Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24
Delegalizacjaagresji
rozstrzygnięciesporuśrodkamipokojowymiinauspokojenienapiętychstosunków
(coolingoffperiod).
40
Mimorozwojuinstrumentówzobowiązującychstronydopokojowegorozwią-
zywaniakonfliktów,nadalnajważniejszesporyniebyłyoddawanepodarbitraż.
Przyjmowaneregulacje,choćniejednokrotnienietylkozachęcały,aleizobowią-
zywałydopoddaniasiępokojowejprocedurzerozwiązywaniasporów,podkreślały
również,żepewnekategoriesporów,dotyczącenhonoru”,nżywotnychinteresów”,
czytzw.sporówpolitycznych,obowiązkiemtymniesąobjęte.Charakterystyczne
41
byłosformułowaniezaczerpniętezIKonwencjiHaskiej,wktórejdoskorzystania
zprocedurwniejprzewidzianychstronyzobowiązywałysięnatyle,naileoko-
licznościnatopozwolą.
Państwanadaluważały,żeprowadzeniewojnyjestichsuwerennymprawem.
Owszemusprawiedliwiałyswojedziałaniakoniecznościązapewnieniasobieprze-
trwania,kwestiąbezpieczeństwa,aletoonedokonywałyoceny,czydanawojna
spełniawszelkiewarunkiokreśloneprzezetykęiprawo.Ideacałkowitegozaka-
42
zuwojnyiwkonsekwencjiuznaniejejzaprzestępstwo,niebyłanawetobecna
wdyskusjinatematwojny.Zawyjąteknależyuznaćprzyjęciew1878r.przez
43
ParyskąŚwiatowąKonferencjęPokojowąrezolucji,wktórejuznanowojnęofen-
sywnązanmiędzynarodowebezprawie”(unbrigandageinternational).Analiza
poszczególnychrezolucjiUniiMiędzyparlamentarnej,światowychkongresów
pokojulubposzczególnychstatutóworganizacjipacyfistycznychwskazuje,że
zazwyczajograniczanosiędopostulatówgłoszącychkoniecznośćwprowadzenia
obowiązkurozwiązywaniasporówdrogąpokojową,np.zapomocąarbitrażu,lub
ograniczeniazbrojeń.
44
WchwiliwybuchuIwojnyświatowejprawomiędzynarodoweniezawierało
żadnejpowszechnieobowiązującejnormyzakazującejwojny.Akceptowanowoj-
45
nę,jakośrodekprawny,zapomocąktóregomożnadochodzićswoichpraw(co
46
akuratniemożedziwić,skoronieistniałmiędzynarodowysystemsądownictwa
iegzekucji),leczniekwestionowanorównieżlegalnościwojen,którychjedy-
47
nymcelembyłachęćzdobycianowychterytoriów,jaktomiałomiejscewprzy-
padkuaneksjiprzezRzeszęAlzacjiiLotaryngii,czypodbojówWielkiejBrytanii
lubFrancjiwAfryceiAzji,alboStanówZjednoczonychwAmerycePółnocnej.
48
40
I.Brownlie,International...,op.cit.,s.23.
41
42
Ibidem,s.23-24.
Ibidem,s.47.
43
H.Wehberg,TheOutlawryofWar,CarnegieEndowmentforInternationalPeace,Washington
1931,s.6.
44
Ibidem.
45
C.Berezowski(red.),Prawomiędzynarodowepubliczne,WydawnictwaUniwersytetuWar-
szawskiego,Warszawa1970,s.471.
46
J.Westlake,International...,op.cit.,s.1.
47
J.L.Kunz,BellumIustumandBellumLegale,AJIL1951,t.45,s.528.
48
I.Brownlie,International...,op.cit.,s.20.
