Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Historierelacjonujące:pierwszegłosyiopinie
47
pozostawałapodwpływemtworzącejsiękulturymasowejireagowałanaszyb-
kiezmianywokółsiebiesyndromemgłodusensacji,szczególniewidocznym
wśródwarstwniższych.Odkryciemasowych,ułożonychprzypomocypew-
nychmatrycpolitycznych(czegoznacznaczęśćodbiorcówniebyłaświadoma)
ipoddającychsię(takżepozaobrębemprocesupoznawczegomas)bieżącym
trendomstandardówkulturyniższejtworzyłowspólnotęodbiorcówówcze-
snejprasycodziennejiinnychśrodkówkomunikacji(np.ulotek).Zmianie
uległajedyniekoncepcjaprzestrzenirozgrywaniasięwydarzeń.Ryneklubplac
kaźnizastąpiłzadrukowanypapier.Społecznapotrzebabyciauczestnikiem,
świadkiem,zbliżeniasięwszystkimizmysłamidowydarzenia,zjakimstykał
sięodbiorca,skutkowałanaciskiemnaopissytuacyjny.Wynikałototakże
ztrudnościwzdobywaniuwiedzy.Pierwsze,krótkiekomunikatybyłyniemal
pozbawionewarstwyinterpretacyjnej,piszącyznalibowiemjedyniekilkapod-
stawowychfaktówskładającychsięnaopisywanąsytuację.Brakowałoszcze-
gółu,którymożnabywykorzystaćdojejbliższegonaświetlenialubbudowania
koncepcjianalitycznych.Wiedzaotym,cosięwydarzyło,inspirowanabyła
takżeplotką,domniemaniem,emocjamitakimijakstrach.
Podziałnatrzytypyprzekazówwynikanietylkozodmiennościtechnicz-
nychmedium,aletakżezidącychzanimimodyfikacjirodzajuiamplitudy
emocjiizałożeńcodocelówinformacjikreowanejwtakimanieinnymduchu.
Cowięcróżnijepozaformą?Przedewszystkimdynamikaprzekazu,atakże
siłaizakreszakorzenieniaprzekazywanychinformacjiwsystemachkultury
konkretnychgrupodbiorców.Pierwszerelacjeopogromiebyłybowiemwrze-
czywistościnietylkosuchymprzedstawieniemfaktów.Szczególnietezawarte
wulotkachodnosiłysiędozastanejwumysłachludzkichwiedzy,aprzezto
stanowiądziśdobrymateriał,byzdiagnozować,cowobliczupogromubiało-
stockiegowiedzianoopogromachŻydówwogóle.Dająceniemalżeperspek-
tywęświadka-uczestnikaopowieścikonstruowanezapomocąfotografiiumoż-
liwiająocenę,jakbardzoprzenikałysięperspektywyżydowskainieżydowska
wkształtowaniuobrazówtragicznegowydarzenia.
Wszystkiehistoriepogromubiałostockiego,bezwzględunarodzajmedium,
wjakimzostałyprzekazane,możnauznaćzarelacjonujące,toznaczypróbujące
wyrobićwspołeczeństwieświadomośćiwyobrażenieotym,cosięwydarzyło
wBiałymstokuw1906r.Uodbiorcówkształtowanotakżewiedzęowinie,
odpowiedzialnościiotym,jakpogromŻydówwpisujesięwbieżącerelacje
społeczneinapięciapolitycznenietylkowsamejRosji,aleszerzej–wEuropie.
Byłytojednakanalizydośćpłytkie,częstostereotypowe,odpowiadającena
bezpośredniezapotrzebowaniepolityczneśrodowiskoperującychdanymi
mediami.Możnawięcrelacjonującąfunkcjętychprzekazówrozumiećtakże
jakoświadectwoobrazującedynamikętworzeniastosowanychpóźniejkon-
strukcjimyśleniaoprzemocyzbiorowej.Rzeczjasnawymagałoonodalszego
kształtowaniaiuzupełnienia,doczegowykorzystywanopublikacjeksiążkowe,
