Psychologia penitencjarna

Mieczysław Ciosek, Beata Pastwa-Wojciechowska

Uzyskaj dostęp

Zakup książkę

ISBN/ISSN:

978-83-01-18853-5

DOI:

Wydawnictwo:

Wydawnictwo Naukowe PWN

Rok wydania:

2016

Liczba stron:

602

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Bibliografia:

. Psychologia penitencjarna. Red. Ciosek, Mieczysław; Pastwa-Wojciechowska, Beata . Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2016, 602 s. ISBN 978-83-01-18853-5

Bibliografia refWorks:

RT Book, Whole

SR Electronic(1)

A2 Ciosek, M.

A2 Pastwa-Wojciechowska, B.

T1 Psychologia penitencjarna

PB Wydawnictwo Naukowe PWN

PP Warszawa

YR 2016

SN 978-83-01-18853-5

Bibliografia BibTex:

@Book{ 161569, author = "", editor = "Ciosek, Mieczysław and Pastwa-Wojciechowska, Beata", title = "Psychologia penitencjarna", publisher = "Wydawnictwo Naukowe PWN", year = "2016", address = "Warszawa", isbn = "978-83-01-18853-5" }

Bibliografia endNote:

TY - BOOK

AU -

ED - Ciosek, Mieczysław

ED - Pastwa-Wojciechowska, Beata

TI - Psychologia penitencjarna

PB - Wydawnictwo Naukowe PWN

CY - Warszawa

PY - 2016

SN - 978-83-01-18853-5

ER -

Netografia (standard APA):

. Red. Ciosek, Mieczysław; Pastwa-Wojciechowska, Beata. Psychologia penitencjarna [baza danych online] Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2016 [dostęp: 27 06 2024]. Dostęp w Ibuk Libra: https://libra.ibuk.pl/reader/psychologia-penitencjarna-mieczyslaw-ciosek-beata-161569.

resocjalizacja, zakład karny, izolacja więzienna

Psychologia i prawo to rozległe dziedziny wiedzy, które dokonują oglądu zachowania człowieka z dwóch punktów widzenia: pierwszy z nich polega na poszukiwaniu przyczyn oraz mechanizmów postępowania, drugi odnosi się do oceny zgodności zachowania c...

Więcej

ISBN/ISSN:

978-83-01-18853-5

DOI:

Wydawnictwo:

Wydawnictwo Naukowe PWN

Rok wydania:

2016

Liczba stron:

602

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Wstęp. Czym zajmuje się psychologia penitencjarna? (Mieczysław Ciosek, Beata Pastwa-Wojciechowska)14
Rozdział 1. Kara, kary kryminalne i kara pozbawienia wolności22
Wprowadzenie (Marta J. Boińska)22
1.1. Wokół pojęcia kary (Janina Nowak)24
1.2. Przestępstwo i kara kryminalna (Marta J. Boińska)33
1.3. Polski Kodeks karny z 1997 roku (Marta J. Boińska)37
1.4. Teorie kary kryminalnej (Marta J. Boińska)40
1.4.1. Teorie bezwzględne40
1.4.2. Teorie względne43
1.4.3. Teorie mieszane46
1.5. Poszukiwanie nowych rozwiązań: sprawiedliwość naprawcza (Marta J. Boińska)48
1.6. Kara pozbawienia wolności i jej funkcje (Mieczysław Ciosek)51
1.7. Czas trwania kary pozbawienia wolności a jej skuteczność (Kamila Żukowska)57
Wprowadzenie57
1.7.1. Czas ludzi uwięzionych i jego skuteczność resocjalizacyjna60
1.8. Poczucie winy, wstyd i poczucie krzywdy u skazanych (Marta J. Boińska)68
1.8.1. Poczucie winy i wstyd69
1.8.2. Poczucie winy i wstyd a geneza przestępczości72
1.8.3. Poczucie winy a zaburzenia psychiczne75
1.8.4. Poczucie krzywdy u więźniów76
1.8.5. Odziaływania penitencjarne i poczucie winy78
Podsumowanie (Marta J. Boińska)81
Literatura zalecana83
Pytania sprawdzające83
Słowa kluczowe83
Rozdział 2. Powstanie i rozwój instytucji więziennej (Joanna Gruźlewska)84
Wprowadzenie84
2.1. Więzienia przeszłości85
2.2. Systemy penitencjarne86
2.2.1. System celkowy87
2.2.2. System progresywny93
2.2.3. System regresywny94
2.2.4. System reformatoriów amerykańskich95
2.2.5. System rodzinny (szwajcarski)97
2.2.6. System republik98
2.3. Ewolucja charakteru kary pozbawienia wolności od dolegliwości do naprawy100
2.4. Typologia polskich instytucji penitencjarnych104
Podsumowanie110
Pytania sprawdzające110
Literatura zalecana111
Słowa kluczowe111
Rozdział 3. Teoretyczne podstawy procesu resocjalizacji (Anetta Jaworska)112
3.1. Proces socjalizacji112
Wprowadzenie112
3.1.1. Mechanizmy socjalizacji114
3.1.2. Socjalizacja w rodzinie – socjalizacja emocjonalna116
3.1.3. Socjalizacja kulturowa118
3.1.4. Defekty procesu socjalizacji119
3.2. Podstawy procesu resocjalizacji w teoriach psychologicznych121
3.2.1. Teorie psychodynamiczne jako teoretyczna podstawa resocjalizacji122
3.2.2. Teorie behawioralne jako teoretyczna podstawa resocjalizacji125
3.2.3. Teorie kognitywne jako teoretyczna podstawa resocjalizacji130
3.2.4. Teorie humanistyczno-fenomenologiczne jako teoretyczna podstawa resocjalizacji133
3.2.5. Teorie egzystencjalne jako teoretyczna podstawa resocjalizacji137
Podsumowanie143
Pytania sprawdzające143
Literatura zalecana144
Słowa kluczowe144
Rozdział 4. Instytucje izolacyjne dla nieletnich145
Wprowadzenie (Robert Opora)145
4.1. Rozwój psychofizyczny młodzieży a naruszanie norm społecznych (Robert Opora)146
4.2. Filozoficzne koncepcje postępowania z nieletnimi (Robert Opora)148
4.3. Typologia polskich zakładów poprawczych (Robert Opora)150
4.4. Rozwój instytucji poprawczych dla nieletnich w Europie (Robert Opora)153
4.5. Powstanie zakładów poprawczych na ziemiach Polski (Robert Opora)156
4.6. Umieszczenie nieletniego w zakładzie poprawczym (Robert Opora)157
4.7. Specyfika działalności zakładów poprawczych (Robert Opora)159
4.8. Instytucjonalna resocjalizacja nieletnich a kuratela sądowa (Robert Opora)162
4.9. Chrześcijańskie ośrodki resocjalizacji dla młodzieży (Przemysław Piwowarczyk)163
Podsumowanie (Robert Opora)172
Literatura zalecana173
Pytania sprawdzające173
Słowa kluczowe173
Rozdział 5. Zakłady penitencjarne dla kobiet (Monika Marczak, Katarzyna Mirosław-Nawrocka)174
Wprowadzenie174
5.1. Geneza instytucji więziennej dla kobiet178
5.2. Specyfika sytuacji izolacji więziennej kobiet i ich resocjalizacji184
5.3. „Macierzyństwo więzienne”193
Podsumowanie198
Literatura zalecana200
Pytania sprawdzające200
Słowa kluczowe200
Rozdział 6. Zróżnicowanie społeczności więźniów jako złożony problem penitencjarny201
Wprowadzenie (Paweł Kozłowski)201
6.1. Więźniowie niepełnosprawni psychicznie i psychopaci (Paweł Kozłowski)202
6.1.1. Więźniowie psychopaci206
6.1.2. Więźniowie upośledzeni umysłowo209
6.1.3. Więźniowie z tendencjami depresyjno-lękowymi210
6.2. Więźniowie uzależnieni od środków psychoaktywnych (Ewa Szcześniak)212
6.3. Więźniowie – sprawcy zabójstw (Katarzyna Nosek-Komorowska)219
6.4. Więźniowie – sprawcy przestępstw seksualnych (Katarzyna Nosek-Komorowska)225
6.5. Resocjalizacja osadzonych w wieku senioralnym (Anetta Jaworska)233
6.5.1. Charakterystyka i zaburzenia funkcjonowania psychofizycznego więźniów w wieku senioralnym234
6.5.2. Śmierć i umieranie w zakładach karnych237
6.5.3. Zadania psychologii wobec seniorów w zakładach karnych238
6.5.4. Problemy polityki penitencjarnej wobec skazanych w wieku senioralnym240
6.5.5. Postępowanie z więźniami seniorami w krajach zachodnich240
Podsumowanie242
Pytania sprawdzające242
Literatura zalecana243
Słowa kluczowe243
Rozdział 7. Formy oddziaływań penitencjarnych244
Wprowadzenie (Paweł Atroszko)244
7.1. Praca jako podstawowa forma oddziaływania penitencjarnego (Paweł Atroszko)245
7.1.1. Historyczny rys pracy więźniów245
7.1.2. Praca jako metoda resocjalizacji248
7.1.3. Skuteczność pracy jako środka oddziaływania penitencjarnego – badania252
7.1.4. Ekonomiczny wymiar pracy więźniów253
7.2. Resocjalizacja przez naukę (Justyna Siemionow)255
7.2.1. Proces edukacji w instytucjach zamkniętych dla nieletnich256
7.2.2. Szkolnictwo w instytucjach zamkniętych dla dorosłych260
7.2.3. Zasady nauczania osób niedostosowanych społecznie263
7.3. Resocjalizacyjna moc aktywności sportowej więźniów (Franiszek Makurat)266
7.3.1. Dobroczynne skutki aktywności sportowej267
7.3.2. Funkcje i skutki aktywności sportowej więźniów268
7.4. Resocjalizacja przez twórczość (Anetta Jaworska)275
7.4.1. Twórczość w wybranych koncepcjach psychologicznych278
7.4.2. Wychowanie przez sztukę280
7.4.3. Psychologiczne korzyści resocjalizacji przez twórczość282
7.4.4. Negatywne aspekty resocjalizacji przez twórczość285
7.4.5. Rodzaje aktywności twórczej w zakładach karnych285
7.5. Specjalne programy resocjalizacji instytucjonalnej (Joanna Jezierska)287
7.5.1. Specyfika specjalnych programów resocjalizacji instytucjonalnej288
7.5.2. Program z zakresu profilaktyki i agresji: trening zastępowania agresji291
7.5.3. Program z zakresu profilaktyki przemocy w rodzinie: przykładowy program realizowany w Zakładzie Karnym Czarnem293
Podsumowanie296
Pytania sprawdzające296
Słowa kluczowe297
Literatura zalecana298
Rozdział 8. Wolontariat hospicyjny więźniów. W kierunku inkluzji społecznej (Robert Witkowski)299
Wprowadzenie299
8.1. Resocjalizacja penitencjarna. Pytania o sens300
8.2. Pomaganie drugiemu człowiekowi – pomysł na oddziaływanie penitencjarne303
8.3. Pojęcie i istota wolontariatu304
8.4. Wolontariat osób pozbawionych wolności307
8.5. Geneza i rozwój wolontariatu hospicyjnego w Polsce309
8.6. Wolontariat hospicyjny osób pozbawionych wolności312
8.7. Cele wolontariatu hospicyjnego więźniów i jego psychospołeczne konsekwencje318
8.8. Współpraca Służby Więziennej z hospicjami i ośrodkami opieki paliatywnej323
Podsumowanie325
Pytania sprawdzające327
Słowa kluczowe327
Rozdział 9. Duszpasterstwo więzienne (Andrzej Wdowiszewski)328
Literatura zalecana328
Wprowadzenie328
9.1. Duszpasterstwo więzienne z perspektywy historycznej331
9.2. Duszpasterstwo więzienne w kontekście międzynarodowym336
9.3. Funkcje i cele duszpasterstwa więziennego341
9.4. Znaczenie religii i religijności w aspekcie resocjalizacji344
9.5. Charakterystyka duszpasterzy więziennych w Polsce348
Podsumowanie350
Pytania sprawdzające351
Rozdział 10. Formy kontaktów osób skazanych ze społeczeństwem (Robert Parol)352
Literatura zalecana352
Słowa kluczowe352
Wprowadzenie352
10.1. Człowiek w społeczeństwie – kontekst pedagogiczny354
10.1.1. Rodzina354
10.1.2. Środowisko lokalne358
10.1.3. Organizacje i stowarzyszenia społeczne361
10.2. Formy kontaktów skazanych ze społeczeństwem363
10.2.1. Korespondencja oraz rozmowy telefoniczne skazanych366
10.2.2. Widzenia skazanych369
10.2.3. Przepustki skazanych372
10.2.4. Praca skazanych podczas odbywania kary pozbawienia wolności381
Podsumowanie385
Pytania sprawdzające385
Słowa kluczowe385
Literatura zalecana386
Rozdział 11. Fenomen podkultury więziennej (Sławomir Przybyliński, Joanna Gruźlewska)387
11.1. Początki podkultury więziennej (Sławomir Przybyliński)387
11.1.1. Historyczne wprowadzenie387
11.2. Więzienne grupy podkulturowe – istota i charakterystyka (Sławomir Przybyliński)387
11.1.2. Geneza popkultury więziennej389
11.2.1. Rodzaje więziennych grup podkulturowych393
11.2.2. Nieformalny kodeks postępowania więźniów „grypsujących”399
11.3. Osobliwy obraz podkultury (Sławomir Przybyliński)404
11.3.1. Samouszkodzenia w środowisku podkulturowym404
11.3.2. „Dziara” jako istotny element życia skazanych408
11.4. Przestępczość wewnątrzwięzienna (Joanna Gruźlewska)414
Podsumowanie (Joanna Gruźlewska)427
Pytania sprawdzające427
Słowa kluczowe427
Literatura zalecana428
Rozdział 12. Izolacja więzienna jako złożona sytuacja trudna (Jacek M. Piotrowski, Mieczysław Ciosek)429
Wprowadzenie429
12.1. Środowisko, sytuacja i sytuacja izolacji430
12.2. Stres, sytuacje trudne i potrzeby432
12.3. Stresogenne czynniki środowiska więziennego442
12.4. Konsekwencje stresu więziennego446
12.5. Możliwe sposoby radzenia sobie więźniów ze stresem451
Podsumowanie460
Pytania sprawdzające460
Literatura zalecana461
Słowa kluczowe461
Rozdział 13. Służba więzienna: organizacje, struktura, funkcje (Andrzej Piotrowski)462
Wprowadzenie462
13.1. Podstawy prawne funkcjonowania Służby Więziennej464
13.2. Organizacja Służby Więziennej467
13.3. Struktura zatrudnienia funkcjonariuszy Służby Więziennej471
13.4. Funkcje administracji penitencjarnej472
13.5. Personel penitencjarny475
13.6. Szkolenie funkcjonariuszy Służby Więziennej477
Literatura zalecana481
Podsumowanie481
Pytania sprawdzające481
Słowa kluczowe481
Rozdział 14. Zmierzch kary pozbawienia wolności? Sens współczesnej kary uwięzienia (Henryk Machel, Elżbieta Chęcińska)482
Wprowadzenie482
14.1. Czy z kary pozbawienia wolności można usunąć dolegliwość?484
14.2. Prawna obudowa kary pozbawienia wolności488
14.3. Władza personelu penitencjarnego nad więźniami490
14.4. Kara pozbawienia wolności a powrotność491
14.5. Odkrycie Roberta Martisona496
14.6. Czy zakłady karne mogą realizować w pełni cel kary pozbawienia wolności?498
14.7. Kara pozbawienia wolności jako instrument utrwalony502
Podsumowanie505
Pytania sprawdzające506
Słowa kluczowe507
Rozdział 15. W kierunku nieizolacyjnych kar kryminalnych. Kary alternatywne i system dozoru elektronicznego (Łukasz Wirkus)508
Literatura zalecana508
Wprowadzenie508
15.1. Nowy kierunek w polityce karnej510
15.2. Grzywna513
15.3. Kara ograniczenia wolności i prace społecznie użyteczne514
15.4. System Dozoru Elektronicznego518
Podsumowanie521
Literatura zalecana522
Pytania sprawdzające522
Słowa kluczowe522
Rozdział 16. Pomoc postpenitencjarna a readaptacja społeczna osób opuszczających jednostki penitencjarne (Robert Poklek)523
Wprowadzenie523
16.1. Geneza idei pomocy dla więźniów528
16.2. Sytuacja psychospołeczna więźniów w trakcie odbywania kary i po zwolnieniu z zakładu karnego534
16.3. Prawne uregulowania pomocy postpenitencjarnej539
16.4. Formy i rodzaje pomocy postpenitencjarnej świadczonej osadzonym i ich rodzinom543
16.5. Instytucjonalny system pomocy postpenitencjarnej544
16.5.1. Zakład karny545
16.5.2. Kurator sądowy547
16.5.3. Pomoc społeczna548
16.5.4. Organizacje pozarządowe i samorządowe550
16.6. Etapy pomocy postpenitencjarnej i przygotowanie do społecznej readaptacji552
Podsumowanie555
Pytania sprawdzające556
Słowa kluczowe556
Literatura zalecana557
Bibliografia558
O Autorach595

Wstęp.Czymzajmujesiępsychologiapenitencjarna?

wśrodowiskuzamkniętym.Dodajmy,żezapisyznajdującesięwKodeksiekarnym

iKodeksiekarnymwykonawczymwskazująniedwuznacznienaudziałpsycholo-

gówwpostępowaniutakkarnym,jakiwykonawczymzarównowobecmężczyzn,

jakikobietorazosóbnieletnich.

Zistnieniemifunkcjonowaniemaparatuwymiarusprawiedliwościzwiązane

sąwięctradycyjniedwiedyscyplinypsychologiczne:psychologiasądowaipsy-

chologiapenitencjarna.Wprawdziemająoneodmienneceleszczegółowe,ale

mimotosązsobąściślepowiązane,ponieważwspólnymprzedmiotemichzain-

teresowaniasąludzie,którzynaruszyliobowiązującenormyprawne.Psychologia

sądowadociekaprzedewszystkimpodmiotowychipozapodmiotowychprzyczyn

antyspołecznychdziałańczłowieka,anastępnie–jakjużzauważyliśmy–po-

magaworzekaniustopniajegopoczytalnościorazodpowiedzialnościiwiny.

Psychologiapenitencjarnazaśkoncentrujesięnasytuacjiprzymusowejizolacji

człowiekawinstytucjachzamkniętych,któreograniczająszanserealizacjijego

podstawowychpotrzebistawiająprzednimzbytdalekoidącewymagania.

Karastanowirzeczywistybyt,któryistniejewkażdymspołeczeństwieipo-

przedzaodnoszącesiędoniejteorie.Możnapowiedzieć,żejestspecyﬁcznym

rodzajemUregulatora”

,którymadopasowywaćsposóbzachowaniasiękonkret-

nychosóbdoobowiązującychregułżyciazbiorowego.Natomiastkarakryminal-

najestutworzonaprzezinstytucjęprawaistanowiśrodekprzymusu,zktórego

korzystawimieniupaństwaspecjalniedotegocelupowołanyorgan.Toon

wymierzawielkośćirodzajkarykryminalnej,jakaUprzysługuje”sprawcyczynu

zakazanegoprzezprawowdanymmiejscuiczasie.Jejszczególnąodmianąjest

karapozbawieniawolności.

Wśródludzkichwartościwolnośćmamiejscezupełniewyjątkowe.Stanowi

bowiemwartośćautotelicznąniezbędnądosamorealizacjiiosiąganiapożąda-

nychcelóworazwykorzystywaniaswoichmożliwości.Człowiekpozbawionytej

najważniejszejwartościnietylkoniemożeosiągnąćinnychwartości,realizować

swoichindywidualnychpotrzebidążeń,aletakżetraciswojąpodmiotowość.

Oznaczato,żekontrolęnadjegożyciemprzejmująwznacznejmierzeinni

ludzieiokoliczności.

Cojakiśczasponawianesąpytaniaosenskarykryminalnej,zwłaszczakary

pozbawieniawolności,orazoto,jakąichracjonalizacjęuznaćnależyzanajbar-

dziejsłuszną,awięcczymetaﬁzyczną,absolutnąlubretrybutywną,czyraczej

celowościową,utylitarnąlubprewencyjną.Amożepowinnosięłączyćzarówno

ideęodwetu,jakizasadępożyteczności?Zpewnościąkażdaztychracjima

swoichgorącychorędownikówiprzeciwników.Należydodać,żewieluzwolen-

nikówmatakżepogląd,żekarakryminalnajestzłemwwymiarzeontologicznym

imoralnym.Niesiebowiemzsobąjedyniecierpieniepsychiczneiﬁzyczne,któ-

regoniemożeusprawiedliwićwpełniżadnazistniejącychracji.Liberalnenurty

wprawiekarnymzabiegałyusilnieoddawnaowyeliminowanieretrybutywnej

Brak wyników

Psychologia penitencjarna

Treść książki

Znajdź bibliotekę blisko siebie, i uzyskaj dostęp do ebooka w systemie IBUK Libra