Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
granicznychdlasumniezależnychzmiennychlosowychodowolnychrozkładach.
Wdowodachtychtwierdzeńposłużylisiętakzwanąmetodąmomentów.Nierówności
CzebyszewaorazłańcuchyiprocesyMarkowatopojęcia,którenależądopodstawowych
iważnychwrachunkuprawdopodobieństwa.Lapunowsformułowałogólniejsze
twierdzeniagraniczneiudowodniłjewykorzystującwłasnościfunkcjicharakterys-
tycznych.
W1933rokuA.N.Kołmogorowopublikował(wjęzykuniemieckim)książkę
pt.„Podstawowepojęciateoriiprawdopodobieństwa”,wktórejprzedstawiłaksjomatykę
rachunkuprawdopodobieństwa,pojęcieprawdopodobieństwawarunkowegoiwarun-
kowejwartościoczekiwanej.Wpracytejprzedstawiłrównieżwieleinnychwłasnych
wyników,którestałysięklasykąrachunkuprawdopodobieństwa.
Odtegoczasuteoriaprawdopodobieństwaizwiązanazniąstatystykamate-
matycznarozwijająsięniezwykleintensywnieistanowiąogromnydziałmatematyki,
któryokreślasięmianemprobabilistyki.Wynikitegodziałuznalazłyszerokie
zastosowaniewróżnych,czasamiodległychodsiebie,dziedzinachnauki.
1.1.1.Prawdopodobieństwo
Podstawowympojęciemwmatematycznymopisiedoświadczenialosowegolubzjawiska
olosowymcharakterzejestprzestrzeńzdarzeńelementarnych.Wzajemniewykluczające
sięwynikidoświadczeniaolosowymcharakterzesąopisanezapomocązdarzeń
elementarnych,któresąelementamizbioruI,nazywanegoprzestrzeniązdarzeń
elementarnych.Waksjomatycznymujęciuteoriiprawdopodobieństwaprzestrzeńzdarzeń
elementarnychjestpojęciempierwotnym,takjakwgeometriipojęciempierwotnym
jestpunkt.Wzastosowaniach,jakoprzestrzeńzdarzeńelementarnychjestprzyjmowany
naogółzbiór,któryadekwatnieopisujewszystkiemożliwewyniki(realizacje)
doświadczenialubzjawiskaolosowymcharakterze.Należydodać,żeokreślenie
wkonkretnychprzypadkachprzestrzenizdarzeńelementarnychmacharaktersubiek-
tywny.PrzestrzeniąImożebyćzbiórskończony,przeliczalnylubnieprzeliczalny.
PodzbioryprzestrzeniIbędziemyoznaczaćliteramiłacińskimiA,B,C,…,
lubliteramiłacińskimizindeksamiA
1
,A
2
…Nazbiorachtychmożnawykonywać
działaniaznanewteoriizbiorów.
Definicja1.NiepustąrodzinępodzbiorówprzestrzeniInazywamy“-ciałem
(sigma-ciałem),jeżeli:
1)I~f,
2)jeżeliA~f,toA′=I–A~f,
3)jeżeliA
1
,A
2
…~f,toA
1
dA
2
d…~f.
PodzbioryprzestrzeniI,któresąelementami“-ciałaf,nazywamyzdarzeniami.
JednoelementowepodzbioryprzestrzeniInazywamyzdarzeniamielementarnymi.
JeżeliwynikiemeksperymentujestelementwyróżnionegopodzbioruAfI,tomówimy,
żezaszłozdarzenieA.
Łatwomożnawykazać,żejeżelipodzbioryA,B,C,…,A
1
,A
2
…przestrzeni
Isązdarzeniami,torównieżzdarzeniamisązbiory
12