Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.1.Poznanie–umysł–działanie
1.1.Poznanie–umysł–działanie
1.1.1.Umysłjakosystemprzetwarzaniainformacji
To,cowtradycyjnejpsychologiiogólnejtraktowanebyłojakoodrębnejakościowo
zjawiskalubprocesypsychiczne(np.pamięć,myślenie,wyobraźnia),wpsychologii
poznawczejrozumianejestraczejwkategoriachróżnychfazprocesuprzetwarzania
informacji(informationprocessing).Pojęcietowywodzisięzcybernetyki,czylinauki
osterowaniuzwykorzystaniemsprzężeniazwrotnego(Wiener,1948)orazzmate-
matycznejteoriiinformacji(Shannon,Weaver,1949;zob.teżBechtel,Abrahamsen,
Graham,1998);taostatniadałateoretycznepodstawyrozwojuinformatyki.Nagrun-
cietychnaukinformacjędefiniujesięjednoznaczniejakoredukcjęniepewności.Na
przykładprzedrzuceniemmonetąniewiemy,czypadnieorzełczyreszka.Kiedypo
dokonaniurzutustwierdzamywynik(np.orzeł),redukujemyswojąpoczątkowąnie-
pewnośćopołowę.Technicznierzeczbiorąc,uzyskujemywtensposóbinformację
owartości1bita,ponieważbittojednostkainformacjiredukującanasząwyjściową
niepewnośćdokładnieopołowę.Wedługformalnegowzoru:
I=log
2O,
czyliwartośćuzyskanejinformacji(I)równasięlogarytmowiopodstawie2zliczby
dostępnychopcji(O).Jeślitychopcjijestwięcejniżdwie,wartośćuzyskanejinformacji
przekracza1bit.Naprzykładwiedząc,żebyłoośmiukandydatówdopracy,aprzyjęto
Kazimierza,uzyskujemyinformacjęowartościI=log
28=3bity.
Wpsychologiipojęcieinformacjirozumianejestwsposóbmniejjednoznaczny.
Zazwyczajteżnieumiemydokładniezmierzyćilościinformacjiprzetwarzanychprzez
umysłwokreślonejsytuacjilubpodczaszmaganiasięzkonkretnymzadaniem.Nie
mamyjednakwątpliwości,żeaktywnośćumysłupoleganaprzetwarzaniuinformacji.
Międzykomunikatemnawejściu(np.znakUstop”)areakcjąnawyjściu(np.zatrzyma-
niesamochodu)zachodzibardzozłożonyprocesprzetwarzaniadanych.Sześciokątny
znakUstop”tylkodlategojestdlakierowcybodźcemwzrokowym,żeodbijafale
optyczneookreślonejcharakterystyce(długośćiamplituda).Tefale,przedostającsiędo
siatkówkioka,wyzwalająwniejreakcjefotochemiczne.Jużwtymmomenciedochodzi
doprzetwarzaniainformacji,ponieważdanewpostacifaloptycznychsąkodowane
nareakcjefotochemiczne.Następnie,zmianynasiatkówcesąkodowanenaimpulsy
nerwowe,które–jakwiadomo–mającharakterelektrofizjologiczny,ponieważpole-
gająnapostępującejdepolaryzacjibłonykomórkinerwowej.Impulsyteprzewodzą
informacjędopierwszorzędowejkorywzrokowejikolejnodoinnychfragmentówkory
(tzw.korykojarzeniowej).Wczasietejwędrówkiimpulsnerwowyjestprzewodzony
przezliczneneurony,azakażdązmianąneuronuinformacjamusibyćprzekodowa-
na,takabynadawałasiędoprzekazaniazapośrednictweminnegonośnika.Wynika
tozfaktu,żechoćimpulsynerwowemającharakterelektrofizjologiczny,procesyna
synapsiewymagająreakcjichemicznych,wktórychuczestniczątzw.neuroprzekaźniki
(np.serotonina,dopamina).Wkońcuinformacjatrafiadokoryruchowej,gdziejest
programowanareakcjakierowcy,przedewszystkimnaciśnięciehamulca,ewentu-
alniewysprzęgleniesamochoduitp.Zatereakcjeodpowiadająmięśnieszkieletowe,
któremusząodebraćiodpowiedniozinterpretowaćrozkazwysłanyprzezkorę.Mimo
pozornejprostotytegoprzykładumamytudoczynieniazprocesemwielokrotnego
23
