Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
przyrodzonych,oszacowaćwartość.Tajemnicęurodykwiatuczymocy
pniałatwiejbędziechoćbywcząstcesobieodsłonićprzyglądającsię
bacznieprocesowiwzrostu.Podobnieżiwdzieleliterackimniejeden
szczegółzagadkowy,niejednawartośćistotnawystąpidopierowtedy
wnależytejjasności,gdypochwycimyjąwmomenciekiełkowania,
wprzebieguprzeistaczaniasięigdydociekniemychoćbyczęściowo
przyczynywzrostu.
ZagadnienierozrostukoncepcjiPanaTadeuszawmiarętworzenianie
jestsprawąrozstrzygniętąjednomyślnieipowszechnieprzyjętą.Wśród
badaczyniebraktakich,coodrzucająsamtakipomysł;ichzdaniemświat
poematurozbłysnąłwwyobraźnipoetynaraziodpoczątkuwpełnych
rozmiarach.
Niemająchybaracji.Zjawisko,żepisarzowidopierowtoku
realizowaniadziełarozsuwająsięwąskopierwotniezałożonegranice
pomysłu,żedorastawnimbogactwoproblematykiitreści–zjawisko
takiewśródtwórcówowielkimepickimrozmachuniejestczymś
niesłychanym,owszem,jestraczejnaturalneizwykłe.Napoparcietego
możemyprzytoczyćdobreświadectwo.
TomaszMannopowiedział,jaktoCzarodziejskagóra,zamierzona
początkowonakrótkąopowieść,wyrosłamupodpióremnawielkie
malowidłoepickie.Generalizująctenwypadek,stwierdzaonwłaśnie
naturalnośćinieuniknionośćzjawiska.
Trzebachybaprzyjąć–mówił–żewtakichwypadkachchodziokonieczne
itwórczeoszukiwaniesamegosiebie.Gdybypisarzodrazuuświadomiłsobie
wszystkiemożliwościitrudnościzwiązanezdziełemipoznałjegosamoistnąwolę
[...],opadłybymuzpewnościąręceiniestarczyłobymuodwagidorozpoczęcia
pracy.Dziełoposiadawpewnychokolicznościachswojąwłasnąambicję,któramoże
iśćznaczniedalejniżambicjaautora,itakjestwłaśniedobrze.Albowiemambicja
niepowinnabyćsprawąosobistą,niemożepoprzedzaćdzieła,leczmusizniego
wypływaćidoniegozkoleinakłaniać.Wtensposób,zdajemisię,powstały
wszystkiewielkiedzieła[6].
Wolnoprzyjąć,żetakwłaśniepowstałrównieżPanTadeusz,toteż
godzisiętemuprocesowiwyrostujegobliżejprzyjrzeć.Zadanie
tonarzucasiępoprostujakokoniecznośćbadawcza.
