Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
50
Historierelacjonujące:pierwszegłosyiopinie
systemuprzekazywaniainformacji,ilewynikałzbrakuugruntowanego
iprzemyślanegokonceptu,czymjestdlaŻydówpogromijakgoopisywać.
NowoczesneśrodowiskarosyjskichŻydównaturalnieodrzucałyutartyitrau-
matycznyschematmówieniaopogromiewsposóbtaki,jakwczasachrzezi
ChmielnickiegonaUkrainie.Chociażistniałykoncepcjereligijnewmyśle-
niuotegotypuzdarzeniach,tojednakspolaryzowaneiposzukującenowego
wymiarużydowskościśrodowiskażydowskiekońcaXIXipoczątkuXXw.
ignorowałypodobnymodel,jakonieprzystającydorzeczywistościspołecznej
ipotrzebpolitycznychtegookresu.Dlategostanowiskoprasyżydowskiejwtej
materiiwydajesięw1906r.bardzointeresujące,ajegorozpoznaniepoten-
cjalniepłodne.Zjednejstronybyłtobowiemgłosjużmasowyireprezentu-
jącyróżnenowoczesneformacjeigrupy,zdrugiejzaś–przekazjeszczenie
całkowicieskrępowanywięzamischematówwyobrażeniowychkształtujących
postawyiopinie.WpoczątkuXXw.redakcjegazetotrzymywałyinformacje
dotyczącepogromuzarównozoficjalnychdepeszimateriałówagencjipra-
sowych,jakiodwłasnychkorespondentówwysłanychdomiastalubwnim
przebywających7.Bogataiwielostronnapolitycznieprasarosyjskaborykała
sięwtymokresietakżezproblememcenzury.Miałajednakznaczniedłuż-
szystażiwypracowanemetodyfunkcjonowaniaorazzespółwytrawnych
idoświadczonychdziennikarzy.Wtymprzypadkuzaznaczałysięoczywiście
podziałypolityczne,wekstremalnychwarunkachwymuszającedziałalność
podziemnąbądźdrukpozagranicamiimperium.Doświadczeniewydawnicze
rosyjskichoficynbyło,wbrewpozorom,bardzoduże,azróżnicowanietypów
isektorówprasowegorynkuw1906r.nieustępowałozpewnościąsytuacji
sektoramedialnegowEuropieZachodniej.Ograniczeniacenzuryobchodzono
zapomocąłapówekbądźeufemizmów,tworzącprzeztospecyficznąwięź
zczytelnikiem–porozumiewaniasięnpomiędzywierszami”.Prasapropań-
stwowa,stanowiącaistotnączęśćrynku,byładobrzerozpoznawalnaiczęsto
traktowanajakopropagandowa,niemniejjednakczytanojąwróżnychśro-
dowiskachjakogłoswładzykierowanydoludu.
Wielośćwariantówtytułówwydawanychtylkowbardziejliczącychsię
polityczniepaństwacheuropejskichniepozwalanadogłębnąrefleksję.Warto
jednakpamiętać,żesytuacjawRosjibyładośćdokładniemonitorowana,awie-
ścidochodziłydoeuropejskichstoliciredakcjinajważniejszychinajbardziej
poczytnychtytułówdziękikorespondentomiagencjomprasowymsprzedają-
cyminformacje.Zwłaszczawokresierewolucji1905r.doniesieniaozajściach
wRosji,wkontekściekształtującychsięostatecznierelacjiiukładówdyplo-
matycznychztympaństwem,byłycodziennościąwieluredakcjiprasowych
wBerlinie,Wiedniu,LondynieczyParyżu,atakżewStanachZjednoczonych
8
.
7nDerWeg”1906,nr123,s.1,nr124,s.1;nForwerts”1906,nr3326,s.1.
8OzainteresowaniuAustro-Węgierrewolucjąnaprzykładzieprasypiszewswojejpracy
magisterskiejTatjanaMashina,DieersterussischeRevolution1905-1906imSpiegelderösterreichischen
