Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
32
WIĘCEJ•LEPIEJ•TANIEJ
wzoromzachowaniasięprzyjętymwtejgrupie.Jednostkanabiera
przyzwyczajeńrespektowanianormwspółżyciagrupowego,po-
słuchuwobecprzywódcówgrupy,solidarnościwobecjednostek
igrupobcych[...].
A.Kamiński,
Samorządmłodzieżyjakometodawychowawcza,
Warszawa1985,s.213.
Wiosną1930r.MiędzynarodoweBiuroWychowaniawGenewieroze-
słałoankietędowszystkichkrajówświata,wktórychdziałałysamorządy
uczniowskie.Okazałosię,żePolskabyłakrajem,którymiałwtejdziedzinie
bardzobogatedoświadczenia–samorządnośćrozwijałasięodczasów
KomisjiEdukacjiNarodowej,praktykowanojąrównież(częstowbrewwoli
panujących)podzaborami.Iniebyłożadnychnarzuconychwzorcówani
ram–każdypracowałtak,jakmusercedyktowało,arozumzatwierdzał.
Byłowięccoporównywaćiczymsiędzielić.
Poopracowaniupolskichankietokazałosięm.in.,żewwiększości
szkółtonauczycieleinicjowalipowstaniesamorząduuczniowskiego,aich
głównąpobudkąbyłyproblemyzdyscypliną.Choćwiększośćstwierdzała,
żepodwpływemsamorząduwzrastałakarnośćuczniów,tojednaknieto
uważalizanajistotniejsze:dyscyplinęmoglipodwyższyćinnymi,mniej
fatygującymiśrodkami(naprzykładzaostrzeniemkarikontroli):
Niechodziłojednakokarnośćwogóle,którąosiągałosięibez
samorządu,leczokarnośćwewnętrzną,„wypływającązwłasnej
potrzeby”,o„zmianępoczuciakarnościzestrachunapoczucie
odpowiedzialności”.Albowiembyły„niedostatecznewynikisys-
temu,gdzieuczeńbyłpoddanym,anieobywatelem”[...]
Oboktegopobudkądowprowadzeniasamorządubyłachęć„zwal-
czeniabiernościibrakuinicjatywy”,„brakwszelkiegospontanizmu
iinicjatywywnauce-czynpożądanynastępowałtylkoporozka-
zie”,„świadomość,żesystemwychowawczy,traktującygromadę
dziecięcąjakomateriałbierny,dajewostatecznymwynikujednostki
obojętnedlasprawynaturyspołecznejipublicznej[...]”.
A.Zieleńczyk,SamorząduczniowskiwPolsce
(w:)SamorząduczniowskiwPolscewlatach1918–1939,
cz.I,Warszawa1960,s.208-209.
