Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
6.Prawomiędzynarodoweaprawowewnętrzne...
33
nie.Oczywiściedlanasnajbardziejinteresującebędziemiejsceprawamiędzyna-
rodowegowpolskimsystemieprawnym.
6.2.Dualizmimonizm
Zagadnieniestosunkuprawamiędzynarodowegodoprawawewnętrznegostałosię
przedmiotemrozważańteoretycznychdopieropodkoniecXIXw.Wywołałoonodługo-
trwałądyskusjęmiędzynaukowcamiipowstałydwiepodstawoweteorie:dualistyczna
imonistyczna.
Najwybitniejszymiprzedstawicielamiszkołydualistycznejbyli:H.TriepelwNiem-
czech,któryw1899r.opublikowałpracęVölkerrechtundLandesrecht,iD.Anzilotti
weWłoszech,któryw1905r.wydałpracęIldirittointernazionaleneigiudiziinterni.
Dualiściprzyjmują,żeprawomiędzynarodoweiprawowewnętrznesązupełnieod-
miennymiiniezależnymiodsiebiesystemamiprawnymi,któreniemająpunktów
stycznych;jedenznichdziaławsferzestosunkówmiędzynarodowych,drugi-wsferze
stosunkówwewnętrznych.Nieuznająonimożliwościstosowaniaprawamiędzyna-
rodowegojakotakiegowewnątrzpaństwa,lecztwierdzą,żeabyprawotomogłobyć
zastosowanewewnątrzpaństwa,musizostaćprzekształconewprawowewnętrzne,
awięculectransformacji.Natympolegagłównasłabośćtejteorii,gdyżpraktykauznaje
możliwośćstosowaniaprawamiędzynarodowegowewnątrzpaństwa,ztymżepozostaje
onowistocieswejprawemmiędzynarodowym.
Zinnegozałożeniawychodząmoniści.Twierdząoni,żeprawomiędzynarodoweiprawo
wewnętrznetworząjedensystemprawny,ztymżeprzeważnieprzyjmują,iżhierarchicz-
nieprawowewnętrznepodporządkowanejestprawumiędzynarodowemu.
Głównymiprzedstawicielamimonizmubyliprawnicynależącydotzw.szkoływiedeń-
skiej(H.KelseniA.Verdross,którygłosiłnjednośćobrazuprawnegoświata”)orazwe
FrancjiG.Scelle-zwolenniknmonizmusocjologicznego”
.
Kelsenowskaszkołanprymatuprawamiędzynarodowego”przekreślazasadęsuwerenno-
ścipaństw,głoszącnsuwerenność”prawamiędzynarodowego.Jejtwórcyuważająprawo
wewnętrznezanpochodne”odprawamiędzynarodowegoiopartenajegondelegacji”
.
Normyprawawewnętrznegowydawanesąnzupoważnienia”prawamiędzynarodowego.
Podejścietakiejestsprzecznezfaktamihistorycznymi,obowiązującymprawemmię-
dzynarodowymipraktykąpaństw,któreswegoprawawewnętrznegowcalenieuważają
zapochodneodprawamiędzynarodowego17.
17
M.Zalewska,Kelsen,Sopot2017;T.Widłak,TeoriaiflozofaprawamiędzynarodowegoHansaKelsena,
Gdańsk2018.
39
40
41
