Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
8
Dojrzewanietonajważniejszyijednocześnienajtrudniejszyokreswżyciu
młodegoczłowieka.Wsferzepsychikidokonująsięwtedyzmianywobrazie
samegosiebieispołecznejpercepcjijednostki.Formowanesąnowewzorcerelacji
interpersonalnych,gwałtowniewzrastaliczbaijakośćnowychdoświadczeń
osobistychispołecznych,rozwijanesąumiejętnościpozwalającenakształtowanie
siępoczuciawłasnejkompetencji.Nastolatekosiąganowystatusspołeczny,atym
samymzwiększająsięjegomożliwościosiąganiacelów,otrzymywaniawzmoc-
nieńikształtowanianowychzachowań.Wtymokresiedokonująsięgruntowne
przemianyzwiązanezpoczuciemtożsamości(Tillmann,1996).
Adolescencjajesttakżeźródłemwielucierpieńikonfliktówzarównowe-
wnętrznych,jakiinterpersonalnych,zkonfliktemmiędzypokoleniowymwłącz-
nie.Nastolatekkształtujewtymczasiesystemyzobowiązańspołecznych,które
realizowanesąmiędzyinnymipoprzezposzukiwanieodpowiedzinapytania
osensżycia,oswojeprzyszłemiejscewspołeczeństwie.Jesttorównież
weryfikacjapoglądówdotyczącychrodziny,systemuwartości,sposobupełnie-
niarozmaitychrólspołecznych.Totakżeczasrozbudowywaniasferyekspery-
mentowaniawróżnychobszarachżycia,częstonapograniczunormyipatologii
(Gaś,1995).Wtymokresierozwijasięnierzadkobardzomocnedążeniedo
uzyskiwaniastopniowejautonomiipoprzezuwalnianiesięodautorytetów,
systemuwartościświataludzidorosłych,zwłaszczarodziców,którzytenproces
interpretująjakoodrzucenieczypoprostudeprecjacjęautorytetów.Teiinne
problemywymagajączęstopokonywaniawielutrudności,jakienastolatek
spotykanaswojejżyciowejdrodze,orazpowodujązakłóceniawjegofunkcjo-
nowaniu.Nakazyiograniczeniastawianemłodymludziommogąuaktywniać
ogólneprzekonanieorównościprawmłodychidorosłychorazprzekonania
szczegółowewzbudzanekonkretnymizachowaniamiinnychludzi(np.przeko-
nanieobrakuszacunkudlaosobynastolatka).Nastolatekspostrzegaswoją
sytuacjęjakosprzecznązwłasnymioczekiwaniami,ograniczającąjegoprawa
iniesprawiedliwą.Buntjestzatempróbąwalkiowiększąswobodęiposzano-
waniejegoprawprzezotoczenie.
Innąważnąprzyczynąnegatywnychzachowańmłodzieżyjestfakt,żeświat
okazujesięinnyniżten,októrymmówiądorośli.Kłócisięnierzadkozideałami
młodzieży.Docierającedomłodegoczłowiekainformacjeorzeczywistości
pozwalajądostrzecrozbieżnościmiędzyidealistycznymipoglądamimłodzieży
arzeczywistością.Dotyczytotakichzjawiskjakstosunkispołeczne,bieda,
cierpienie,zagrożeniaekologiczneitp.Rozbieżnośćtamożerównieżpowodo-
waćpoczuciedyskomfortu.Zwykleprzejawiasięononiezadowoleniemzpa-
nującychstosunkówspołecznych,atakżeprotestemprzeciwistniejącemupo-
rządkowispołecznemu.Młodzieńczybuntmożebyćzagrożeniem,alemaipo-
zytywnestrony.Wszystkozależyodtego,czymjestspowodowanyijaksię
wyraża(Oleszkiewicz,1997).Przechodzenieodbyciadzieckiemdostawaniasię
dorosłymczęstołączysięzokresowymmanifestowaniemzachowań,które
