Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wielkośćpotencjałubłonowegoaktywującąfazęszybkiejdepolaryzacjinazywamy
potencjałemprogowym.Przywartościpotencjałubłonowego+30mV
,osiąganej
wniespełna2msodrozpoczęciadepolaryzacji,kanałysodoweulegajązamknięciu,
ściślejzaś–inaktywacji.Doichreaktywacji,czyliponownejzdolnościotwarciapod
wpływembodźcaelektrycznego,dochodzidopierowczasierepolaryzacji,gdypo-
tencjałbłonowyosiągawartość–60mV
.Zmniejszeniepotencjałubłonowegowfa-
zieszybkiejdepolaryzacjidowartości–40mVuczynniąkolejnekanały,przezktó-
rezaczynapłynąćdrugi,wolniejszy,dośrodkowyprąd,składającysięzjonówwap-
niowych.Powolnyprądwapniowyróżnisiębardzoswąfizykochemicznącharakte-
rystykąodszybkiegoprądusodowego:narastawolnoitrwadługo,od50do100ms,
czyliprzezwiększączęśćplateaupotencjałuczynnościowego.Różnesąteżczynni-
kiblokująceiaktywująceprzepływprzezobakanały.
Faza1–wstępnejszybkiejrepolaryzacji–zależyodnagłejinaktywacjiprądu
sodowego,aktywacjiprzejściowegoodśrodkowegoprądupotasowego(I
to)przez
kanałyotwierającesięwmomencieosiągnięciaprzezpotencjałbłonowywartości
–40mVorazodnapływujonówchlorudownętrzakomórki.
Faza2–plateaupotencjałuczynnościowego–tofazapowolnejrepolaryzacji.
Wtymczasiepotencjałbłonowypozostajewstaniewzględnejstabilizacjiprzez
około100ms,cojestspecyficznącechąkomórekmięśniasercowegowporównaniu
zinnymikomórkamiustroju.Stabilizacjapotencjałujestwynikiemrównowagipo-
międzystałąpracąpompysodowo-potasowej,słabnącymdośrodkowymprądem
wapniowymiparomaodśrodkowymiprądamipotasowymipłynącymiprzezkanały
oróżnychwłaściwościachiróżnychuwarunkowaniachfizykochemicznych,awśród
nich–wygasającymprzejściowymprądemI
toirozpoczynającymsięwfazieplateau
prądempotasowymI
K,zwanymnopóźnionymprostownikiem”.Wtymteżczasie
dochodzidobiernejwymianywewnątrzkomórkowychjonówwapnianazewnątrz-
komórkowejonysoduwstosunku1:3.
Faza3tofazaszybkiejrepolaryzacji,wktórejdominujewspomnianyjużsil-
ny,odśrodkowyprądpotasowyI
K,wygasazaśpowolnydośrodkowyprądwapnio-
wy,codoprowadzadopowrotuujemnejpolaryzacjiwnętrzakomórkiwzględemoto-
czenia.
Przesunięciajonowezachodzącewroboczymwłókniemięśniowymwfaziespo-
czynkuprzedstawiliśmynapoczątkutegorozdziału.
Obokwłókienroboczychwmięśniuprzedsionkówikomórznajdująsięgrupy
wyspecjalizowanychwłókienmięśniowych,zwanychkomórkamirozrusznikowymi,
którecharakteryzująsięzdolnościąwytwarzaniabodźcówelektrycznych.Istotąte-
godziałaniabodźcotwórczegojestspontaniczna(samoistna)powolnadepolaryza-
cja,zwanateżspontanicznądepolaryzacjąrozkurczową,zachodzącąw4.faziepo-
tencjałuczynnościowego.Wwarunkachfizjologicznychzdolnościąnajszybszego
wytwarzaniabodźców,awięcnajszybsządepolaryzacjąrozkurczową,cechująsię
komórkiwęzłazatokowego.
Kształtpotencjałuczynnościowegokomórekwęzłazatokowegoróżnisięodpo-
tencjałuwłókienPurkinjego,czylikomórekrozrusznikowychukładubodźcoprze-
wodzącegowkomorach,nietylkoszybkościąnarastaniadepolaryzacjirozkurczo-
wej.Jakwidzimynarycinie1.4,fazaszybkiejdepolaryzacjiwwęźlezatokowym
narastapowoli,ajejszczytnieprzekracza+15mV
.Fazyrepolaryzacjizlewająsię
wjednoramięzstępujące,bezwyodrębnieniaplateaulPrzyczynątejodmienności
pobudzeniaelektrycznegojestinnymechanizmjonowyfazy0.Depolaryzacjęko-
15
