Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
I.Monizmipluralizmjakodwiekoncepcje...
27
jestodtworzenietamklasycznegomodeludemokracjibezpośredniej
bądźteżktórejśzwersjidemokracjiprzedstawicielskiej?Wmoim
przekonaniuodpowiedźnatepytaniawodniesieniudoeuropejskich,
azwłaszczapolskichrealiówmożeprzybliżyćanalizarozwiązańustro-
jowychodwołującychsiędoideidemokracjilokalnej:zarównowper-
spektywiehistorycznej,jakizuwzględnieniemichwspółczesnych
realizacji.
Wzgodziezprzedstawionymiwyżejzałożeniamizamierzampo-
sługiwaćsięwtejanaliziekategoriamiteoretycznymimonizmuiplu-
ralizmu,zrozróżnieniemtrzechpodstawowychznaczeńtychterminów:
deklaratywnym,normatywnymideskryptywnym.Wsensiedeklara-
tywnymmonizmipluralizmoznaczająwartościicechywładzyteryto-
rialnejokreślonewprogramachspołeczno-politycznych,wsensienor-
matywnym(prawnym)znajdującewyrazwżnegorodzajuaktach
prawnychdotyczącychustrojuterytorialnegowładzpublicznych,wsen-
siedeskryptywnymnatomiaststanowiąceelementyrzeczywistości
społecznejimożliwedoopisaniajakorezultatyustaleńocharakterze
empirycznym,dotyczącychfaktycznychprzejawówimechanizmów
władzyterytorialnej.Rozróżnieniepowyższe,inspirowanepoczęści
propozycjamimetodologicznymiS.Ehrlicha,pozwalanakonfrontację
monizmuipluralizmudeklarowanegopolitycznie(ideologicznego),
uznawanegozaprawnieobowiązującywdanymustrojuterenowym
orazfaktycznierealizowanegowjednostkachterytorialnych.Umożliwia
teżujawnieniepróbzmierzającychdozatarciapodstawowychżnic
międzyideologiąiregulacjąprawnąustrojuterenowegoarzeczywistym
charakteremidziałaniemwładzyterytorialnej
36
.
Próbytakiepodejmowanebyłyisąniejednokrotniewcelupropa-
gowaniaokreślonychrozwiązańustrojowychizniechęcaniadorozwią-
zańalternatywnych,uznawanychzawłaściweprzezkonkurencyjnesiły
polityczne.Sądzęjednak,żezbliżoneefektyprzynieśćmożeteżzasto-
sowanametodabadaniaiocenysystemupolitycznego,przyjęte
apriori
kryteriakwalifikujące.Wtymmiejscupomijamprzykładyzdziejów
dawniejszych,dotycząceocenianiaprzezposzczególnychautorówmo-
narchiiokresuOświecenia(absolutyzmklasycznyioświecony),czyteż
rozmaitychwcieleńsystemuautorytarnego.Zwrócęuwagęnarozbież-
nościopiniidotyczącychXX-wiecznejwładzyradzieckiej.Systemyrad
delegatówludupracującegouznawaneprzezmarksistów,azwłaszcza
komunistówzadoskonałąformęrzeczywistejdemokracjiwpaństwie
budowanympozwycięstwierewolucjiproletariackiej,zreguływzachod-
niejpolitologiidyskwalifikowanojakoantydemokratyczne,gdyżjedno-
znaczniemonistyczne
37
.Byłotopoważneuproszczenie,poniekądjed-
36
S.Ehrlich,1985,s.14.
37
B.Finer
,
1984
,
ComparativeGovernment
,London,77in.