Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
17
rychodmiennościsięnietoleruje,czyteżdospychaniazachowańkumłodzie-
żowejpodkulturze.
Tolerancjadlapotrzebtejpracybędzieznaczyłatyle,cowyrozumiałośćdla
naruszycielinormijednoczesnedążeniedoposzukiwaniaprzyczynłamaniatych
normnietylezezłejwoli,alewokolicznościach,któreniepozwalająlub
utrudniająprzestrzeganieowychnorm.Idącdalej,tolerancjatoposzanowanie
cudzychodmienności,nawetjeślisięnamoneniepodobająlubnierozumiemy
ichsensu,anawetaprobatadecyzji,wyborów,orientacjizzaakcentowaniem,iż
każdymaprawodopodejmowaniarozmaitychdecyzjizgodniezeswoimi
preferencjamiiocenami.
Dlategoteżnazwanowkwestionariuszuankietykategoriebadającepoziom
tolerancji:„pochwaliłbymzdecydowanie”lub„chybabympochwalił”.
Młodziludzieprezentującypostawętolerancyjnąsąniechętniwobecja-
kichkolwieksankcji,penalizacjiżyciaspołecznegoczyteżkategoryzacjinorm
wsposóbjednoznacznyinierzadkowymuszany.
Gdziewięcsągranicetolerancji?M.Ossowska(1985)mówi,żesąnimi
granicecudzychuprawnień.Totakżegranicedopuszczalnychśrodkówreakcji
nateczyny,poglądyizachowaniainnych.Tentyporientacjijestdlaponiższych
rozważańistotny.Chodzituotakiereakcje,któreniesązgodnezpoglądami
młodychrespondentów.Wrzeczywistościprzecieżkażdyczłowiekjestwwięk-
szymlubmniejszymstopniutolerancyjnyipowinienbyćtolerancyjny.Nato-
miastto,wjakimstopniutakąpostawęujawnia,jestwynikiemszeregudoświad-
czeń,wzorówsocjalizacyjnych.ZresztąjużM.Ossowska,piszącowyrozumia-
łości,którajestnierozerwalniezwiązanaztolerancją,wspominała,żenienależy
sięspieszyćzpotępianiemirozszerzaćraczejaniżelizawężaćgraniceludzkich
uprawnieńdoróżnegotypuzachowań.
Innymterminemwymagającymwtymmiejscuszerszegoomówieniajest
pojęcierygoryzmuspołecznego.Rygoryzmitolerancjasąprzedewszystkim,
leczniewyłącznie,rozróżnieniemdokonywanymnapodstawiereakcjiszeroko
rozumianegootoczeniawobecnaruszycielinorm(Pieniążek,Stefaniuk,2000).
Autorzyciuważają,żerygoryzmmożebyćodwrotnościątolerancji.Rygoryzm
polegamiędzyinnyminauznaniu,żenieistniejąlubzdarzająsięrzadko
wyjątkoweokoliczności,którepozwalałybynausprawiedliwieniedziałania
naruszycielinormspołecznychczyprawnych.Poglądtenwiążesięzprzekona-
niemoniezbędnościczęstegoposługiwaniasięostrymisankcjamiiocelowości
poddanialudzkichzachowańrozbudowanejkontrolinormatywnej.J.Kwaśniew-
ski(1986),mówiącorygoryzmie,rozumiepodtympojęciememocjonalne
przeżycienegatywne,wyrażającesięwreakcjachpotępieniaczydezaprobaty
wobecokreślonychzachowańczyteżichsprawców.Rygoryzmitolerancja
wobeczachowańdewiacyjnychsądośćsilniezwiązanezhierarchąwartości
preferowanych.Świadcząotymfakty,żezachowania,któresąnajsilniej
potępianeorazktórychsprawcówspołeczeństwochcenajdotkliwiejkarać,sąto
