Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
34
CzęśćA.Prawofnansówpublicznych
Prawofinansoweregulujedziałalnośćfinansowąpodmiotówpublicznychwdro-
dzenormprawnofinansowych.Konstrukcjanormprawafinansowegonieodbiega
odtrójczłonowejbudowykażdejnormyprawnej,zawierającejhipotezę,dyspozycję
(naktórąskładająsięprzedmiotipodmiotynormy)orazsankcję.Majednakswą
odrębnośćwstosunkudoźródełinnychdziedzinprawa.Niezawszebowiemmaona
charaktersamoistny,autonomiczny,gdyżjejczęściskładowe(np.sankcjeczydefinio-
wanepojęcia)określonemogąbyćwinnychdziedzinachprawa,np.wprawiekarnym
lubadministracyjnymalbonp.budowlanym.Normymogąmiećteżinnąbudowę
(np.stosowanewzoryarytmetyczneprzyregułachfiskalnych,parametryczneodnie-
sieniaorazindeksacje,np.doPKBlubinflacjiczywielkościliczbowelubprocentowe,
formętabelarycznąwzałącznikachustawiuchwałbudżetowychorazwprawiecel-
nym).Powstająwramachodrębnej,szczególnejproceduryustawodawczej(np.ustawy
budżetowe,prawopodatkowe),stosowanajestteżwstosunkudonichodmiennawy-
kładniaprzepisów(np.interpretacjeprzepisówprawapodatkowego)ikontrola(NIK
iRIO,nadzórmakroostrożnościowy,audytwewnętrznyikontrolazarządcza).Pojęcia
definiowanesączasaminaużytekwyłącznieprawafinansowego(np.dysponentśrod-
kówbudżetowychlubagencjawykonawcza).Ponadtoaktyniestanowiąceźródełprawa
wrozumieniuprzepisówKonstytucjiRPmajączęstoinnąformęprawną,nieznaną
wpolskimsystemieprawnym(np.szczególnąopisowąkonstrukcjęmająuchwały-
WieloletniPlanFinansowyPaństwa,dzielonynadwaodrębnedokumenty,por.niżej).
Normyteokreślająróżnegorodzajuskutkiprawne-uprawnienia,obowiązki(na-
kazy),zakazy.Naichpodstawienawiązująsięstosunkiprawnofinansowe.Stosunek
prawnofinansowyokreślaobowiązkiiuprawnieniazwiązanezpublicznądziałal-
nościąfinansową.Podmiotemstosunkuprawnofinansowegojestzawszepubliczny
podmiotczynny,władczy,wyposażonywatrybutnadrzędnejpozycjiprawnejwo-
becdrugiegopodmiotu-biernegotegostosunku.Podmiotwładczytegorodzaju
mauprawnieniedostanowieniaustawiinnychźródełprawaregulującychpubliczną
działalnośćfinansowąidoichstosowania.Procestworzeniaistosowaniatychaktów
możebyćodmiennyodstosowanegoprzyuchwalaniuinnychustaw.
Konkretyzacjauprawnieńiobowiązkówustawowychdokonywanajestwaktachad-
ministracyjnychotreściprawnofinansowejprzezorganyzarządzająco-wykonawcze
wramachpostępowaniaadministracyjnegolubprzewidzianegowustawieodrębnej.
Działaniawładczepolegająteżnawydawaniujednostronnychaktówfinansowych
wkonkretnychsprawachzwiązanychzdziałalnościąfinansową,wiążącychprawnie
podmioty,doktórychsąadresowane.Ogółnormprawnofinansowychorazichak-
tówwykonawczychwdanympaństwieiwdanymczasietworzysystemjegoprawa
finansowego.
Prawofinansowe,wodróżnieniuodfinansówpublicznych,jestkategoriąsubiek-
tywną,zmienną,którajestzależnaodwoliustawodawcy,czyliodpolitycznychuwa-
runkowań(strategiigospodarczychibieżącychdecyzjipolitycznych)przybierających
ElżbietaChojna-Duch
