Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RozdziałI.Systemfnansówpublicznychiprawafnansowego
41
nikiilościowe,nazywaneteżnumerycznymi(liczbowymi),lubjakościowe,trwaleogra-
niczająceuznaniowośćwyborówpolitycznychdecydentówpublicznychwpodejmowaniu
decyzjizzakresupolitykifiskalnej.Ichcechąpowinienbyćdługoterminowycharakter.
Regułyfiskalne,którychbaząwUniiEuropejskiej(UE)sąwyznaczeniatraktatowe,
stanowiąjedenzkluczowychelementówtzw.rambudżetowychpaństwczłonkow-
skichUniiEuropejskiej.StosująjewszystkiekrajeUniiEuropejskiej,choćniema
wtymzakresiejednolitychkrajowychrozwiązańprawnychipolitykfiskalnych6.Re-
gułyfiskalnedotycząpodstawowychwielkościbudżetowych:wydatków,dochodów,
przychodóworazsaldabudżetowego-deficytubudżetowegoidługupublicznego,
relacjonowanychnajczęściejdoPKBlubDNB(dochodunarodowegobrutto).
Stabilnośćfiskalnajakozdolnośćsektorafinansówpublicznychdokontynuowania
politykifiskalnejbeznaruszaniamiędzyokresowegoograniczeniabudżetowegosek-
torapublicznegowiążesięprzedewszystkimzpoziomemdeficytuidługupublicz-
nego.Wceluzapewnieniastabilnościtejpolitykiwprowadzanoprawnewarunki
ograniczeniabudżetowego,któreuniemożliwiająpowstawanieniebezpiecznychpo-
ziomówzadłużeniairolowaniedługuwnieskończonośćorazbudowaniefinansów
publicznychwedługschematupiramidyfinansowej(tzw.schematuPonziego).
Stosowaneoddawna-zwłaszczapo2008r.,wwynikuszokupokryzysieekonomicz-
nym-regułyfiskalnezostałyrozpowszechnionewbudżetachpublicznychjakopo-
nadnarodoweinstrumentypolitykifiskalnej,skierowanedopaństwlubjakoinstru-
mentykrajowekonsolidacjisektorafinansówpublicznychlub(i)dlapodsektorów7.
Traktatyunijnesformułowaływymogimakroekonomiczne,tzw.nominalne(formalne)
kwalifikacjipaństw,wformiekryteriówzbieżności(konwergencji)politykgospodarczych
ifinansowychmiędzypaństwami.Przestrzeganietychkryteriówjestniezbędnymwarun-
kiemwprocesieintegracjieuropejskiej.PełneczłonkostwowUniiGospodarczejiWalu-
towej(UGW)jestmożliwepospełnieniuwarunkówtraktatowych-osiągnięciunomi-
nalnychwskaźnikówidostosowańrealnych.Conajmniejrazna2latawładzeUE(Rada
Ecofin)dokonująichprzegląduioceniająnajegopodstawiekrajowesystemyfinansowe.
Kryteriakonwergencji(zbieżności)toobowiązkowewarunkimonetarneifiskalne
uczestnictwapaństwwUniiGospodarczejiWalutowej.
Kryteriamonetarnetowymóg:niskiejstopyinflacji,niskiejdługookresowejstopy
procentowejorazstabilnościnominalnegokursuwalutowego.Traktatowekryteria
6Por.K.Marchewka-Bartkowiak,Ramybudżetowepaństwczłonkowskich–noweregulacjeprawne
wzakresiepolitykibudżetowej[w:]FinanseUniiEuropejskiej,red.G.Gołębiowski,StudiaBAS2012/3.
7Por.G.Kopits,S.Symansky,Fiscalpolicyrules,MFW1998;E.Bova,T.Kinda,P
.Muthoora,F.Tosca-
ni,FiscalRulesatGlance,MFW2015.
ElżbietaChojna-Duch
