Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
34
RozdziałI.Zagadnieniapodstawowe
ustawą.Następujetowramachtoczącegosiępostępowania,gdyodpowiedźnapytanie
madecydującywpływnarozstrzygnięciesprawyzawisłejprzedsądem.Niewystępu-
jążadneprzeszkody,abysądykorzystałyztegoprzywilejuwsytuacjachzwiązanych
zochronąprawiwolnościjednostki.
24
25
Wartotakżezwrócićuwagę,żedlakażdejjednostki52drogasądowapozostajewłaściwa
wwypadkuwynagrodzeniaszkody,jakazostałajejwyrządzonawskutekniezgodnego
zprawemdziałaniaorganuwładzypublicznej,awięcnaruszeńprawiwolnościdoko-
nanychtakżeprzezwładzęwykonawczą(art.77ust.1KonstytucjiRP).Wtensposób
obszarobowiązkowegozabezpieczeniawpostępowaniusądowymjestnajszerszywhi-
storii,gdyżnprzekraczazakresyzastosowańwszystkichdotychczasowychpostępowań
przedwszystkimisądamiwPolsce”
53
,natomiastjednostkazyskujepoważnyorężwcelu
obronypraw,którymidysponuje.Sądmożezostaćzatemwykorzystanyjakoinstytucja
prewencyjna,doktóregoobowiązkównależyzabezpieczanieprzednaruszeniempraw
iwolności,jakrównieżjakoorgandziałającywsposóbnastępczy,któregozadaniem
będziewówczasodwracanienegatywnychskutkówzachowańwładzypoprzezwyna-
gradzaniewyrządzonychszkód.
Sądowaochronainteresówjednostkiniemajednakcharakterubezwzględnego.nOgra-
niczenieprawadosąduprzewidujewyraźnieart.81Konstytucji,zgodniezktórympraw
wymienionychwtymprzepisiemożnadochodzićwyłączniewgranicachokreślonych
wustawie.Ograniczeniamogąwynikaćrównieżzinnychprzepisówustawyzasadniczej.
Wszczególnych,wyjątkowychwarunkachmożedojśćdokolizjiprawadosąduzinną
normąkonstytucyjną,poddającąpodochronęwartościorównymlubnawetwiększym
znaczeniudlafunkcjonowaniapaństwalubrozwojujednostki.Koniecznośćuwzględ-
nieniaobunormkonstytucyjnychmożeprzemawiaćzawprowadzeniempewnychogra-
niczeńzakresuprzedmiotowegoprawadosądu.Ograniczeniatakiesądopuszczalne
wabsolutnieniezbędnymzakresie,jeżeliurzeczywistnieniedanejwartościkonstytu-
cyjnejniejestmożliwewinnysposób.Musząonespełniaćwarunkiokreślonewart.31
ust.3Konstytucji.Mogąonezostaćustanowionetylkowustawieitylkowtedy,gdy
sąkoniecznewdemokratycznympaństwiedlajegobezpieczeństwalubporządkupu-
blicznego,bądźdlaochronyśrodowiska,zdrowiaimoralnościpublicznejalbowolności
iprawinnychosób.Niemogąnaruszaćistotytychwolnościipraw,któreograniczają”54.
Podsumowując,możnazaTKwskazać,żensądymajątrojakiegorodzajukompetencje:
1)kompetencjezzakresuwymiarusprawiedliwości(rozpoznawaniespraw,októrych
mowawart.45Konstytucji);
2)innekompetencjepowierzoneprzezKonstytucję;
52Rozumianejnietylkojakoosobafizyczna,aletakżeosobaprawnaijednostkaorganizacyjnaniepo-
siadającaosobowościprawnej.
53J.Boć[w:]KonstytucjeRzeczypospolitej…,red.J.Boć,art.77,s.139.
54WyrokTKz9.06.1998r.,K28/97.
