Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24
RozdziałI.Badanianadprozodiąmowy
posługujesiępojęciemosnowy.nOsnowąprzebieguintonacjiwobrębiedanego
zestrojuakcentowegonazywamykońcowączęśćtegoprzebiegurozpoczynającąsię
wrazzpoczątkiemsylabyakcentowanej”(tamże,s.104).Zewzględunakierunek
przebiegumelodiiwyróżniaintonemy:równe,opadające,rosnące,słaboopadają-
co-rosnące,mocnoopadająco-rosnące,słaborosnąco-opadające,mocnorosnąco-
-opadające.Kolejnypodział,dokonanyzewzględunastosunkiinterwałówiakcen-
tówwobrębieintonemów,wyróżniaintonemywysokie,pełne,niskie,neutralne.
Wefekciepołączeniatychdwóchpowyższychpodziałówpowstało28rodzajów
intonemów.Cechydystynktywneintonemówto:kierunekzmianwysokościwob-
rębieosnów,obecnośćlubbraksegmentówpoprzedzającychsegmentakcentowany,
stosunekkońcowejwysokościtonusegmentupoprzedzającegobezpośrednioseg-
mentakcentowanydowysokościmaksymalnejiminimalnejtonuwobrębieosnowy
(tamże,s.125-126).
L.Dukiewicz,podobniejakM.Steffen-Batogowa,twierdzi,żestrukturyin-
tonacyjnebudująsięnanabaziestrukturyakcentowej.Takttojednostkaakcen-
towaodpowiadającawyrazowilubgrupiewyrazówscalonychjednymakcentem
głównym.Wefrazachwielotaktowych,będącychwypowiedziamisamodzielnymi
lubichczęściami,wyróżniasięmelodiętaktuostatniego,którastanowicentrum
intonacyjnecałegoprzebiegu(Dukiewicz1978,s.27).Wpracypóźniejszej(1995)
L.Dukiewiczwymieniafrazęintonacyjnąjakojednostkęnadrzędnąwzględem
jednostkiakcentowej,mogącąskładaćsięzjednegobądźkilkuzestrojów.Cen-
trumintonacyjnymfrazyjestsylabanuklearna.Rozpoczynaonakadencjeian-
tykadencje.Frazaintonacyjnawspółtworzyrytmicznąorganizacjęwypowiedzi
(Dukiewicz1995,s.80).
TakżeI.Sawickazapodstawowąjednostkęintonacjiprzyjmujefrazę.Według
wspomnianejautorkistanowionanfragmentteksturealizowanyzwyklenajednym
wydechu”,afonologiczniezdefiniowanajestjakongrupawyrazówzawartamię-
dzydwomajunkturamitypuØ”(Sawicka1995,s.181).Takrozumianafrazamoże
obejmowaćjednozdanielubkilka,częśćzdanialubpojedynczywyraz.Autorka
podkreśla,żenieistniejepełnakorelacjamiędzysegmentacjąfonetycznąagraficzną
ifunkcjonalną.Segmentacjafonetycznaniemajednakprzypadkowegocharakteru,
gdyżwdużymstopniuprogramujejąsemantyczno-syntaktycznastrukturatekstu
orazdługośćposzczególnychjednostek.Stałąwłaściwościąfrazyjestosłabianiesię
intensywnościpodczasjejtrwaniaorazzwolnienietempawjejkońcowymodcinku.
Pytaniasądłuższeodkonstatacji,azmianyF
0sąwnichsilniejszeniżwantykaden-
cjachwypowiedziniezakończonych.Wyróżnieniawyrazówniebędącychostatnimi
wefrazie,polegającenasilnymwzrościeF
0wsylabieakcentowanejwyróżnione-
gowyrazuoraznaspadkuF
0wsylabachpoakcentowych,definiujeSawickajako
akcentlogicznylubrematyczny.Jakotrzeciezjawiskointonacyjne,opróczwspo-
mnianychtypówakcentu,autorkawymieniaakcentemocjonalny.Wiążąsięznim
