Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ludowejjestwynikiemdziałaniamechanizmuróżnicującegowobrębiesamej
„kultury”,aukierunkowanego,przedewszystkim,nagranicespołeczne(war-
stwaspołeczna),historyczne,językowe,religijneorazterytorialne.
Obecnewetnologiiwyraźneoddzieleniekulturyludowej
24
(obejmu-
jącejkilkawarstwspołeczeństwa:ludnośćwiejską,miejskiplebs,rzemieślników
iinnegrupyzawodowe)odkulturychłopskiej(obejmującejtylkospołeczną
warstwęchłopów)
25
niezostajezaadaptowanenapotrzebymoichbadań.Trak-
towanieobupojęćjakosynonimów,któreprowadzidodyferencjonowaniakul-
turyludowejjakokształtującejsię„wobrębie»niższych«warstwspołeczeństw
określanychjakolud”
26
,wynikazfaktu,żejeszczewpołowieXIXwieku
„друштвенараслојеностбилајетекузаметку.Огромнувећинустано-
вништвачинилисусељаци.(...)Уградовима,укојимајеживеломањеод
10%укупногбројастановништва,најбогатијислојчинилисутрговци”
27
.
Okrestraktowanyjakotradycyjnywodniesieniudoserbskiegoobrzę-
dunarodzinorazserbskiejkulturyludowejwogólekończąlatapięćdziesiąte
XXwieku,kiedyzanikająpodstawowe,społeczneimaterialnewyznaczniki
serbskiejkulturytradycyjnej,odktórychzależałoformowanieiutrzymywanie
siępraktykmagiczno-religijnych:
Јављањемновихробно-новчаниходноса,односнопроменомтрадицијскогначина
материјалнепроизводњеиерозијомтрадицијскесоцијалнеосновепатриархалнепо-
родичнезаједниценестајупрвобитнепретпоставкемагијско-религијскихпредстава.
Иакоовепроменезапочињусрединомпрошлогвека,традицијскепредставевезанеза
магијско-религијскупраксуодржаћесеготоводонашихдана,задобијајућиуновим
условимаипотпуноновесинкретистичкеоблике.Затозаистраживањемагијско-
-религијскепраксетрадицијскекултуреСрбагорњувременскуграницупредставља
периодрадикалнепроменетрадицијскихдруштвеноекономскихусловаживотаза-
држанихнаселуготоводосрединеовогвека
28
.
Odwołującsiędotradycji,nieutożsamiamjejzcałokształtemdziedzictwa
kulturowego
29
,aleniemogętakżeprzyjąćwąskiegozakresuznaczeniowego
___
___
___
___
___
___
_
24
Ryshistorycznypojęcia„kulturaludowa”dajeEwaKosowskawartykule:Zproblemówklutury
ludowej...,op.cit.,s.16-29.
25
SE,s.192,hasło:kulturachłopska.
26
SE,s.195,hasło:kulturaludowa.
27
A.Вулетић,ПородицауСрбиjисредином19.века,Београд2002,s.8.Zob.też:M.Mi-
trović,Našeseloizmeñuprošlostiibudućnosti,Beograd1989.Idem,Српскосело:прилогсоциологиjи
традиционалногсрпскогдруштва,НовиСад1999.
28
Б.Јовановић,Магиjасрпскиxобредауживотномциклусупоjединца.Рођење,свадба
исмрткаоритуалипрелазаутрадиционалноjкултуриСрба,НовиСад1995,s.16-17.
29
Por.zdefinicjąKazimierzaDobrowolskiego:„Przeztradycjęrozumiemywzasadziewszelką
spuściznękulturową,którąustępującegeneracjeprzekazująpokoleniomwchodzącymwżycie”.
K.Dobrowolski,Chłopskakulturatradycyjna.(Próbateoretycznegozarysunapodstawiemateriałów
źródłowychXIXiXXw.zpołudniowejMałopolski),„EtnografiaPolska”I,Wrocław1958,s.20.Por.
także:J.Gajda,Antropologiakulturowa...,op.cit.,s.76.
13
