Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Uwaga.Takzwanareakcjaostrejfazy(spowodowanazapaleniem,urazem,nowotwo-
rem!)powodujenagromadzenieżelazawmakrofagach,niezmniejszającprzytympuli
żelazaogólnoustrojowego.Wtakichprzypadkachstężenieferrytynyjestzwiększone,
natomiasttransferryny1zmniejszone.Reakcjaostrejfazyniemawpływunastężenie
sTfR.
b.Hemosyderynę(związeknierozpuszczalnywwodzie)możnarozpoznaćwmikroskopie
świetlnymjakożółtobrunatneziarenka(poreakcjizbłękitempruskimstająsięniebie-
skie).Wmikroskopieelektronowymwidocznesąsyderosomy(lizosomy)powstające
wskutekwewnątrzkomórkowejproteolizy(autofagii)zdenaturowanychcząstekferry-
tyny.
Nadmiernapodażżelazapowodujenasileniegromadzeniaziarensyderynywmakro-
fagachiwkomórkachtkankiśródmiąższowej(np.wątroby).
Niedokrwistościspowodowane
niedoborem¿elaza[D5o.9]
Występowanie:
WEuropiewystępujeuok.10%,awkrajachrozwijającychsięuponad50%kobiet
wwiekurozrodczym.Stanowi80%wszystkichniedokrwistości!Wśródwszystkichcho-
rychnaniedokrwistośćzniedoborużelaza80%stanowiąkobiety(większezapotrzebowa-
nienażelazospowodowanemenstruacją,ciążąilaktacją).
Etiologia:
1.Niewystarczającapodaż(uniemowląt,małychdzieci,wegetarian).Zalecanadobowa
zawartośćżelazawpożywieniu:
umężczyzn112mg,ukobietmiesiączkujących115mg,uciężarnych130mg.
2.Upośledzonewchłanianie:stanporesekcjiżołądka,zespółzłegowchłaniania.
3.Wzmożonezapotrzebowanie(okreswzrostu,ciąża,okreskarmieniapiersią,trening
sportowy,leczeniewitaminąB12niedokrwistościspowodowanejniedoboremtejwita-
miny).
4.Najczęstsząprzyczynąniedoborużelazajestjegoutratawskutekprzewlekłychkrwa-
wień(80%wszystkichprzypadków!)
-Krwawieniazprzewodupokarmowego:spowodowanewrzodami,krwotocznymzapa-
leniembłonyśluzowejżołądka,żylakamiprzełyku,nowotworami,uchyłkowatościąje-
lit,żylakamiodbytu,zakażeniemtęgoryjcemdwunastnicyiin.(p.rozdz.:Krwawienia
zprzewodupokarmowego).
-Krwawieniazdrógrodnych.Jesttonajczęstszaprzyczynaniedoborużelazaukobiet.
-UtratakrwizinnychnarzIdów(krwawieniazdrógmoczowo-płciowych,jamynoso-
wo-gardłowej,płuc).
-Utratakrwiwprzebieguzabieguoperacyjnegoluburazu.
-Utratakrwiwtrakciehemodializoterapii(ok.2,5l/rok)lubteżspowodowanaczęstym
pobieraniemkrwi(takżeukrwiodawców).
-Utratakrwispowodowanaskaząkrwotoczną.
-Utratakrwiuzdrowychdawcówmożebyćprzyczynąniedoborużelazainiedokrwisto-
ści,jeżelinieuzupełniasięzapasówtegopierwiastka.
-Wrzadkichprzypadkachutratakrwijestspowodowanasztucznieprzezchorego(np.
zespółMünchhausena[F68.1],będącyzaburzeniemneurotycznym,polegającymnatym,
żechorysamwywołujelubudajeobjawychorobowe).
Uwaga.Przyczynąniedoborużelazaoniewyjaśnionejetiologiimożebyćzapaleniebłony
śluzowejdwunastnicytowarzyszącezakażeniuHelicobacterpylori.
12
