Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.1.Podziałaminokwasów
31
Dotypowychdrugorzędowychaminokwasówbiałkowychnależąrównieżpowsta-
jącezArg:ornityna(Orn),NH2(CH2)3CH(NH2)COOH,icytrulina,d-H2NCO-Orn.Do
tejgrupyaminokwasówzaliczanyjestteżkwasg-karboksyglutaminowy,występujący
wprotrombinie,tj.wbiałku,zktóregopowstajetrombina–enzymbiorącyudziałwpro-
cesiekrzepnięciakrwi.Aminokwastenbyłprzezdługiokresniewykrywalny,ponieważ
wtrakciehydrolizypoprzedzającejanalizęaminokwasowąulegałdekarboksylacjido
kwasuglutaminowego.Kwasg-karboksyglutaminowypowstajewwynikukarboksylacji
resztykwasuglutaminowegowbudowanegowłańcuchbiałkowy.
1.1.1.3.Trzeciorzędoweaminokwasybiałkowe
Trzeciorzędoweaminokwasybiałkowepojawiająsię,podobniejakaminokwasydrugorzędo-
we,dopierowprocesiepostrybosomalnym,wwynikureakcjiprowadzącychdoutworzenia
niepeptydowychwiązańkowalencyjnychpomiędzyresztamiaminokwasówwchodzących
wskładbiałka.Typowymprzykłademtakiegoaminokwasujestcystyna,złożonazdwóch
resztcysteinowychpołączonychwiązaniemdisulfidowym:Cys–S–S–Cys.Wiązaniedisulfido-
wepowstajewreakcjiutlenieniagrupSHdwóchresztcysteinowychwtymsamymłańcuchu
lubwoddzielnychłańcuchachpeptydowych:
R–SH+HS–R
[O]
R–S–S–R+H
2O
Włańcuchubiałkowymlubpeptydowymdisulfidowymosteknietworzysiępomiędzy
sąsiadującymiresztamicystein–pomiędzynimiznajdujesięodkilkudokilkudziesięciu
resztinnychaminokwasów.Wiązaniedisulfidowełączyresztycysteinsekwencyjnie
znacznieoddaloneodsiebie,tworzącwłańcuchachpeptydowychlubbiałkowychukłady
cykliczneoróżnychrozmiarach.Wjednejcząsteczcebiałkaczypeptydumożewystępo-
waćwięcejniżjednowiązaniedisulfidowe.Wcząsteczceinsulinyzbudowanejz51reszt
aminokwasówwdwóchłańcuchachsątrzymostkidisulfidowe:dwałącząceobiepodjed-
nostki,tj.łańcuchyAiB,orazdodatkowojedenwłańcuchuA(rys.1.3).
Woksytocynieiwazopresynie(nonapeptydy)mostekdisulfidowyłączydwieresztycys-
teinywystępującewpozycjach1i6.Podczashydrolizybiałkawiązaniadisulfidowezostają
zachowane,takwięczproduktówhydrolizybiałka,np.włosów,izolujesięcystynę.
Innymprzykłademtrzeciorzędowychaminokwasówbiałkowychsąproduktyacylo-
waniafunkcjie-aminowejlizynylubhydroksylowejserynygrupąg-karboksylowąkwasu
Rys.1.3.Mostkidisulfidowewinsulinie
