Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
poematu,mianowiciewzagadnieniudoskonałościBogaprzeciwstawionejnędzy
człowieka,któremunienazbytpotrzebaoświeceniacodoswojejnaturyiprzeznaczenia:
[...]ocaecismortalisplenatenebris
Pectoraetomentecalignecircumseptas
Stultitiae!inceduntdesertaperavia:vixheu,
Vixpaucisnovissedatum,quotenderetutum,
quasititerperquodveraetbonasummapetantur.
Nondocethocgemininodosascientiaiuris,
NonquaePaeoniosanatmedicaminemorbos,
Nonrhetor,nongrammaticus,sapientiasola
Hocaperit,fidahaechominumduxatquemagistraest.
(II,59ff.)
[...]o,sercaludzkie,pełnemrocznychciemności!/O,umysłyspętanemgłągłupoty,/które
krocząpoomackuprzezopuszczonebezdroża./Jakżeniewieluludziomdanebyłopoznać,dokąd
możnabezpieczniepodążać,/gdziewiedziedroga,naktórejosiągasięto,coprawdziweidobre.
/Niepouczaichotymzawikłanawiedzaobojgaprawaniteżta,/któraleczychorobyzbawiennym
lekarstwem./Niepouczaichaniretor,anigramatyk.Jedyniesamamądrośćuchylarąbka
tajemnicy./Ona,którajestprzewodnikiemiwiernąnauczycielkąrodzajuludzkiego.
JakoobdarzonyrozumemiskutkiemtegopodobnyBogu,człowiekjestwstanie
podjąćskuteczneposzukiwaniewłaściwejdrogiżycia:
[...]rationedecorum
Naturaesimileestis,rationetenetis
Imperiummundi,ratiovosdirigatergo,
Nonerror,finemqueanimoperpenditererum.
(Ibid.,460ff.)
[...]zewzględunarozumpodobnijesteściedobogów./Zpowodurozumudzierżyciewładzę
nadświatem,niechwięcwamikierujerozum,anieurojenie./Dokładnierozważajciewmyślach
ostatecznycelrzeczy.
Rzeczywiście,rozumdajeczłowiekowiprzeczuciewzględnieszczęśliwegoist-
nienia:
Sinonfelices,saltemminusinfelices
Quofieripactoliceatnobis.
(Ibid.,350f.)
Niechbędzienamwolnowiedzieć,wjakisposóbmożemystaćsię,/jeślinieszczęśliwi,to
przynajmniejmniejnieszczęśliwi.
ZbawczazasadapolecanawpoemacieZodiacusvitaeniejestnowa:aurea
mediocritas,skromnośćimądreunikaniewszelakiejskrajności.Palingeniusznie
szczędziprzestrógprzedrozpustą,obżarstwemipijaństwem;precyzjaszczegółów,
jakiewymienia,zdajesiępotwierdzaćtradycję,wedlektórejpiastowałstanowisko
lekarzanadworzeksiążęcymwFerrarze.Nieomijażadnejokazji,abynapiętnować
pogońzabogactwemiczyniuczonedygresjeomałżeństwie,wychowaniudzieci
iotym,jakporuszaćsięwspołeczeństwie.Myśliwszelako,żeskutecznośćtych
praktycznychreceptmożewnajlepszymraziejedynieniecoprzyhamowaćszaleństwa
32
