Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
anastępniekartkarozcieńczonawszklancewody,którajest
wypijana39.Tęsamąfunkcjęspełniająsurywkładanedoamu-
letujakonuska(arab.nuschawznaczeniu‘kopia’,tur.muska).
Wprzypadkuprzekazureligijnegodlakapłanówwielureligii
umiejętnośćpisaniapozostajemniejlubbardziejukryta,stanowi
ichtajemnyjęzyk.
Pismowporównaniudosłowamówionegoorganizujesobie
akcjęinaczej,jakbynzawieszałoczas”.Charakterystycznejest
takżeto,żeformułyrazukształtowanenieulegajązmianie,moż-
nadobudowaćnowe,aleniemożnazmieniaćistniejących.Jak
stwierdziłLévi-Strauss,myślnieoswojonatotalizuje40.
Wkulturzeoralnejinnabyłatechnikanauczania,miałacha-
rakterosobisty,opierałasięnakontakciemistrzaiucznia.Nieprzy-
padkowonadaljestpraktykowanaformanaukisztukiopowiadania
poprzezpowtarzanieizapamiętywanieopowieściwykonywa-
nejprzezmistrza,anaprzykładdodatkowowprzypadkuopo-
wiadaczyperskichjestprzepisywanyskryptmistrza.Modele
więcsięłączą.Pismougruntowujeto,conabudowałapamięć.
Zjawiskopiśmiennościjesttrudnozdefiniować,podobnie
jaktrudnoprecyzyjnienazwaćzjawiskooralności/ustności,cze-
gopróbyzostałypodjętewrozdziale1.Słuszniejszebyłoby
zaznaczenie,żepodział:ustnośćipismopoprzedzałyprocesy
przechodzeniaodkulturyustnejdokulturyustno-literackiej.
JakpiszeGrzegorzGodlewskiwrozdzialeLękprzedwielkimi
literami41,obecnypoziombadańnadkulturąustnąpozwalana
to,abysztuczną,arbitralnąorazetnocentrycznągranicępomię-
dzyustnościąapiśmiennościąuznaćzaelastyczną,zwłaszcza
żewspółcześniekulturytefunkcjonująwpewnejzażyłości,jako
wspólnymodusoperandi42.
39
T.Rosalind,LiteracyandOralityinAncientGreece,Cambridge
UniversityPress,Cambridge1992,s.20.
40
C.Lévi-Strauss,Antropologiastrukturalna,t.2,tłum.M.Falski,
WydawnictwoKR,Warszawa2001,s.325.
41G.Godlewski,Słowo,pismo,sztukasłowa...,dz.cyt.,s.151-262.
42Tamże,s.164.
31
