Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
26
CzęśćA.Prawofnansówpublicznych
Finansepubliczneiodpowiedniopublicznysystemfinansowy(orazsystemprawa
finansowego)możnapodzielićnadziały(określaneteżjakodziedziny,części,seg-
menty,podsektory,podsystemy,ogniwa),któredotyczązróżnicowanychpodmiotów
prawapublicznego,ichstatusuprawnego,rodzajówdziałalnościimetod.Klasyfikacje
systemufinansowegowpaństwiebywajązmienne,niejednoliteiczęstosąnieostre.
Dokonywanesąwięczpewnymuproszczeniem,apodziałyprzeprowadzanesąwe-
długróżnychkryteriówidlaróżnychpotrzeb.
RozszerzającasięrolarynkufinansowegowPolscewlatach90.spowodowałazmniej-
szeniesektorapublicznegoiodpowiedniofinansówpublicznychorazzakresupublicz-
negosystemufinansówpublicznychiprawafinansowego.Równocześnienastąpiłroz-
wójwspólnotowegosystemufinansówpublicznych,będącegoefektemdługotrwałego,
stopniowegoprocesuintegracjigospodarczejiwalutowejUniiEuropejskiejorazharmo-
nizacjiprawafinansowego;systemten,kreowanynastępnieprzezkrajoweramyfinan-
sowe,tworzynowądziedzinęfinansówpublicznychiprawafinansowego(por.niżej).
Wsystemiefinansówiprawafinansowegonależywyróżnićprzedewszystkimpodsta-
wowądziedzinę–(podsektor)gospodarkibudżetowejiprawabudżetowego.Dzie-
dzinatajestzaliczanadotradycyjnejczęścifinansówpublicznych.Poprzezbudżet
dokonywanajestredystrybucjaokołopołowydochodunarodowegokraju.Włączenie
jejwpełnidosektoraisystemufinansówpublicznychorazprawafinansowegonie
wzbudzawątpliwości.Obejmujezarównosystembudżetowy,jakipozabudżetowy
(parabudżetowy)podmiotówpublicznych(podmiotówsektorafinansówpublicz-
nych).Dzielisięonanastępnienapodsystemy:
-dochodów(przychodów)budżetowych,
-wydatkówbudżetowychoraz
-zarządzaniadługiempublicznym,wtymrozchodówbudżetowych.
Istotneznaczeniewramachprawadochodówpublicznychmajądalszepodziały,wy-
różniającepodsystemyprawapodatkowegoiprawacelnego.Stanowiąoneodrębną
dziedzinęprawafinansowego,któradzielisiędalejnaprawomaterialneiformalne
(proceduralne),regulowaneprzedewszystkimprzepisamiOrdynacjipodatkowej.
Mającnauwadzekryteriumwłasności(lubdalszypodziałnapodsektoryfinansów
publicznych),wramachsystemubudżetowegomożnazkoleiwyróżnić:systembu-
dżetowypaństwaisystembudżetowyjednosteksamorząduterytorialnego.
Zsystemembudżetowympaństwazwiązanyjestsystemubezpieczeniaspołecznego,
którystanowielementpolitykispołecznejpaństwaisystemuzabezpieczeniaspo-
łecznego.Jakozespółzasaddotyczącychnabywaniaprawadoświadczeńnawypa-
dekokreślonychzdarzeńigromadzeniaśrodkównaichwypłatęstanowiwzakresie
organizacjiifinansowaniatakżedziałprawafinansowegoifinansówpublicznych.
Funduszeubezpieczeńspołecznychsączęściątegodziałuwzakresieredystrybucji
ElżbietaChojna-Duch
