Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
7
Przykładyneuroanatomicznegopodłożafunkcji
specyficznychdlaludzkiegomózgu
•Językimowa
Napodstawiedanychuzyskanychwprzeciąguostatnichtrzydziestulatdziękiob-
razowaniumózgu,rejestracjiwyładowańneuronów,magnetoencefalografiiize-
wnętrznejmanipulacjiaktywnościąmózgupowstałnowymodelfunkcjonalnej
neuroanatomiimowyijęzyka.
Historycznyjuż,klasycznymodelBroca-Wernickego-Lichtheima-Geschwinda,
opartynaautopsjach,miałcharaktermodułowy.Modelten,dominującyprzezpo-
przedniestulecie,przechodziterazwmodelsieciowy.Międzyinnymiudowodnio-
no,żepoleBrocaskładasięzkilkuobszaróworóżnychfunkcjach.Niemazgodyco
dodokładnejlokalizacjipolaWernickegoanicodotego,żejestonjedynymobsza-
remrozumieniasłów[23].Udowodniono,żenarozumieniemowyskładasiękilka
procesów.MetaanalizadanychMRIujawniła,żeselektywnienasłowaodpowiada
obszarzakrętuskroniowegogórnegopołożonydoprzoduodpolaWernickego[24].
Wklasycznymmodelubrakowałoprzedewszystkimzrozumieniaobwodówneuro-
nalnych,połączeńmiędzylicznymiokolicamimózguzaangażowanymiwfunkcje
językowe.Nowysieciowymodelopartyjestnakoncepcjirównoległychiwzajemnie
połączonychdrógprzesyłaniaiobróbkiinformacji,obejmującychikorę,istruktu-
rypodkorowe.W2004rokuHickokiPoeppel[25]zaproponowalimodeldwóch
strumieni,grzbietowegoibrzusznego.Strumieńbrzusznywobupółkulachmózgu
prowadzi-poprzezwłóknatorebkiostatniej-odbiegunaskroniowegodoobszarów
koryleżącychupodstawymózgu,wpłaciepotylicznymiskroniowym,iobsługuje
procesmapowaniadźwiękówsłówdoichkonceptualnychreprezentacji.Strumień
grzbietowy,dominującysilniewlewejpółkuli,prowadziodtylnejczęścizakrętu
skroniowegogórnegodozakrętuczołowegodolnego,poprzezpęczekłukowaty
igórnypęczekpodłużnyśródmózgowia.Strumieńtensłużydointegracjisłucho-
wo-ruchowej,czylimapowaniadźwiękówsłówdoreprezentacjiruchówartykula-
cyjnych.Nastrukturachtegostrumieniaopierasiętakżewerbalnapamięćrobocza.
Pomiędzystrumieniamizachodzinieustannakooperacjaiintegracja.
Zrozumieniezdaniawymagaanalizyznaczeniasłówiskładni.BadaniafMRIzi-
dentyfikowałyośrodkiaktywowaneprzytakichanalizachisugerująistnieniedwóch,
położonychwlewejpółkuli,sieciskroniowo-czołowych:semantycznejisyntaktycznej:
>siećsemantycznaobejmujeśrodkoweitylneczęścigórnegoiśrodkowego
zakrętuskroniowegoorazpolaBA45iBA47wzakręcieczołowymdolnym,
połączonedrogąbrzuszną;
>siećsyntaktyczna(składniowa),któraanalizujezłożonąstrukturęzdania,
obejmujetylnączęśćzakrętuskroniowegogórnegoibruzdyskroniowej
górnej,połączonezpolemBA44wzakręcieczołowymdolnympoprzez
drogęgrzbietową[25].
2.Anatomiafunkcjonalnamózgu
33
