Podsumowując:wefekcieprocesustarzeniasięworganizmieczłowiekanastępująlicznezmia-
ny,wtymzmianymasytłuszczowejizawartościwodywskładzieciałaorazstopniowezmniej-
szaniesięrezerwyfunkcjonalnejwielunarządów,cowiążesięzupośledzeniemmetabolizmu
lekóworazicheliminacji.Ponadtozmieniasięwrażliwośćreceptorówizmniejszanasycenie
neuroprzekaźnikami.Zmianytewistotnysposóbwpływająnafarmakokinetykęifarmako-
dynamikęleków,cosprawia,żeleczeniepacjentówwstarszymwiekujesttrudneiwymaga
uwzględnieniawieluczynników,wtymcharakterystykidziałanialekóworazwskaźnikówklinicz-
nych.Wpodejmowaniudobrejdecyzjiterapeutycznejmogąpomagaćfarmaceutomilekarzom
opracowaneprzezekspertównarzędzia,takiejaklistaBeersa,STOPP-STARTorazPRISCUS.
Wzwiązkuzwielochorobowością,wielolekowościąorazzwiększonąwrażliwościąnalekiuosób
starszychwdrożenieopiekifarmaceutycznejmogłobyprzyczynićsiędooptymalizacjileczenia
iograniczeniaczęstościwystępowaniaproblemówlekowychwtejgrupiewiekowej.Zgodnie
zprzyjętąwPolscedefnicjąopiekidoprawidłowejjejrealizacjiniezbędnejestnawiązanie
kontaktuzpacjentem.Trudnościwkomunikacjizestarszymiosobamiwynikajązdefcytów
dotyczącychnarządówzmysłówwzrokuisłuchu,atakżeproblemówzpamięcią,któremogą
utrudniaćuzyskaniepełnejinformacjiochorobach,stosowanymleczeniuisytuacjisocjalnej
chorego.Wwieluwypadkachkluczowejestnawiązaniekontaktuzjegorodzinąlubopieku-
nami,gdyżumożliwiatoopracowanieoptymalnegomodeluleczeniaijegowprowadzenie
wwarunkachdomowych.Danenatematstosowanychlekówuzyskanenapodstawieanalizy
receptrealizowanychprzezchoregoniezawszesąwystarczające,chociażpozwalająnaunik-
nięciedublowaniadaweksubstancjileczniczej(zawartejwkilkuróżnychpreparatachhandlo-
wych)orazwychwycenieniekorzystnychinterakcjilekowych.Należyjednakpamiętaćoostroż-
nyminformowaniuchorychomożliwychdziałaniachniepożądanychniektórychskojarzeń
lekowych,takabyniedoprowadzićdocałkowitegozaprzestaniaterapiiprzezchorychoraz
niepodważyćzaufaniadolekarzaprowadzącego.Opiekafarmaceutycznapowinnabyćpro-
wadzonawewspółpracyzlekarzempodstawowejopiekizdrowotnejlublekarzemspecjalistą,
uktóregogłównieleczysiępacjentorazprzedyskutowanazpacjentemijegoopiekunem.