Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
Wprowadzenie
SalńmńMèsń(1886_1958),pisarzpochodzeniakoptyjskiego,zaintere-
sowanyprzedewszystkimproblematykąspołeczną,prekursorautobio-
grafiiliterackiej,autorWychowaniaSdlamyMusy(TarbiyyatSaldmd
Musd).Wybitnipoeciarabskiegoodrodzenia,łączącstareznowym,
podtrzymującwielkąarabskątradycjępoetyckąorazposzukującnowa-
torskichtematów,prowadzililiteraturędorozkwitu.Jakdawniejrozwija-
łysięstudianadjęzykiem.Mahmèdowial-;Aqqńdowi(1889_1964)nie
wystarczałasławawybitnegopoety,interesowałsiętwórczościąinnych
autorów,zasłynąłjakonestorkrytykiliterackiej(Mutala(dt_Studia,
Sa(dtbaynal-kutub_Godzinywśródksiążek).Podobniejakinnimi-
strzowieodrodzeniaAl-;Aqqńdotaczanybyłniemalnabożnączcią.
Opowiadanieipowieśćwnowymstylu,bezgawędziarstwaprzyro-
dzonegoklasycznymopowiadaczom,uwydatniającymswójkunsztsło-
waipodkreślającymswojąrolęwprzedstawionejhistorii,zniewidzial-
nymnarratoremznanymzeuropejskiegodziewiętnastowiecznego
realizmu,relacjonującymwydarzenia,wktórychsamniebierzeudzia-
łu,dlaówczesnychtwórcówbyłynieladawyzwaniem.Niemniejdla
pierwszychprozaikówarabskichtradycjaeuropejskabyłakluczowym
układemodniesienia6,siłąnapędowąsyntezywzorówarabskich,mu-
zułmańskichiobcych,jakąstanowiłaliteraturanahdy,zwłaszczanowo
powstającychrodzajówliterackich:prozyidramatu.Totatradycjale-
żała,jakchceMuhammadMandèrwewspomnianymcytacie,upodło-
żakoncepcjirozwojowychwspółczesnejprozy.
Wyzwanie,jakiestanowiłyzjednejstronynoweformyliterackie,
azdrugiej_nowoodkrywanabogataibarwnatradycjaliteracka,pod-
jąłwEgipcieMuhammadHusaynHaykal(1888_1956),piszącZaynab
(tytułpowieścijestimieniembohaterki),utwóruznanyzajednązpierw-
szychpowieściarabskich.Jestwprawdzierodzajemsentymentalnego
romansuotragicznejmiłości(małżeństwoaranżowanetytułowejboha-
terkikochającejkogośinnego),alezupełnenovumnaoweczasystano-
witematobejmującyprosteinędzne,aleszlachetne,wręczheroiczne
życieegipskichfellahów,którymdotądniepoświęcanoprzecieżwlite-
raturzezbytwieleuwagi,cozapowiadałorozwójrealizmuwliteraturze
arabskiej.Powieśćzyskałaogromnyrozgłos,byłafilmowana.Kontra-
punktemdlasiebiewzajemniesąpostaciebohaterek:Zaynabzludu
i;AzIzyzklaswyższych.Obie,mimodzielącychjeróżnicspołecznych,
zawierająmałżeństwaaranżowanezmężczyznami,którychniekochają
iktórychztrudemmogąznieść.Oczywiściekażdaznich,mimosurowych
6Por.E.Machut-Mendecka,StudiesinArabicTheatreandLiterature,Wydawn.
AkademickieDIALOG,Warsaw2000,s.116.
