Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
3.SamorządterytorialnywPolscelat1918-1939
49
-kolegialnyzarządgminy-złożonyzprzełożonegogminy(wójta,bur-
mistrza,prezydentamiasta),jegozastępcóworazławnikówwybranych
przezradnych;
-jednoosobowyzarządgminy,którymbyłprzełożonygminy(wójt,bur-
mistrz,prezydentmiasta).
Narzeczprzełożonegogminydziałającegowcharakterzeorganujednoosobo-
wegoustawaustanawiałakompetencjęgeneralną,ponieważwyliczałaszcze-
gółowekwestiepowierzonezarządowikolegialnemu,awart.46stanowiła,
żenwewszystkichinnychsprawachzarząddziałajednoosobowo”
.Dozadań
przekazanychzarządowikolegialnemumożnazaliczyćm.in.:przygotowywanie
iwykonywaniesprawzałatwianychprzezradęgminy,kwestieorganizacyjne
(wydawanieregulaminówiinstrukcjidlaurzędów,zakładówiprzedsiębiorstw
gminnych),sprawygospodarcze,majątkoweifinansoweorazprawowszczy-
naniasporówsądowych.
Takonstrukcjalegislacyjnaspowodowaławykonywaniewiększościkompe-
tencjinależącychdosamorząduterytorialnegoprzezjegoorganwykonawczy,
działającynajczęściejwpostacijednoosobowej.
Radyidziałającekolegialniezarządygminneimiejskiemogłypowoływać
komisjestałe,czasowelubdlazałatwieniaszczególnychspraw.Komisjetebyły
wzasadzieorganamipomocniczymiiopiniodawczymi.Wniektórychjednak
wypadkachradamogłapowierzyćkomisjidecydowaniewkwestiachwymaga-
jącychjejuchwały.Przełożonygminybyłwzasadzieorganemsamorządowym
ijakotakireprezentowałgminęnazewnątrzoraznadzorowałczłonkówzarządu.
Mógłjednakrównieżwzakresietzw.sprawporuczonychdziałaćjakoorgan
władzrządowych68.
Ustawasamorządowaz1933r.przewidywałaliczneśrodkinadzorczenad
organamisamorządugminnego.Dośrodkówtychnależaływszczególności:
-zatwierdzanieuchwałzarządugminywsprawieoddaniawdzierżawę
(najem)nieruchomości,zakładówiprzedsiębiorstw(wIinstancjiwoje-
wodaprzywspółudzialewydziałuwojewódzkiego),
-zawieszanieuchwałnieważnychzmocyprawa(przełożonygminy)lub
niewykonalnychalbosprzecznychzinteresemgminy(zarządgminy,
przełożony),
-orzekanieoważnościuchwałorganówsamorządowychwprzypadkach
zawieszeniaichjakosprzecznychzprawem(wojewoda),
środkinadzorcze
68
K.Kumaniecki,J.Langrod,S.Wachholz,Zarysustroju...,s.64;por.teżC.Ura,Samorząd
terytorialnywPolsceLudowejwlatach1944-1950,Warszawa1972,s.99.
