotego,czypodniesienietejopłaty
jestdobrympomysłem.Naprzykładktoś,ktomieszkawpobliżupłatnejdrogi,alenie
dojeżdżaniądopracy,skupisięraczejnahałasieizanieczyszczeniupowietrzaniżna
kosztachdojazdów.Osobaregularniedojeżdżającadopracy,któraniemieszkawpobli-
żudrogi,możemiećprzeciwnepriorytety.
Przykładtenpodkreślakluczowerozróżnieniemiędzydwiemarolamianalizyekono
-
micznej.Analiza,próbującaodpowiedziećnapytaniaosposóbdziałaniaświata,wktórej
możliwesąjednoznaczniedobreizłeodpowiedzi,znanajestjakoekonomiapozytywna.
Zkoleianaliza,którawymagapowiedzenia,jakświatpowiniendziałać,znanajestjako
ekonomianormatywna.Innymisłowy,ekonomiapozytywnapoleganaopisywaniu;eko-
nomianormatywnapoleganaproponowaniuzaleceń.
Większośćczasuiwysiłkuekonomiścipoświęcająnauprawianieekonomiipozy-
tywnej.Modeleodgrywająkluczowąrolęwprawiewszystkichdziedzinachekonomii
67
