Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Uwagiwstępne
21
językiemliterackimdlaBiałorusinówiUkraińców...,funkcjonującym
wXIV-XVIwieku,ażdopojawieniasięnaUkrainietzw.prostej
mowy37.NapodobnymstanowiskustoiJurijSzewelow:jakgrzybypo
deszczu,po1580rokupojawiłasiętakasobie
prostaäMo;a
(jakją
ówcześniezwano),nibyjęzykludowy,prosty,zcerkiewnosłowiańską
ipolskądomieszką,aleomalbezelementówbiałoruskich38.Inniba-
dacze(m.in.MichaelMozerczywspomnianyWładimirMiakiszew),
rozciągajązasięgjejwystępowanianaziemiebiałorusko-ukraińskie:
prostamowastanowiopracowanąliterackąnadregionalnąodmianę
językabiałoruskiegoiukraińskiegookresuśredniego,powstałąnabazie
wspólnegokancelaryjnegojęzykaruskiego(ukraińsko-białoruskiego),
która,nawetjeśliodzwierciedlałapewnecechyjęzykówbiałoruskiego
iukraińskiego,byłapoddananatylesilnemuwpływowijęzykapol-
skiegoipolskichwzorcówtekstowych,żebadaczeczęstonegowalisamą
jejbiałoruskośćbądźukraińskość39.
Prostamowajestwtymujęciutworemponadregionalnym,wspól-
nymdlaBiałorusinówiUkraińców.Zteząowspólnymbiałorusko-
-ukraińskimjęzykupisanym,rozumianymprzezobanarody,zgadza
sięzresztąwiększośćbadaczy40.Jakotaki,musiałbyćonwjakiejś
częściwytworemsztucznym41.TakiepodejściereprezentujeBorys
Uspienskij.Opisującprostąmowę,uczonyzauważajednak,żeróżni
sięonazarównoodcerkiewszczyzny,jakiżywegojęzykaBiałorusi-
nówiUkraińców:prostamowadalekajesttakodcerkiewnosłowiań-
szczyzny,jakiżywychjęzykówbiałoruskiegoiukraińskiego.Jednak
językten,wodróżnieniuodjęzykacerkiewnosłowiańskiego,zawiera
37Por.:П.Плющ,Iстор.я...,op.cit.,s.140.
38O.Шевельов,Iсторичнафонолог.яукра.нсько.мови,Перекладзангл.йського
виданняСерг.яВакуленкатаАндр.яДаниленка(G.Y.Shevelov,AHistoricalPhono-
logyoftheUkrainianLanguage,Heidelberg1979),Charków2002,s.719.
39M.Мозер,Чтотакоепростаямова?DStudiaSlavicaHung”,47/3–4/2002,
s.211,por.też:W
.Miakiszew,JęzykStatutuLitewskiego1588r.,Kraków2008,
s.38–39.
40A.Гумецкая,Вопросыукраинско-белорусскиxязыковыхсвязейдревнегопериода,
„Вопросыязыкознания”
,2/1965,s.44;W
.Miakiszew,Język...,op.cit.,s.20;K.Mo-
rita,ZwiązekprostejmowynadawnychKresachWschodnichzprostąmowąwWiel-
kimKsięstwieLitewskim.Uwagiterminologiczne,w:Wielojęzycznośćiwielokultu-
rowośćnapograniczupolsko-wschodniosłowiańskim,Z.Abramowicz(red.),DStudia
Slawistyczne”,3/2002,s.147–153;В.Мойс.cнко,Фонетичнaсистемаукра.нських
пол.ськихговор.вXVI-XVIIст.Монограф.я,Żytomierz2006,s.77;П.Плющ,
Iстор.я...,op.cit.,s.140;В.Русан.вський,Iстор.яукра.нсько.л.тературно.мови,
Kijów2002,s.65.
41TadeuszLehr-Spławińskistwierdzawręcz,żebyłonDwznacznymstopniuwy-
tworemsztucznym”.Por.też:T.Lehr-Spławiński,Szkicezdziejów...,op.cit.,s.122.
