Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
014
Defnicjaiklasyfkacjaśmierci,stwierdzaniezgonu
ją1lipca1984r.KomunikatemMinisterstwaZdrowia
iOpiekiSpołecznej.Dwukrotnie,wlatach1994i1996,
podlegałaniewielkimmodyfikacjom.Modyfikacjaz1996r
.
doprowadziładozmianynazewnictwa.Określenienśmierć
mózgu”zastąpionozwrotemntrwałeinieodwracalneustanie
funkcjipniamózgu(śmierćmózgowa)”
.
Obecnieuznajesię,żeosobazmarłatota,uktórej
wsposóbobiektywnystwierdzasięnieodwracalneusta-
nieczynnościmózgu.Stwierdzenietakieodpowiadanno-
wejzmodyfikowanejdefinicjiśmierci”ioznaczaśmierć
mózgujakocałości.Fakttendajerównieżpodstawydo
stwierdzeniaśmierciosobniczej,comabardzoważne
znaczeniewmedycynie.Popierwszewtymmomencie
lekarzniemajużobowiązkuprowadzeniadziałańtera-
peutycznych.Podrugiepozwalanapobranietkanekina-
rządówdoprzeszczepu,przyrównoczesnympodtrzymy-
waniuprzezpewienczasfunkcjisercaipłuc.
AmerykańskaAkademiaNeurologii(AAN)definiuje
śmierćmózgu,wtympniamózgu,napodstawietrzech
niezbędnychwskazań:
•śpiączki;
•brakureakcjinabodźce;
•bezdechu.
Formuła,wktórejśmierćjeststanemustaniaczynności
mózguoznanejinieodwracalnejprzyczynie,jestszero-
koznana,ajejkryterianiebudząwiększychwątpliwości.
Przydatnośćnowejzmodyfikowanejdefinicjiśmiercijest
wyraźniewidocznawpraktycemedycznej,chociażbywe
wspomnianejwcześniejtransplantologii.Pomagaleka-
rzowipodjąćuzasadnionemedycznieietycznedecyzje,
jaktaozaprzestaniureanimacjiwsytuacji,kiedyniema
juższansleczniczych.
Przytoczonysposóbdefiniowaniaśmiercibezwięk-
szychkontrowersjijestrównieżstosowanywPolsce.
Współcześnieobowiązującaprawnadefinicjaśmiercizo-
stałaopisanawzałącznikudoobwieszczeniaMinistra
Zdrowiaz17.07.2007r.wsprawiekryteriówisposobu
stwierdzaniatrwałegonieodwracalnegoustaniaczynno-
ścimózgu(M.P
.Nr46,poz.547),wktórymnapisano,że
śmierćjestprocesemobejmującymtkankiiukładywróż-
nymczasie,prowadzącymdotrwałejdezintegracjiustroju
jakocałości.
Wwynikuwieloletnichbadańnadzłożonymzagad-
nieniemśmierciwchwiliobecnejniematakżewątpliwo-
ści,żeustaniefunkcjimózgunieoznaczanatychmiasto-
wegoobumarciainnychukładówinarządów.Powyższe
uwarunkowaniawynikająprzedewszystkimzobserwa-
cji,żeśmierćjestzjawiskiemzdysocjowanymirozciąg-
niętymwczasie(patrz015).Ustanieczynnościkrążenia
ioddychania,awięcśmierćkliniczna,wkrótkimokre-
siezawszedoprowadzidonieodwracalnegouszkodze-
niaośrodkowegoukładunerwowego,wtympniamózgu,
corównocześniezapoczątkujeliczneniekorzystnepro-
cesyfizyczne,chemiczneibiochemiczne.Procesyte
wzależnościodbudowyiwłaściwościposzczególnych
komórek,tkanekinarządówprzebiegajązodmiennądy-
namiką,coprzejawiasięróżnoczasowym,zawszejed-
nakostatecznymkresemichżycia.Finalniepojawiająsię
zjawiskaautolizyignicia,coświadczyjużobiologicznej
śmierciustroju.
Wmedycyniedlacelówpraktycznychwyróżniono
następującerodzajeśmierci:
•
śmierćnaturalna(uwiądstarczy)-wynikazfizjolo-
gicznegostarzeniasięorganizmuinzużywania”się
narządówitkanek;
•śmierćzprzyczynchorobowych,samoistnych-wyni-
kazdłużejlubkrócejtrwającejchoroby,którazwyjąt-
kiemchoróbnagleprowadzącychdozgonu(np.nagłe
zatrzymaniekrążenia,zawałserca,masywnazatoro-
wośćpłucna,krwotokzpękniętegotętniakaaorty),
najczęściejpoprzedzonajestagonią;
•
śmierćgwałtowna-wynikazprzekroczeniaprzez
czynnikzewnętrznymożliwościadaptacyjnychorga-
nizmu;wnajszerszymtegosłowaznaczeniumacha-
rakterurazowy,apodpojęciemurazunależyrozumieć
urazmechaniczny,chemiczny,fizyczny,termicznyitp.;
zpunktuwidzeniaprawaimedycynyśmierćgwałtow-
namożebyćwynikiemzabójstwa,samobójstwaczy
nieszczęśliwegowypadku;zawszewymagaprzepro-
wadzeniasądowo-lekarskichbadańpośmiertnych.
Analizującczynnikczasu,śmierćmożemypodzielićna:
•
śmierćnagłą(szybką)-niepoprzedzonąagonią,kiedy
dozgonudochodziwkrótkimczasie,pokilkusekun-
dachlubminutach;
76
