Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
pocoumieraćzaOjczyznę–bezpożytku!”[86].Iwsławnym
artykulez1833rokuOludziachrozsądnychiludziachszalonych
powoływałsięnaprzykładTadeuszaRejtana,wyklinając
„rozsądkowe”podejścieemigrantówdokwestiiemisariuszy:
„Rejtanporazostatniprzemówiłstarymjęzykiem,zaklinając
naranyboskie,abytakiejzbrodniniepopełniać.Ludzierozsądni
okrzyknęliRejtanagłupcemiszalonym;naródnazwałgowielkim;
potomnośćsądnaroduzatwierdziła”[87].
Poetacenił„propagandowąwartośćczynów«szalonych»,
nawet–amożeprzedewszystkim–zakończonychklęską,
bowłaśnieonesądługoprzechowywanewzbiorowejpamięci
iwszczególnysposóbintegrująnaród”[88].Zwracauwagęzmiana
perspektywy:marzeniaowolnejojczyźnieMickiewiczumieszczał
terazwnieokreślonejbliżejprzyszłości,dlaktórejtrzebautworzyć
fundamenty.
Wiosnąilatem1834rokudokonałasięwielkazmianawżyciu
AdamaMickiewicza:otoprzybyładoParyżaCelina,córkaMarii
Szymanowskiej,pannadwudziestodwuletnia,którą„znałdzieckiem
wdomumatki”,wMoskwieiPetersburgu.JejprzybyciedoParyża
byłopełnymzaskoczeniemdlapoety,którypisałdoOdyńca2lipca:
„żenięsięzCeliną.Przyjazdjejtrzpiotowatynastąpiłwskutek
doniesionychdoWarszawykilkusłówmoich,żartem
powiedzianych.Nieuwierzysz,jaksięzdziwiłemsłysząc,żejuż
wdrodzeiprostodomnie.Chciałemzniczymodprawić,aleCelina
zmieszałamniebardzodobrymznalezieniemsię,oświadczając,
żemanatkizabierzeiwróci,nicdomnieniemającnasercu.Żalbył
narażaćjąnatylekłopotu.Zresztąpodobamisię”[89].Nagłyido
ostatniejchwiliutrzymanywtajemnicyślubCelinyiAdamaodbył
się22lipca1834,kuzdumieniucałejemigracji.Jakoświadkowie
wystąpiliIgnacyDomeykoiStefanZan[90].
Wkrótcepotem,wsierpniu1834roku,pojawiłsię
wksięgarniacharcypoematMickiewicza,Pan
