Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
48
RozdziałII.Rozwójprawamiędzynarodowego
19.Agencidyplomatyczniposzczególnychnarodówwzakresieswojejmisjiniepodlegają
ustawomkraju,wktórymjąspełniają.
21.Traktatyzawieraneprzeznarodysąświęteiniewzruszalne4.
73
74
75
Zasadyte,sformułowanebardzopostępowo,wdużymstopniumiałycharakterdekla-
ratywnyiniebyływpraktycewpełnistosowane,nawetwokresierewolucjifrancuskiej.
Toczoneporewolucjiwojnynapoleońskieprzyczyniłysiędolikwidacjiwieluprzeżytków
feudalnych(w1806r.nastąpiłalikwidacjaŚwiętegoCesarstwaRzymskiego)i,ogólnie
rzeczbiorąc,miałycharakterpozytywny,gdyżprzyspieszyłyrozwójkapitalizmuwwięk-
szościkrajóweuropejskich.Jednakzpunktuwidzeniastosunkówmiędzynarodowych
iprawamiędzynarodowegooznaczałyonecofnięciesięwstosunkudozasadgłoszonych
przezrewolucję.Napoleońskiepodbojeniebyłyzgodneanizzasadąniepodległości
państw,anizzasadąsuwerennościnarodów.
PoklęsceNapoleonanastąpiłokresreakcjiiodejściaodpostępowychzasadgłoszonych
wczasachrewolucjifrancuskiej.NowezasadypolitycznejorganizacjiEuropywraz
zezmianamiterytorialnymizostałyustalonenakongresiewiedeńskim(1815).
Kongreswiedeńskizająłsięjednocześniewielomainnymiproblemamimiędzynarodo-
wymiiwtymzakresieprzyczyniłsiędorozwojuprawamiędzynarodowego.Przyjęto
deklaracjęwsprawiezniesieniahandluMurzynami,którazapowiadaładążeniedojak
najszybszegoinajskuteczniejszegowprowadzeniawżycietegozakazu.Uznanozasadę
wolnościżegluginarzekachmiędzynarodowychorazprzyjętoregulaminwsprawierang
ipierwszeństwaprzedstawicielidyplomatycznych,któryrozwiązywałdotychczasowe
trudnościprotokolarne.Regulamintenzostałnastępniepowszechnieprzyjętyijego
zasady,zniewielkimizmianami,obowiązujądodzisiaj.
DlaochronyistniejącegoporządkuRosja,AustriaiPrusyzawarływ1815r.tzw.Święte
Przymierze.WnastępnychlatachdoŚwiętegoPrzymierzaprzystąpiłowieleinnych
państw,aw1818r.-Francja.Jegocelembyłoutrwalenieistniejącegostatusquo,obrona
zasadylegitymizmu,walkaprzeciwkoruchomniepodległościowymirewolucyjnym
orazwszelkimprzejawomliberalizmu.Wimiętychzasaduciekanosiędointerwencji,
wtedygdyruchywolnościoweczyrewolucyjnezagrażałyistniejącemuporządkowi.
ŚwiętePrzymierzeniemogłojednakzahamowaćruchównarodowowyzwoleńczych
ipowstawanianowych,niezależnychpaństw.JużnapoczątkuXIXw.wkoloniach
HiszpaniiwAmerycewystąpiłytendencjedooderwaniasięodmetropolii.Żądanie
autonomiispowodowałowojnę(1810-1824),któradoprowadziładouzyskanianie-
podległościprzezbyłekoloniehiszpańskieiutworzenianowychniezależnychpaństw.
4Tekstpolski:L.Gelberg,Prawomiędzynarodoweihistoriadyplomatyczna.Wybórdokumentów,t.1,
Warszawa1954,s.12-13.
