Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Źródłamotywacji
Ciało/mózgjakoźródłomotywacji
Głódjestdobrymprzykładem,jakzarównociało,jakimózgdeterminująmotywa-
cję.Głódnarycinie1.1,rozpatrywanyjakocechabiologiczna,korelujezeszczególnym
stanemorganizmuczłowieka–małąilościąpokarmuwżołądku,szybkimspadkiem
stężeniaglukozywekrwiikrążeniemróżnychhormonów.Naprzykład,wrazzupły-
wemczasuodobiadugłódsięnasila,rośnieteżstężeniepewnegohormonu,greliny,
wekrwi.Grelinajestprzykłademspecyficznejsubstancjibiologicznej,którajestuwal-
nianawżołądku,czegoefektemsągłódijedzenie.Wzrostwskaźnikagłoduwtrakcie
poszczeniaściślewiążesięwzrostemstężeniagrelinywekrwi.Stężeniejestwysokie
przedposiłkamiispadapojedzeniu(Cummingsiin.,2004).WeksperymencieWren
iwspółpracownicy(2001)wstrzyknęligrelinędokrwiobiegujednejgrupieuczestników,
aroztwórsolifizjologicznej(placebo)–innej.Abyokreślićdziałaniegreliny,uczestnicy
oceniliswójgłód,anastępniedostaliobiadwformiebufetu.Okazałosię,żeci,którym
podanogrelinę,zgłaszaliwiększygłódijedliwięcejniżosoby,którympodanoroztwór
solifizjologicznej.Ponadto,przedobiademuczestnicyzgrupyUgrelina”wskazywali,
żezjedząwięcej.Chodzioto,żebiologicznyczynnik–grelina–motywujedojedzenia.
Umysłjakoźródłomotywacji
Motywacjęmożnaprzypisaćumysłowiiprocesompsychicznym,izignorowaćciało
orazmózg.Wtymprzypadkuprocesmotywacyjnyjestuważanyzapsychiczny,bez
uwzględnieniajakichkolwiekpodstawbiologicznych.Wewnętrznepsychologiczne
źródłamotywacjitradycyjniedzielononadwarodzaje–popędyipotrzebypsycho-
logiczne.Popędpowstawał,gdypozbawianozwierzęjakiejśniezbędnejsubstancji,
jakwodalubpożywienie,albostymulacjiśrodowiskowej.Tedeprywacjeskutkowały
popędami,odpowiedniopragnieniem,głodemiciekawością.Dłuższeokresydepry-
wacjiprzekładałysięnasilniejszepopędy.Naprzykład,12-godzinnepozbawienie
jedzeniapowodujesilniejszypopędgłoduniż8-godzinnypost.Natomiastpotrzeby
psychologiczne,jaksięzakłada,mająodpoczątkuróżnenasilenieuróżnychosób.
Kwestionariuszelubskalepsychologicznesłużądopomiarunasileniapotrzebpsy-
chologicznych,podobniejakwagałazienkowawskazujemasęciała.HenryMurray
(1938)mierzyłnasilenieróżnychpotrzebpsychologicznychzapomocątestuswojego
autorstwa(PsychologicalInsightsTest).Itak,potrzebęafiliacjizdefiniowałjakopod-
chodzeniedoinnychzuczuciemilojalnością.Jeżelichceszzmierzyćintensywność
tejpotrzebyusiebie,oceńnaskaliod–3(poniżejśredniej)do+3(powyżejśredniej),
wjakimstopniutozdanieodnosisiędociebie:UJestemwswoimżywiole,gdyjestem
wśródludzicieszącychsiężyciem”.Murraypostulowałistnienieokoło22potrzebpsy-
chologicznych,aintensywnośćkażdejznichnależymierzyćodmiennymzestawem
pytań.Wynikiwskazująnaintensywnośćdanejpotrzebypsychologicznej–imwyższe,
tymsilniejszapotrzeba.
Jakidlaczegopopędyorazpotrzebypsychologicznemotywujązachowanie?Po
pierwsze,ludziemająmotywacjędoredukcjipopędów,ponieważtesąprzykrelub
nieprzyjemne(Hull,1943,1952).Dlatego,wnawiązaniudohedonizmu,prawdopo-
dobieństwowystąpieniakażdegozachowania,którezmniejszapopęd,rośnie.Picie
zmniejszanieprzyjemnypopędpragnienia,jedzeniezmniejszanieprzyjemnypopęd
głodu,astymulacjawzrokowazaspokajapopędciekawości.Wtensposóbpopędmo-
tywujezachowanie,byzmniejszyćintensywnośćwszelkichnieprzyjemnychodczuć
13
