Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Podstawygrzecznościjęzykowej
podziękowania,przeproszenia,gratulacje,kondolencje,zaproszenia,
życzenia,robilitoszczerze,czylizgodniezdeklarowanąintencją.
Żebymówiąc:Bardzodziękujęzapomoc,rzeczywiścieczulidlanas
wdzięczność,amówiąc:Szczerzepaniwspółczuję,rzeczywiścieodczu-
walirazemznamiprzykreemocje.
Ibardzoczęstotaksiędzieje,szczególniewbliskichrelacjach
znaszymipartnerami.Alebardzoczęstotesamesłowawypowiadane
sąszybko,bylejak,zminąniewyrażającązawartejwsłowachtreści.
Zarównowjednym,jakiwdrugimwypadkumotywacjązacho-
wańgrzecznościowychjestdyrektywaobyczajowaNIEWYPADA
NIE...Dziękiniejkażdykompetentnyużytkownikjęzykawie,że
wdanejsytuacjiniewypadaniezachowaćsięwokreślonysposób
(np.niewypadaniepowiedziećWspółczujęwsytuacji,którawymaga
takiejUobudowygrzecznościowej”).SytuacjeUobudowywanegrzecz-
nościowo”tote,któredanakulturanarodowauznajezaobyczajowo
ważne(notabenetrzonwyróżnianychwróżnychkulturachnaro-
dowychsytuacjiobyczajowoważnychjestpodobny–możnawręcz
mówićouniwersaliachgrzecznościowych).
2.Zachowaniagrzecznościoweniewynikajązasadniczozindywidu-
alnychwyborów,leczsąprzedmiotempowszechnieakceptowanych
sądówpowinnościowych.Zachowaniate–kształtowaneprzezlata
indywidualnie,wtrakcienabywaniaprzezczłonkówdanejspołeczności
kompetencjikomunikacyjnej–mającharaktermechanicznyiodruchowy.
Będącabodźcemsytuacjaspotkaniakogośznajomegowywołuje
natychmiastowąreakcjęwpostacipowitania.Pewniekażdemuznaszda-
rzyłosiępowiedziećDzieńdobrykomuśnieznajomemu,ponieważreakcja
byłaszybszaodrozumowejinterpretacjibodźca.Albopomylićformy
reakcji–zamiastPrzepraszammówimynierazDziękuję,ponieważwiemy,
żemamydoczynieniazpozajęzykowymbodźcem,naktórytrzebazare-
agowaćwerbalnie.Szybkowybieramywięcktóryśzezgromadzonych
wnaszymumyśleszablonówgrzecznościowych–niezawszetrafnie.
Stosowaneprzeznaszwrotygrzecznościowetowistociegoto-
weszablony–tekstyminimalneodtwarzanezpamięci.Szablonowe
życzeniato:Wszystkiegonajlepszego,Zdrowia,szczęścia,pomyślności,
24
