Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1999-2002.Wtymsamymokresiewykazanotakżeterapeutycznedziałanie
pierwszegoTLPD-imipraminy-wzespolelękunapadowego.Głównezasługi
wtymwzględziepołożyłDonaldKlein(1928-2019),nazywanyprzezniektórych
„ojcempsychofarmakologiiamerykańskiej”
,będącyrównieżtwórcąteorii
patogenetycznejtegozaburzenia,zwanejsulocationfalsealarmtheory[18].
Począteklat80.toinauguracjalekówprzeciwdepresyjnychzgrupyselektyw-
nychinhibitorówwychwytuzwrotnegoserotoniny(selectiveserotoninreuptake
inhibitors,SSRI).Ichopracowaniestanowipokłosieserotoninowejkoncepcji
depresji.ZaojczyznęSSRImożnauznaćSzwecję,dziękizaangażowaniuwspo-
mnianegojużwybitnegopsychofarmakologazGöteborga,ArvidaCarlssona.
Pierwszymlekiemztejgrupybyłazimelidyna,którawkrótcezostaławycofa-
nazpowoduprzypadkówzespołuGuillaina-Barrégo,opisanychwprzebiegu
jejpodawania.Natomiastfluwoksamina,obecnanarynkuodroku1984,jest
zpowodzeniemstosowanadochwiliobecnej[19].Wpołowielat80.wprowa-
dzonodoleczeniadepresjibupropion,lekodominującymdziałaniunaukład
dopaminergiczny(inhibitorwychwytuzwrotnegodopaminy).
Konieclat80.XXwiekuprzyniósłzainicjowaniestosowaniawUSAleku
zgrupySSRI,fluoksetyny,podhandlowąnazwąProzac.Fakttenmożnauznać
zawydarzeniekulturowewtymkraju.Szczególnącechąfluoksetynybyłspek-
takularnyefektterapeutycznywdepresjacholekkimnasileniu,którezreguły
byłykwalifikowanedoleczeniapsychoterapeutycznego.Obecnościtegolekuna
rynkuamerykańskimtowarzyszyłolbrzymioddźwiękmedialny,aocenytego
zjawiskamiałyczęstoekstremalnieprzeciwnycharakter.Wroku1990wma-
gazynie„Newsweek”Prozaczostałokrzyknięty„pigułkąroku”(pilloftheyear).
Wtymsamymrokuwkonkurencyjnymmagazynie„Time”przytoczonopierw-
szeobserwacjeklinicznewskazujące,żezażywanietegolekumożezwiększać
tendencjędozachowańagresywnychisamobójczych.
Magicznesłowo„Prozac”zawartejestwtytułachlicznychksiążek.
W1993rokupsychiatraPeterKramernapisałListeningtoProzac,gdziezawarł
szereginteresującychobserwacji.Jednaznichdotyczynp.możliwościuzyskania
wtrakcieterapiifluoksetynąpożądanychzmianosobowości,wymagającychczę-
stoznaczniedłuższegopostępowaniapsychoterapeutycznego.Kramerwyrażał
jednakobawę,czylektenniezapoczątkujedziedzinytzw.psychofarmakologii
kosmetycznej,związanejzmodyfikacjąobjawówpsychopatologicznychomini-
malnymnasileniu.W1995rokuksiążkazostaławydanawpolskimtłumaczeniu
pt.WsłuchującsięwProzac.Przełomwpsychofarmakoterapiidepresji.Wkolej-
nychlatachukazałysięksiążkipisaneprzezpsychiatrówonastawieniusceptycz-
nym,takiejakTalkingbacktoProzacorazBeyondProzac.Wpierwszejznich
mówisięowadachfluoksetyny,wdrugiejomożliwościpoprawianiaukładu
serotoninowego,niekoniecznieprzyzastosowaniutegoleku.KsiążkęProzacna-
tion,napisałaElizabethWurtzel,wktórejopisujeonazmaganiesięzobjawami
depresjileczonejzapomocątegoleku,równieżwkontekścieswejaktywności
1.Ryshistorycznypsychofarmakologiiklinicznej
9
