Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Leki,takiejaklit(lata60.)orazwprowadzonewlatach1970-1980walproiniany
ikarbamazepina,uznałjakolekinormotymiczneIgeneracji.Wroku1995wy-
kazanonormotymicznedziałanieatypowegolekuneuroleptycznego,klozapiny,
awlatachpóźniejszychtakichleków,jak:olanzapina,kwetiapina,aripiprazol
irisperidonoraznowegolekuprzeciwpadaczkego,lamotriginy.Ztegowzględu
powyższeatypowelekineuroleptyczneorazlamotriginęmożnatraktować
jakolekinormotymiczneIIgeneracji[25].
NajbliższykwalifikacjijakokolejnyleknormotymicznyIIgeneracjijestlura-
sidon,ponieważwykazanojegokorzystnedziałaniewepizodziedepresjiwprze-
bieguChADorazdziałanieprofilaktyczneprzypodawaniudługoterminowym,
również,gdybyłstosowanyjakomonoterapia.Możnateżwspomniećotakich
lekachprzeciwpadaczkowych,jak:gabapentyna,topiramatipregabalina,wsto-
sunkudoktórychniewykazanowłaściwościnormotymicznych,gdystosowane
byływmonoterapii.Natomiastistniejądanewskazujące,żeśrodkite,dodanedo
uznanychlekównormotymicznych,mogąwzmacniaćichdziałanieterapeutycz-
ne.Tosamodotyczyprawdopodobnielekuprokognitywnego,memantyny[26].
5
Rozwójlekówanksjolitycznych
Termin„lekianksjolityczne”pochodziodłacińskichsłów:anxietasoznacza-
jącegoniepokójilysis-uwolnienie.Wostatnichlatachtowłaśnieokreślenie
jestnajczęściejużywanewodniesieniudolekówodziałaniuuspokajającym
iprzeciwlękowym.
Dawnanazwa„lekisedatywne”pochodziodłacińskiegosłowasedatio-
uspokojenie.Dolat50.lekamitakimibyłyniemalwyłączniebarbituraty.Pierw-
szymznowychlekówsedatywnychniebędącychpochodnąbarbituratówbył
meprobamat,wprowadzonywroku1955.Odpowiedzialnymzajegosyntezębył
FrankBerger(1913-2008),farmakologpochodzeniaczechosłowackiego,pracu-
jącywfirmieamerykańskiej.Meprobamatzyskałwielkąpopularnośćjakonowy
lekuspokajający,awodróżnieniuodbarbituratównazywanychlekamisedatyw-
nymi,zewzględunadziałanieuspokajające(określanejako„trankwilizujące”
,
odłacińskiegosłowatranquillus-spokojny),zyskałmianominortranquilizer.
Jednakprawdziwyprzełomwzakresielekówanksjolitycznychnastąpił
powprowadzeniupochodnychbenzodiazepiny-chlordiazepoksyduw1960
rokuidiazepamuw1963roku.IchsyntezydokonałwUSALeoSternbach
(1908-2005),chemikpolskiegopochodzenia,absolwentUniwersytetuJagiel-
lońskiegowKrakowie,którywyemigrowałdoUSAwroku1941.Wpóźniej-
szychlatachSternbachuczestniczyłwopracowaniutakichznanychpochodnych
benzodiazepiny,jak:flurazepam,flunitrazepam,nitrazepamiklonazepam.
Wlatach70.ubiegłegowiekupochodnebenzodiazepinystanowiłyjed-
neznajczęściejprzepisywanychlekównaświeciezuwaginaichprzydatność
1.Ryshistorycznypsychofarmakologiiklinicznej
15
