Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.3.Ogólnaarchitekturaumysłu
umysł,azwłaszczajegomaterialnepodłoże,czylimózg,cechujesięrównoległością
przetwarzania.Wtymsamymczasiewwielumiejscachsystemuzachodząróżnepro-
cesy,aleniemacentralnegoośrodkaprzetwarzania.Tegorodzajukrytykadoprowa-
dziładopowstanianowegonurtuwmodelowaniuprocesówpoznawczych,zwanego
koneksjonizmem(zob.podrozdz.1.3.4).
Koneksjonizm
Modeleblokowepoddanoostrejkrytycenietylkozewzględunazbytdalekoposuniętą
analogięmiędzyumysłemakomputerem.Podkreślanoprzedewszystkim,żesek-
wencyjneujęcieprocesuprzetwarzaniainformacjijestsprzecznezlicznymidanymi
empirycznymi(MacKay,1998).Naprzykładblokowy,sekwencyjnymodelpercepcji
liter,zwanyPandemonium(Selfridge,Neisser,1960),zakładał,żenajpierwanalizujemy
pojedynczecechy(linie,krzywiznyitd.),naichpodstawierozpoznajemykształtcałej
litery,następnieidentyfikujemyjejznaczenieipodejmujemydecyzjęnatemattego,
cowłaściwiewidzimy.Dośćszybkookazałosię,żemodelPandemoniumsłabopasuje
dowynikówbadańempirycznych.WedługJamesaMcClellandaiDavidaRumelharta
(1981),czołowychprekursorówkoneksjonizmu,człowieknieanalizujepojedynczych
cech,leczcałośćwzorca,jakimjestlitera.Cowięcej,analizasensorycznychwłaściwo-
ścibodźcadokonujesięrównoleglezanaliząsemantyczną,zmierzającądostwierdze-
nia,coznaczywidzianaprzeznaslitera.Ponadtoliteryzwyklenabierająsensudopie-
rowszerszymkontekściesłowa,któretworzą,dlategoprocessemantycznejanalizy
poszczególnychliterprzebiegarównoleglezprocesemsemantycznejanalizysłów.
Ponieważinformacjeoznaczeniuliterisłówsąprzechowywanewpamięcitrwałej,
analizasensorycznamusisiędokonywaćrównoleglezprzywoływaniemdanychztej
pamięci,cojestrażącosprzecznezmodelemAtkinsonaiShiffrinaiwogólezwięk-
szościąblokowychmodeliumysłu.Koncepcjaumysłujakosystemudziałającegosek-
wencyjnieiprzetwarzającegoinformacjezawszewtymsamymkierunkuwymagała
więczasadniczejrewizji.
1.3.2.Koncepcjapoziomówprzetwarzania
Koncepcjapoziomówprzetwarzaniainformacji,zaproponowanaprzezFergusaCraika
iRobertaLockharta(1972),miałastworzyćogólneramyteoretycznebadańnadpamię-
cią.Szybkojednakzyskałapopularnośćjakoalternatywny–wstosunkudomodeli
blokowych–sposóbopisuogólnejarchitekturyumysłu.Podstawowezałożeniekoncep-
cjipoziomówprzetwarzaniainformacjigłosi,żekażdainformacjajestprzetwarzana
przeztesamestruktury,alenaróżnympoziomieUgłębokości”.Nieprzewidujesiętu
wyodrębnionychetapówprzetwarzaniaiodpowiadającychimstruktur,wzwiązku
zczymniemapotrzebytworzeniamodeliblokowych.Pojęciegłębokościprzetwarza-
nia(depthofprocessing)jestoczywiściemetaforą,alemożnajerozumiećjakozakres
iintensywnośćobróbkidanych.WrazzUpogłębianiem”przetwarzaniawzrastazarów-
noliczba,jakizłożonośćoperacji,jakimwtokuprocesuprzetwarzaniapoddawanesą
docierającedosystemuinformacje.
Możnawyróżnićconajmniejtrzypoziomyprzetwarzania.Napierwszym,płytkim
poziomiedokonujesięsensorycznaanalizadanych.Rezultatypłytkiegoprzetwarzania
informacjisąnietrwałeibardzopodatnenawszelkiegorodzajuzakłócenia.Poziomten
jestjednakwystarczającydopoprawnegowykonanianiektórychzadań,np.detekcji
47
