Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
54
Rozdział1.Kara,karykryminalneikarapozbawieniawolności
lepsze,jeślitylkozajdzietakapotrzeba.Ideęfunkcjipoprawczejkaryuwięzienia
kształtowałyprzezpewienczasdwaodmiennepoglądydotyczącepredyspozycji
człowiekadozachowańprospołecznych(por.Lewicki,ParyzekiWaligóra,1969).
Pierwszyznichgłosił,żeczłowiekjestznaturyswejdobryimoralny.
Popełnioneprzezniegoczynyprzestępczesązawszewynikiempomyłkilub
niedostatkurefleksjimoralnej.Uwięzieniemamujedyniestworzyćokazjędo
zastanowieniasięnadsobąiswoimpostępowaniem.Jeślitylkosprawcaskorzysta
zniej,torychłozrozumie,żepostąpiłniewłaściwieiniemoralnie.
Drugizpoglądówutrzymuje,żeprzestępczośćjesttymsamymcopsychicz-
nenieprzystosowanieijakwszelkieodchyleniaodnormypsychicznejwymaga
specyficznegoleczenia(tzw.filozofiatreatment).Karapozbawieniawolności
mabyćwłaśniemetodączydługotrwałymsposobemleczeniatychzaburzeń.
Filozofiatreatmentzakładawięcmilcząco,żeuwięzieniejestdobrodziejstwem
dlaskazanego,ponieważsłużyjegoprzyszłemudobruipomyślności.
Funkcjapoprawczakarypozbawieniawolnościrealizowanajestzwykleprzez
więziennysystemkarinagród,kształcenieogólneizawodoweskazanych,pracę
fizyczną(rzadziejumysłową)orazdziałalnośćkulturalno-oświatową.Podkreślić
trzeba,żeniezależnieodocenyefektywnościresocjalizacyjnejtychzabiegów
posiadająoneniewątpliwiewartośćsamąwsobie.Pozwalająbowiemwypeł-
nićprzykryczasizolacjiisłużąwrezultaciezachowaniuzdrowiapsychicznego
skazanych.Trzebatukonieczniepowrócićdotego,oczymwspomnianojużwe
wstępie,awięc,żeobecnośćpojęciaresocjalizacjiwustawodawstwiepeniten-
cjarnymwzbudzaodpewnegoczasukontrowersjewśrodowiskupenologów
ipenitencjarzystów.Przedewszystkimzarzucamusięto,żeniejest–cozresz-
tąprawda–pojęciemprawakarnego.Uważasięponadto,żenieudanepróby
wdrażaniadopraktykipenitencjarnejnaukowychzałożeńkoncepcjiresocjalizacji
doprowadziłydotakzwanegokryzysuresocjalizacji.P
.Stępniak(2014)dowo-
dziprzekonywująco,żezauważalnyjestprocesstopniowegousuwaniazprzepi-
sówprawnychpojęciaiterminologiiresocjalizacyjnej.Dodajejednakwinnym
miejscu(Stępniak,2014,s.80),że:UWycofywaniesiępolskiegoustawodawcy
zposługiwaniasiępojęciemresocjalizacjaniejest[…]konsekwentne”
.Istotnie
przemawiajązatymniektóreustaleniakodeksowe.Przywołamtuniektóreznich.
Paragrafdrugiartykułu67.wrozdzialeXUstawyzdnia6czerwca1997roku
mówi,żedoosiągnięciaceluwykonaniakarypozbawieniawolnościprowadzić
maUzindywidualizowaneoddziaływanienaskazanychwramachokreślonych
wustawiesystemówwykonywaniakary,wróżnychrodzajachitypachzakładów
karnych”
.Adalejwparagrafietrzecimtegosamegoartykułuustawodawcadodaje:
UWoddziaływaniunaskazanych[…]uwzględniasięprzedewszystkimpracę,
zwłaszczasprzyjającązdobywaniuodpowiednichkwalifikacjizawodowych,na-
uczanie,zajęciakulturalno-oświatoweisportowe,podtrzymywaniekontaktów
zrodzinąiświatemzewnętrznymorazśrodkiterapeutyczne”
.
