Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp.Czymzajmujesiępsychologiapenitencjarna?
17
Ztegopowodunieuchronniewrozdzialetrzecimpojawiłysięproblemysocjali-
zacjiiponownegouspołecznienia,czyliresocjalizacji,ukazanenatleistniejących
teoriipsychologicznychuważanychzapodstawytegozłożonegoprocesu.
Kolejnerozdziały–czwartyipiąty–dotycząinstytucjiizolacyjnychdla
nieletnichorazzakładówkarnychdlakobiet.Przedmiotemzaśdalszychroz-
działówtejpracyjestwyłącznielubwznacznejmierzekwestiafundamentalna,
amianowicieteoretycznairzeczywistamocresocjalizacyjnainstytucjiprzymu-
sowejizolacjilub–mówiącinaczej–mocichoddziaływańpenitencjarnych.
Odjakiegośczasubowiemzauważalnejeststopnioweodchodzenieodprymatu
ideiresocjalizacji,zwłaszczawodniesieniudosprawcówwykazującychanomalie
psychicznelubintelektualne.
Autorzyposzczególnychczęściniewyrażająwprawdzieexpresisverbisswojej
ocenyresocjalizacyjnegomodeluwykonywaniakarypozbawieniawolnościwciąż
dominującegowpolskiejpenitencjarystyce,alezdająsobiesprawę–jaksądzimy
–zniezadawalającejskutecznościinstytucjonalnejresocjalizacji,Uantywycho-
wawczych”właściwościsamejinstytucjiwięziennejorazniebezpieczeństwawię-
ziennejdesocjalizacji.Trzebapowiedzieć,żesamaorganizacjawięziennaniejako
zeswejnaturyniejestiraczejbyćniemożewpełniinstytucjąwychowawczo-
-naprawczą.Tymniemniejwielupenitencjarzystów,główniepedagogówipsy-
chologów,wierzywpoprawcząmocoddziaływańresocjalizacyjnychimożliwość
trwałejmoralnejprzemianyprzynajmniejniektórychosóbskazanych.
Możliwe,żewieloznacznośćsamegopojęciaresocjalizacjiitrudnościzprze-
łożeniemtwierdzeńizałożeńróżnychujęćresocjalizacjinajęzykpragmatyki
penitencjarnejsprawiają,żeniektórzypenolodzy–przedewszystkimprawnicy
–uważająterminologięresocjalizacyjnązaconajmniejprzestarzałąitwierdzą,że
należyjązastąpićterminamipracapenitencjarnaluboddziaływaniapenitencjar-
ne.Możnaprzypuszczać,żewieluprzedstawicielinaukpedagogicznych,peda-
gogikiresocjalizacyjnejipsychologiiresocjalizacyjnejniepodzielategoprzeko-
nania.Dotegoistotnego,choćjaksięwydajedyskusyjnego,problemuodnosi
sięfragmentpodrozdziałupoświęconegofunkcjomkarypozbawieniawolności.
DoświadczeniUwięziennicy”wiedządobrze,żedośćproblematycznajest
skutecznośćoddziaływańpenitencjarnychszczególniewobecpewnychkategorii
osóbuwięzionych,awięcnaprzykładwięźniówkrótkoterminowych,przestęp-
cówseksualnych,takzwanychprzestępcówniebezpiecznych,więźniówniepo-
prawnychczyosóbskazanychwwiekusenioralnym.Ciostatnipotrzebująraczej
bardziejwzmocnieniaichkondycjipsychofizycznejniżresocjalizacji.Abyod-
działywaniapenitencjarnepersoneluprzynosiłyrzeczywisteipozytywnezmiany
wosobowościizachowaniuskazanych,koniecznesąrównieżprzeobrażenia
organizacyjnetejwciążkonserwatywnejiopornejnazmianyinstytucjiwięzien-
nej.Możemyoczekiwać,żeodpowiednieprogramysprzyjaćbędąmaksymali-
zacjijakościpracypenitencjarnejijejefektywności.Przemawiajązatymefekty
