Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozwójdziecka
nionowpływstarszegowiekumateknaczęstszewystępowanieniektórychwadwro-
dzonych,np.zespołuDowna.Wporównaniuzprzeciętnączęstościąjegowystępo-
waniawogólnejpopulacji(1:700urodzeń)ukobietrodzącychpowyżej40.rokuży-
ciaryzykowystąpieniazespołuDownazwiększasięblisko20-krotnie(1:550
porodów).
Nakanwęgenetyczniezaprogramowanegomorfofunkcjonalnegorozwojutka-
nekinarządóworazmetabolizmuustrojowegonakładasięstymulująceoddziały-
waniehormonalnów.Stopieńichnatężeniajestzróżnicowanyzależnieodrodzaju
hormonuiokresurozwojuosobniczego.
Hormonywywierająwpływnawielefunkcjiustroju,takichjak:wzrastanie,różni-
cowanieidojrzewanienarządów,procesymetaboliczne,odpornościoweiadaptacyj-
ne.Warunkujązachowaniehomeostazyśrodowiskawewnętrznego.Mimonadrzęd-
nejsterującejroliośrodkowegoukładunerwowegohormonyzachowująznaczną
autonomię.Modulująstężeniewielusubstancjichemicznychistotnychdlażycia
iprawidłowościfunkcjonowaniaorganizmu(glikemia,kalcemia,pHkrwiitp.).
Stopieńikierunekaktywnościhormonalnejwprocesachwzrastaniairóżnico-
waniajestodmiennywkażdymstadiumontogenezy.Naogółskutkiniedoboru
hormonówsątymgroźniejsze,immłodszejestdziecko.
Hormonypłcioweihormonytarczycydecydująoprawidłowościwieluproce-
sówrozwojowychjużwokresieprenatalnym.
Wśródhormonówpłciowychgłównąrolęwtymczasiepełniąandrogeny.W3.
miesiącużyciapłodowegohormonalnieczynnejestjużpłodowejądro.Dziękijego
funkcjiwtejfazieontogenezyzachodziprocesróżnicowaniapłciowegowkierun-
kumęskim(rozwójprzewodówistrukturpłciowychwewnętrznychizewnętrz-
nych).DziękipobudzeniureceptoraLH/hCGwkomórkachLeydigazainicjowana
zostajesteroidogenezaiwydzielanietestosteronu,którypobudzarozwójprzewo-
dówśródnerczowychWolffawkierunkumęskim.Jednocześniewytwarzanyprzez
komórkiSertolegohormonantymüllerowski(AMH)prowadzidozanikuprzewo-
dówMüllera,zawiązkówpłciowychżeńskich.AMHuczestniczypóźniejwrozwoju
jądrowoduimigracjijąder.Etapzstępowaniająderjestjużuzależnionyodwpły-
wówhCGiLH.
Testosteronodgrywaistotnąrolęnietylkowprocesieróżnicowaniapierwotnej
gonadywkierunkumęskim.Decydujetakżeopodobnymukierunkowaniuośrod-
kówmózgowych.nMęskaorientacja”podwzgórzanastępujeprzypuszczalniewkoń-
cowejfazieokresupłodowego.Wpływemtestosteronuwarunkowanejesttakżeza-
chowaniepłciowe.Odwrażliwościreceptorówhormonalnychośrodkowegoukładu
nerwowegozależytakżeindywidualnezróżnicowaniedynamikiprocesurozwoju.
Różnicowaniepłciowewkierunkużeńskim(rozwójjajowodów,macicyigórnej
częścipochwy)jestwdużymstopniuprocesemhormonalniebiernym(brakandro-
genówiAMH)ipozostajegłówniepodwpływemestrogenówmatki(tzw.jednost-
kapłodowo-łożyskowa).
Wokresieprzedszkolnymdoprawidłowegorozwojuniezbędnyjestrównież
udziałsomatotropiny,somatomedynyiinsuliny.Hormonytesąpodstawowymi
czynnikamipowodującymiwzrastanietkanek.
36
