Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
62
Wstęp
przezpropagandęzachodniąikonfrontacjaobuperspektywspojrzenianadany
problem(np.wojnękoreańskąlubobrazwrogiegoblokupaństw)pozwalawy-
Wtejsytuacji,zamiastoustrojukomunistycznym,wepocemówionoraczejodyk-
taturzeproletariatu.Toteżmówienieoustrojukomunistycznymwpaństwachbloku
wschodniegoobarczonejestbłędemahistoryzmu.
Zarazemjednak,niejakowbrewdokumentomzepoki,spóroprawodookreślaniawładz
PolskiLudowejmianemkomunistycznychżywotoczysięodlatwśródhistoryków,polito-
logówipublicystów,którzywciążniemogąosiągnąćporozumienia.Toteżpojęcietobędzie-
mynaużytekniniejszegoopracowaniatraktować-nawzórMarcinaCzyżniewskiego(zob.:
tenże,PropagandapolitycznawładzyludowejwPolsce1944-1956,Toruń2005,s.14-15)
orazBartoszaCichockiegoiKrzysztofaJóźwiaka(zob.:ciż,Najważniejszesąkadry.Centralna
SzkołaPartyjnaPPR/PZPR,Warszawa2006,s.20-21)-jakowyrażeniepotoczne,jakosy-
nonimrówniepejoratywniezabarwionegoterminuvkomuna”
.Obapojęciawtymujęciusą
określeniemniesystemuideologicznego,leczPRL-owskiejrzeczywistościspołecznej(zob.:
E.Szum,Bezwyroku.PostscriptumdolosówJózefaKoryckiego,vRadzyńskiRocznikHumani-
styczny”2018,t.2,s.574,przyp.2).Jesttouprawnionetymbardziej,żejużiwepoce,októ-
rejmowa,pojawiałysięwątpliwości,czynp.PPRtopartiakomunistyczna.Świadcząotym
zastrzeżeniasygnalizowaneprzezRomanaZambrowskiego:vPartianasza,mająctesame
cele,tęsamąideologięiczęstotęsamąstrukturę,copartiekomunistyczneinnychkrajów,nie
jestjednakpartiąkomunistyczną,nietylkozewzględunacharakternaszegospołeczeństwa,
nawarunki,wjakichpowstawałaPPR,leczrównieżizpowodusłabegopoziomuideologicz-
negonaszychszeregów,zpowodutego,żepołowabodajczłonkównaszejpartiiuważałaby
stwierdzenie,żenależądopartiikomunistycznejzacośżenującegodlasiebie”(Protokółzpo-
siedzeniaSekretariatuKCzdn.11października1947r.,AAN295/VIII-3,k.67).
WreszcieniebezznaczeniajestbrakwKrótkimsłownikuflozofcznymJudinaiRo-
zentalaosobnegohasłaomawiającegokomunizm.WzamianjesthasłoSocjalizmiko-
munizm(zob.:Krótkisłownikflozofczny,red.M.Rozental,P.Judin,[braknazwiska
tłumacza],Warszawa1955s.623-628).Wjegoramachautorzywskazaliekonomiczno-
-technologicznewarunkikoniecznedoprzejściasocjalizmuwkomunizm,piszącwprost,
żeowaprzemianaustrojowatodopierokwestiaprzyszłości:vAbyzrealizowaćprzejście
dokomunizmu,trzebaspełnićszeregwarunkówwstępnych.Trzebazapewnićtrwały,
nieprzerwanywzrostcałejprodukcjispołecznej,zprzewagąwzrostuśrodkówproduk-
cji.TenwarunekrealizowanyjestwZSRRwdrodzerozwijaniawpierwszymrzędzie
gałęzigospodarkinarodowej[ł].[ponadto]Doprzejściadokomunizmukonieczny
jestznaczniewyższypoziomrozwojusiłwytwórczych,niżwwarunkachsocjalizmu.
Wustrojukomunistycznymbędzieistniałajednakomunistycznaformawłasności[ł].
Alejesttoprocesskomplikowanyidługotrwały.[ł]Należy[ł]uwzględniać,żeroz-
wiązanietegozadanianiejestsprawąnajbliższejprzyszłości”(tamże,s.626).
Wsposóbpodobnydopojęciavkomunizm”-odwołującsiędopotocznejświado-
mości-traktujępojęciePRL.Nazwętęrozciągamnacałyomawianyokres,mimoiż
(zgodniezhistorycznąprawdą)obowiązujeonadopierood1952r.,wprowadzonana
mocyuchwalonejwówczaskonstytucji.ZkoleiwyrażenievPolskaLudowa”tokolo-
kwialnyeufemizmstosowanynaokreślenierządówPPRipóźniejPZPR.
