Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Gospodarka¿elazem
Dobowautratażelaza:mężczyŹni11mg,kobietymiesiączkujące12mg,kobietyciężarne
13mg.Ustrójmężczyznyważącego70kgzawieraok.3,5gżelaza(50mg/kgmc.),nato-
miastkobietyważącej60kg1ok.2,1g(35mg/kgmc.).
Wogólnoustrojowejpulimożnawyróżnićżelazo:
-ZwiIzanezhemoglobinI(70%).
-Zapasowe(18%):związanezferrytynąlubhemosyderyną,zlokalizowanewewnątrz-
komórkowo.
-Czynnościowe(12%):związanezmioglobinąienzymami.
-Transportowe(0,1%):związaneztransferryną.
Schematprzemianyżelazawustroju:
Układsiateczkowo-śródbłonkowy
Erytrocyty
2500mg
Wytwarzaniekrwinekczerwonych
30j40mg/d
Szpikkostny
Rozpadkrwinekczerwonych
30j40mg/d
Wchłanianie
1j2mg/d
Żelazozapasowe
1000mg
Osocze
4mg
Utrata
1j2mg/d
Mioglobina+enzymyoddechowe
300mg
Hemoglobina
Największaczęśćżelazaogólnoustrojowegozwiązanajestzhemoglobiną.1ghemoglobiny
(Hb)zawiera3,4mgżelaza→umężczyznyważącego70kg,którymastężeniehemoglobiny
9,31mmol/l(15g/100ml)i5lkrwi,masażelazazwiązanegozhemoglobinąwynosi:
3,4mg
1gHb
×
15gHb
100ml
×5000ml=2,55g
1mlkrwizawiera0,5mgżelaza.
Utrzymaniehomeostazywzakresiegospodarkiżelazowejjestmożliwedziękidwómmecha-
nizmom:
-Odzyskiwaniuprzezmakrofagiukładusiateczkowo-śródbłonkowegożelazauwolnio-
negozhemoglobinyorazżelazaczynnościowego(zawartegowmioglobinieienzy-
machoddechowych).Uwolnioneżelazomożezwiązaćsięzferrytynąlubhemosydery-
ną,stającsięwtensposóbżelazemzapasowym,albopołączyćsiębezpośrednioztrans-
ferrynąkrążącąwekrwi.
-Jelitowemuwchłanianiużelaza.Wchłanianieżelazawjelitachodbywasięprzezswo-
istedlaenterocytówbiałkotransportująceDMT1(ang.divalentmetaltransporter1),
wiążącedwuwartościowejonyżelazowe(Fe2+),którepowstaływskutekwcześniejszej
redukcjijonówżelazowych(Fe3+)przezenzymzawartywrąbkuszczoteczkowymdwu-
nastnicy1cytochromb(Dcytb).Transferżelazauwolnionegozkrwinkiczerwonej
odbywasięprzyudzialeferroportyny1orazhefastyny(homologuceruloplazminy).
Uwolnienieżelazazenterocytóworazmakrofagówregulowanejestprzezprodukowa-
nąwwątrobiehepcydynę.Zwiększonewchłanianiestwierdzasięuchorychnahemo-
chromatozęiwróżnychpostaciachniedokrwistości,zmniejszonezaśwchorobachne-
reklubwątroby.Możliwościregulacjigospodarkiżelazowejsąbardzoograniczone
10
